1 złoty - Polonia (głowa kobiety) Ag PRÓBA bez roku 18 mm
Jeśli chcesz dodawać kolejne pozycje do swojej kolekcji skorzystaj z konta Premium - konto możesz kupić <TUTAJ>
Dla kont zwykłych możliwe jest zarządzanie kolekcją tylko do 10 wpisów.
Konto Premium możesz kupić <TUTAJ>
Pytania? Sugestie? Zapraszamy tutaj do dyskusji.
Aukcja | Stan | Cena osiągnięta |
WCN (1995-11-18) | I |
*Janina z Żółtowskich, pochodziła z rodziny ziemiańskiej z poznańskiego, żona poety Ludwika Hieronima Morstina, osoba o wielkim sercu, dobrodziejka dla biednych mieszkańców okolicznych wiosek. Była wysoką i piękną kobietą, nosiła kostiumy o kroju angielskim. Madeyski jej portret wykonał na potrzeby konkursu na projekt polskiej złotej monety. Projekt dwudziestozłotówki uzyskał drugą nagrodę, nie doczekał się jednak realizacji w złocie. Wykorzystano go do monet srebrnych bitych od roku 1932 aż do początku II Wojny Światowej. Złośliwi mawiali, że jej piękność jest wątpliwa, skoro przykrywają ją aż trzy chusty.
Jest to jedna z najpopularniejszych i jednocześnie najpiękniejszych polskich monet okresu międzywojennego, powszechnie i błędnie określana mianem "głowa kobiety". Jedynie w wąskim i profesjonalnym środowisku kolekcjonerskim spotkać się można z prawidłowym tytułowaniem tejże monety. Wiąże się to z brakiem dostatecznej wiedzy o tym, iż jest to symboliczne przedstawienie POLONII - czyli naszego państwa, na tle promieni słonecznych, które przybrały formę zboża - symbolu urodzaju. Antoni Madeyski projektując wyidealizowany wizerunek POLONII inspirował się rysami twarzy Janiny Żółtowskiej, w których dopatrywał się idealnego piękna. Przez fakt, iż Janina Żółtowska była także modelem Madeyskiego podczas prac nad nagrobkiem Jadwigi na Wawelu, wiele osób wizerunek naszej POLONII przypisuje Królowej, stąd również często błędne nazywanie monety "Jadwigą". Ta bezpodstawna interpretacja nie posiada głębszego uzasadnienia i pozbawiona jest faktów źródłowych i ikonograficznych. W sztuce polskiej nie spotyka się przedstawienia Królowej Jadwigi pozbawionej korony. Zupełnie inaczej jest z personifikacją Polski, którą artyści obrazowali w wieloraki sposób wpisując w jej oblicze wiele symbolicznych treści, jak w tym przypadku, promienie słońca w formie zboża, będącego symbolem urodzaju i ówczesnego dobrobytu. Nie przypadkowo moneta ta była częścią patriotycznego kanonu monet międzywojennych, które wyrażać miały dumę z odzyskanej państwowości i stabilnej złotówki.
Niestety wyżej zarysowane fakty historyczne i prawidłowa atrybucja uległy zatarciu i zapomnieniu. Tym bardziej smutny jest fakt, iż w żargonie handlarzy i kolekcjonerów tę piękną monetę określa się mianem "baby".
W 1932 r. rozpoczęto przygotowania do produkcji monet srebrnych 1-, 2- i 5-złotowych przedstawiające Polonię. W rezultacie tylko monety 2- i 5-złotowe doczekały się bicia masowego, natomiast monety 1-złotowe pozostały jako próby.
Rozróżniamy kilka rodzajów próbnych monet 1-złotowych z 1932 r.:
1a. Ag, wypukły napis PRÓBA;
1b. j.w. lecz dodatkowo wklęsły napis PRÓBA;
2. brąz wypukły napis PRÓBA;
3a. Ag;
3b. j.w. lecz nabity wklęsły napis PRÓBA;
4. Ag, bez roku, podwójny napis PRÓBA (wypukły i wklęsły), średnica 18 mm (w katalogu aukcyjnym WCN 10 podano średnicę 18,6 mm, ale aktualny właściciel monety podaje 18 mm) - (powyższa moneta).
Pozycje 1-3 mają średnicę 20 mm, natomiast pozycja 4 - 18 mm.
Wypkłe napisy PRÓBA powstały w trakcie produkcji monet, natomiast napisy wklęsłe zostały nabite na gotowej monecie ręcznie, dlatego są różnie umiejscowione.