Tradycje szkolnictwa artystycznego w Warszawie sięgają czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego i Malarni na Zamku Królewskim prowadzonej przez Marcello Bacciarellego. On też został honorowym dziekanem Oddziału Sztuk Pięknych, utworzonego przy Uniwersytecie Warszawskim w 1816 roku, pierwszej szkoły artystycznej w stolicy o charakterze akademickim. Po zamknięciu Uniwersytetu funkcje te przejęła założona w 1844 roku Szkoła Sztuk Pięknych. Natomiast Klasa Rysunkowa Wojciecha Gersona, ucznia SSP, stała się spadkobierczynią ciągłości warszawskiego szkolnictwa artystycznego u schyłku XIX wieku, kształcąc najwybitniejszych artystów polskich przełomu stulecia.
Z inicjatywy społecznej została powołana Warszawska Szkoła Sztuk Pięknych, otwarta w marcu 1904 roku. Komitet Opiekuńczy powierzył stanowisko dyrektora malarzowi Kazimierzowi Stabrowskiemu. Od początku istnienia szkoły, z której tradycją identyfikuje się dzisiaj Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie ( dlatego w roku 2004 będzie obchodzić stulecie), w gronie profesorskim znaleźli się wybitni twórcy polskiej sztuki: Konrad Krzyżanowski, Ferdynand Ruszczyc, Karol Tichy i Xawery Dunikowski. Znamiennym rysem ideowym uczelni stało się nie tylko włączenie do programu, obok kursów malarstwa, rzeźby i grafiki, również "sztuki stosowanej", ale także nierozdzielanie aktywności artystycznej na tych wszystkich polach działalności twórczej.
Tytuł Akademii otrzymała szkoła dopiero w roku 1932. Swym programem w okresie międzywojennym dorównywała najbardziej nowatorskim szkołom artystycznym w Europie, zaznaczając jednocześnie własny ślad w polskiej spuściźnie kulturowej. Z Akademii wychodziły w tym czasie kolejne grupy, nurty i stowarzyszenia artystyczne, jak Ryt, Bractwo św. Łukasza a później Ład.
Reaktywowana w roku 1945 Akademia, została połączona z Wyższą Szkołą Sztuk Plastycznych w roku 1950. Po trudnych doświadczeniach socrealizmu i przełomowych dyskusjach końca lat pięćdziesiątych, ustabilizował się zespół profesorów, wśród których wymienić można Jana Cybisa, Juliusza Studnickiego, Eugeniusza Eibischa, Aleksandra Kobzdeja, Tadeusza Kulisiewicza, Franciszka Strynkiewicza, Mariana Wnuka, Czesława Knothe, Jerzego Sołtana. Przez następne lata uczelnia działała w systemie pracowni mistrzowskich wspomagana przez wybitnych historyków sztuki Ksawerego Piwockiego i Mieczysława Porębskiego.
Przemiany cywilizacyjne, społeczne i polityczne nie przesłoniły głównych celów kształcenia w Akademii, która wciąż stara się modyfikować programy kształcenia, nie zapominając o swoich tradycjach i o wartościach dziedzictwa kulturowego, tak ważnych w jednoczącej się Europie.