W 1996 r. po raz ostatni bito monety srebrne wg starej wagi. Od roku 1997 zmniejszono wagę monet 10-złotowych z 16,5 g do 14,14 g zachowując średnicę 32 mm lecz zmniejszając grubość monet z 2,8 mm do 2,2 mm. Podobnie w przypadku monet 20-złotowych zmniejszono wagę z 31,1 g (1 uncja) do 28,28 g zachowując średnicę 38,61 mm lecz zmniejszając grubośc z 3,5 mm do 2,5 mm

Paweł Edmund Strzelecki (ur. 20 lipca 1797 w Głuszynie k. Poznania, zm. 6 października 1873 w Londynie) – polski podróżnik, geolog, geograf, badacz i odkrywca.

Paweł Edmund Strzelecki urodził się w Głuszynie (obecnie część Poznania) w rodzinie zubożałego szlachcica herbu Oksza. Jego ojciec Franciszek Strzelecki pochodził prawdopodobnie ze wsi Strzelce Wielkie, będącej niegdyś własnością Mikołaja Wątróbki Strzeleckiego, leżącej w widłach Wisły i Sanu na Nizinie Sandomierskiej. Studiował geografię i geologię w Heidelbergu i Edynburgu (informacja nie zweryfikowana).

Od dzieciństwa marzył o podróżach. Zakochał się w Adynie, lecz pan Turno odmówił mu ręki swej córki. Na wschodzie kraju przez kilka lat zarządzał wielkimi majątkami księcia Franciszka Sapiehy, zbierając kapitał na swe zamierzone podróże. W latach 1812-1816 zniknął z rodzinnego domu, a odnalazł go przypadkiem w Krakowie jego starszy brat Piotr, wracający z kampanii napoleońskiej.

Po śmierci Franciszka Sapiehy w 1829 otrzymał Strzelecki wielki majątek, który pozwolił mu na późniejsze wieloletnie podróże po całym świecie. Niektóre źródła podają, że w obawie przed represjami po upadku powstania listopadowego w 1831 Strzelecki opuścił Polskę. Nieszczęśliwy finał romansu z Adyną, a zwłaszcza ich nieudana wspólna ucieczka, skłoniły Pawła do wyjazdu z kraju.

W 1834 wyruszył z Liverpoolu w 9-letnią podróż dookoła Ziemi. W trakcie tej podróży:

• 1834-1835 prowadził wielotematyczne badania przyrodnicze w Ameryce Północnej (Appalachy, Floryda, Meksyk). Najważniejsze odkrycia z tego okresu to złoża rud miedzi w Kanadzie (nad jeziorem Ontario). W Ameryce Południowej badał natomiast tamtejsze wulkany i złoża surowców mineralnych (Argentyna, Peru, Ekwador).
• 1836 prowadził badania geologiczne i obserwacje meteorologiczne w Ameryce Południowej (Brazylia, Urugwaj, Chile).
• w roku 1838 kontynuował badania na Hawajach i wyspach Polinezji.
• lata 1839-1843 to okres eksploracji Australii, Nowej Zelandii i Tasmanii.

Podczas pobytu w Australii zbadał najwyższe pasmo górskie tego kontynentu – Wielkie Góry Wododziałowe, a jego najwyższy szczyt nazwał na cześć przywódcy insurekcji Górą Kościuszki (Mt. Kosciuszko).

Po południowo-wschodniej stronie gór odkrył krainę, nazwaną przez siebie Gippsland. Okazało się też, że odkryta przez niego dolina Latrobe obfituje w pokłady węgla brunatnego, ropy naftowej i złota. Strzelecki opracował też szczegółową i pierwszą tak dokładną mapę geologiczną Nowej Południowej Walii i Tasmanii.

W 1843 (październik) powrócił do Europy.

W 1845 wydał w Londynie pierwszą naukową książkę o Australii: "Fizyczny opis Nowej Południowej Walii i Ziemi van Diemena". Był członkiem The Royal Society of London (od 1853).

W 1873 zmarł w Londynie na raka wątroby i został pochowany na cmentarzu Kensal Green. W 1997 jego prochy sprowadzono do kraju i złożono w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu.

Źródło: www.wikipedia.pl