Z wyglądu wilk przypomina psa owczarka alzackiego, ale ma bardziej wydłużony tułów i wyższą, lecz węższą klatkę piersiową. Kończyny przednie zakończone pięcioma palcami, zdają się być wciśnięte w klatkę piersiową z łokciami skierowanymi do wewnątrz. Głowa wyróżnia się szerokim czołem, skośnie osadzonymi oczami i krótszymi niż u psa owczarka uszami. Ogon jest puszysty, długości około jednej trzeciej tułowia. Na zewnętrznej stronie ogona, około 10 cm od nasady znajduje się gruczoł zapachowy, odznaczający się ciemniejszymi od reszty sierści włosami. Ubarwienie wilka jest z wierzchu buropłowe, od spodu jaśniejsze. Ogólnie jednak jest trudne do opisu z powodu wielkiej różnorodności. Jedne osobniki mają na grzbiecie ciemną pręgę lub siodełko, u innych plam tych brak. Spód ciała od białego, szarożółtego do różowego. Samica posiada pięć par sutek.
Formuła zębowa jest następująca 3 1 4 2 / 3 1 4 3.
Występowanie
Zasięg geograficzny wilka na półkuli północnej, w porównaniu do zasięgu innych drapieżników był jednym z największych. Obejmował on całą Europę, północną Afrykę , Azję i Amerykę. W Polsce spotykany jest głównie na południowym wschodzie kraju.
Biotop
Biotopem wilka są wielkie lasy górskie i nizinne z preferencją bagnistych, jak również tundra i stepy. W górach dochodzi do wysokości 3400 m n.p.m.
Pokarm
Podstawowym pokarmem wilka są duże ssaki kopytne. Nie gardzi również padliną, drobnymi ssakami, ptactwem a nawet żabami. Zabija głównie osobniki stare, młode i chore, które stanowią łatwiejszy łup, ofiarami są również zwierzęta w sile wieku i zdrowe. Może nie jeść nic przez tydzień, a potem jednorazowo 10-15 kg. Dzienne zapotrzebowanie pokarmu obliczono na 3-5 kg.
Rozród i rozwój
Rozwój godowy wilka (cieczka) zaczyna się zależnie od pogody w końcu grudnia i trwa do lutego. Kopulacja kończy się "zawieszeniem" partnerów, jak u psów domowych, trwającym 15-30 minut. Wilczyca ma jeden miot rocznie, ciąża trwa 63-65 dni, młode w liczbie 2-6 rodzą się w marcu, kwietniu. Okres laktacji trwa 6 tygodni. Samodzielność uzyskują po 2 latach. Samice osiągają dojrzałość płciową po 22 miesiącach, samce zaś w trzecim roku życia. Linka następuje raz w roku, zaczyna się po cieczce w końcu marca a kończy się w maju. W jesieni nie ma pełnej zmiany sierści, tylko włosy intensywnie rosną, tworząc gęstą okrywę zimową. Młodymi wilkami opiekują się nie tylko rodzice, ale również inni członkowie stada. Gdy tylko młode zaczynają opuszczać norę i pobierają pokarm stały, zostają pod opieką piastuna, reszta watahy udaje się na łowy. Piastun taki bawi się z nimi i broni przed ewentualną napaści. Młode wilki karmione są nadtrawionym mięsem, które dorosłe osobniki wymiotują przed nimi. Zarówno młode jak i stare wilki bardzo lubią się bawić. Dla młodych zabawy te stanowią zaprawę do przyszłych łowów. Same muszą się nauczyć łowienia małych ofiar, jak mysz czy zając, natomiast duże ofiary dopiero później w towarzystwie starszych. Ma to miejsce w jesieni, gdy są już tak silne i duże, że mogą towarzyszyć watasze w wyprawach. Długość życia wilka wynosi około 10 lat.
Behawior
Wilk jest zwierzęciem bardzo inteligentnym o dobrej pamięci, szybkiej orientacji kojarzenia wypadków, np. zagrożenia, i łatwej adaptacji do nowych warunków. Prowadzi życie stadne. Stado wilków zwane watahą, ma bardzo wysoce rozwiniętą organizację i dyscypliną, które są możliwe do utrzymania dzięki wielu sposobom porozumiewania się ze sobą. Na szczycie piramidy stoi basior alfa i wadera alfa. Na końcu tej piramidy stoją szczenięta, które także posiadają własną hierarchię. Liczebność watah zależy od zagęszczenia wilków w terenie oraz liczby ofiar i wynosi około 6-11 sztuk. Ruchy wilka są szybkie i zgrabne, a chody dzięki specjalnej proporcji kończyn i tułowia pozwalają mu na szybkie i trwałe pokonywanie długich przestrzeni. Wilki spędzają w ruchu średnio 10 godzin na dobę. Pływają bardzo dobrze bez względu na temperaturę wody. Spośród zmysłów wilka najlepiej rozwinięty jest węch i słuch, wzrok jest słabszy. Wilk ma duży wachlarz sposobów porozumiewania się między osobnikami: wizualne, zapachowe i głosowe. Do wizualnych należy np. postawa- wyrażania władczości w ruchach głowy, wyrazie pyska czy sposobie trzymania ogona, innych u dominantów niż u osobników niżej stojących w hierarchii socjalnej. Do najbardziej znanego sposobu komunikacji głosowej wilków należy wycie, człowiek słyszy je z odległości około 8 km, wilki z pewnością z większej odległości. Wilki wyją pojedynczo i gromadnie, w postawie siedzącej, stojącej i leżącej, przez cały rok. Wycie oznacza porozumiewanie się, a także informację o liczebności, bo każdy osobnik wydaje inny ton. Wilki wyją przed rozpoczęciem łowów, po ich zakończeniu a także dla przyjemności.
Znaczenie gatunku
Wilk jako jedyny z dużych drapieżników zwierzyny płowej i czarnej utrzymuje równowagę biologiczną tych gatunków w przyrodzie.