W Żaganiu istniały w średniowieczu dwa zamki. Starszy z nich zbudowany został przez piastowskiego księcia Przemka prawdopodobnie w pierwszym kwartale XIII wieku w północno-zachodnim wycinku pierwotnego ośrodka miejskiego i strzegł przeprawy przez płynący od zachodu Bóbr. Znaczenie owej warowni zmalało w związku z rozwojem miasta ku wschodowi i tam na jego obrzeżach około 1280 roku książę Konrad III Garbaty rozkazał wznieść nową siedzibę, stary zamek z wieżą mieszkalną przekazując augustynianom (1299), którzy przebudowali go na klasztor. Na temat średniowiecznych losów tych budowli źródła solidarnie milczą. Wśród strzępek informacji wzmiankowany jest rok 1351 określający datę pierwszego wielkiego pożaru młodszej z wymienionych warowni, związaną też zapewne z jej późniejszą odbudową. Po dwóch kolejnych pożarach w 1486 i w 1495 książę saski Albrecht albo jego następcy: książę Georg (1500-39) lub dopiero Seyfried von Promnitz (1569-97) przekształcili zniszczony kompleks zabudowań w nowoczesne założenie renesansowe o charakterze obronnym z czterema półkolistymi bastejami w narożach. W roku 1628 Żagań z okolicznymi dobrami wykupił od Ferdynanda II Habsburga w zamian za zaległy mu żołd naczelny dowódca wojsk cesarskich w wojnie trzydziestoletniej Czech Albrecht Eusebius Václav z Valdstejna znany powszechnie jako generał Wallenstein. Na jego polecenie w miejscu wcześniejszego zamku rozpoczęto budowę manierystycznej rezydencji typu palazzo in fortezza z fosą i trzema potężnymi bastejami, o której rozmachu może świadczyć fakt, że w celu wytyczenia osi widokowej wyburzono aż 75 mieszczańskich domów. Do sporządzenia planów Wallenstein zatrudnił włoskiego architekta Vicenzo Boccaciego, nigdy nie doczekały się one jednak pełnej realizacji, gdyż prace budowlane przerwała tragiczna śmierć magnata w roku 1634.