Stanisław August Poniatowski wg obrazu Jana Matejki

Stanisław August Poniatowski panował w latach1764–1795. Był człowiekiem wykształconym, posługiwał się językiem francuskim, niemieckim i angielskim. W objęciu władzy pomogła mu caryca Katarzyna II. Młody król liczył na jej poparcie przy realizacji reform: scentralizowaniu władzy w państwie, uzdrowieniu skarbu, zwiększeniu liczebności armii. Król rozpoczął modernizację kraju (wprowadzenie komisji skarbowej i wojskowej,, nieznaczne ograniczenie liberum veto).

Po pierwszym rozbiorze Polski (1772 r.) Poniatowski starał się kontynuować reformy. Podczas sejmu rozbiorowego utworzono pierwsze w Europie ministerstwo oświaty publicznej i świeckiej - Komisję Edukacji Narodowej. W okresie Sejmu Czteroletniego (1788 - 1792) odżyła nadzieja na naprawę Rzeczypospolitej. Stanisław August Poniatowski brał czynny udział w opracowywaniu Konstytucji 3 Maja (1791 r.). Gdy do Polski wkroczyły interwencyjne siły rosyjskie, król nie wierzył zupełnie w możliwość pokonania wroga. Pragnął jak najszybszego zakończenia wojny, nawet za cenę ustępstw. Ostatecznie w lipcu 1792 r. przystąpił do konfederacji targowickiej. Za wszelką cenę starał się nie dopuścić do drugiego rozbioru Polski, który nastąpił w 1793 r. Abdykował na rozkaz Katarzyny II w 1795 r.

Źródło: www.mennica.com.pl