Katalog Monet
10 złotych - Józef Haller



Seria:
Stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości
Awers:
Orzeł w koronie na tle stylizowanej wstęgi. U góry poziomy napis w trzech wierszach: RZECZPOSPOLITA / POLSKA / 2016. Na dole duży poziomy napis: 10 ZŁ (liczba większa). Po prawej stronie pod łapą orła znak mennicy warszawskiej.
Rewers:
Twarz J. Piłsudskiego, na dole duży poziomy napis w dwóch wierszach: JÓZEF / HALLER, z prawej poziomy napis w dwóch wierszach obrócony o 90° w lewo: STULECIE ODZYSKANIA / PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI.
Bok:
gładki
Rok na monecie:
2016
Rok emisji:
2016
W obiegu od:
2016-11-08
Nominał:
10 złotych
Tworzywo / metal:
srebro (Ag.925)
Stempel:
lustrzany
Średnica (mm):
22,4 x 32 mm
Masa (g):
14,14 g
Nakład:
do 20 000
Rzadkość:
R1
Projektant:
Dobrochna Surajewska
Mennica:
Warszawa
Emitent:
NBP
Katalog Fischer:
K(10)120
Cena emisyjna:
120 PLN
Opis tematyki monety:
Korpus wysokich stopniem oficerów, którzy tworzyli od listopada 1918 r. dowództwo Wojska Polskiego, składał się przeważnie z postaci dobrze znanych społeczeństwu ze względu na swe dokonania. Do takich należał na pewno Józef Haller, bez którego nie powstałaby ochotnicza armia polska we Francji, zwana Błękitną Armią, a z czasem także Armią Hallera. Armia ta została w 1918 r. uznana przez państwa Ententy za wojsko sojusznicze.
Józef Haller pochodził z ziemiańskiej rodziny z Małopolski, o silnych tradycjach patriotycznych i religijnych. Jego koleje losu pokazywały, jak zawiłe były drogi prowadzące Polaków do niepodległości. Żołnierskiego rzemiosła uczył się w wojsku austro-węgierskim. Po wybuchu I wojny światowej należał do współtwórców polskich formacji wojskowych, walczących u boku Austro-Węgier, a jako dowódca 3 Pułku Legionów toczył w Karpatach krwawe boje z armią rosyjską.
Wobec zmian na arenie międzynarodowej w 1918 r. dalsze trwanie u boku państw centralnych traciło sens, toteż w lutym Haller wypowiedział posłuszeństwo Austro-Węgrom i wraz ze swymi żołnierzami przeszedł na Ukrainę, obejmując zwierzchnictwo nad stacjonującym tam II Korpusem Polskim. W maju 1918 r. Korpus został rozbity przez Niemców pod Kaniowem, Haller zdołał jednak przedostać się do Francji, gdzie został dowódcą tworzonej od 1917 r. Błękitnej Armii. Liczące około 70 tys. dobrze uzbrojonych żołnierzy wojsko znalazło się w Polsce w kwietniu 1919 r., walcząc z powodzeniem przeciwko Ukraińcom w Galicji Wschodniej oraz przeciw bolszewikom w trakcie wojny 1920 r.
10 lutego 1920 r. Józef Haller, jako dowódca Frontu Pomorskiego, dokonał w Pucku aktu symbolicznych zaślubin Polski z Morzem Bałtyckim. Uroczystość ta była godnym uwieńczeniem zasług generała dla odzyskania przez Polskę niepodległości.
Andrzej Chojnowski
Źródło: NBP
Version 1.5 RC2, BUILD 20090222