Najważniejszymi celami Mazurskiego Stowarzyszenia Aktywności Lokalnej w Orzyszu jest wspieranie rozwoju społeczności lokalnej, aktywizacja i integracja mieszkańców. Tym właśnie celom służyć miało bicie przez Stowarzyszenie monety lokalnej, talara orzyskiego. Cele osiągane są poprzez skupienie grupy osób, mieszkańców Orzysza wokół idei funkcjonowania tego pieniądza, a także działań związanych z wykonaniem oprzyrządowania i biciem monety lokalnej. Aktywność ich rozwijana jest w procesie nabywania wiedzy o numizmatyce, o historycznych środkach płatniczych i o pieniądzu stosowanym na terenach obecnych Mazur i Ziemi Orzyskiej. Mieszkańcy sami opracowali projekt monety i sami ją wybijali podczas imprez i spotkań o charakterze regionalnym, krajoznawczym, ludowym i promującym miasto i gminę Orzysz.
Moneta jest rodzajem zmaterializowania się jednej z legend orzyskich. W przekazie O przeklętych talarach z jeziora Sajno mowa jest o talarach, które jako własność złej Pani, po zatopieniu sie jej zamczyska, wyłowił z jeziora rybak Arys. Część z tych talarów zamieniło się w orzechy leszczyny, które zakorzeniły się i do dzisiaj porastają okolice naszego miasta. Od tych orzechów ponoć wzięła się nazwa Orzysz. Część talarów została rozdana orzyszanom i czasami odnajdywane są do dziś.
Orzyska, integracyjno-promocyjna moneta lokalna nawiązuje do historycznych tradycji bicia monet przez lokalnych władców. Jej rysunek i napisy zaprojektowano tak, aby przypominały o niedoskonałej technice bicia monet przez średniowiecznych mincerzy.
Awers monety zawiera określenie nominału monety - 1 arys, nazwę monety 1 talar orzyski oraz elementy zdobnicze. Na rewersie wybito przedstawienie herbu Orzysza, napis Orzysz Mazury i rok wydania monety.
Moneta bita jest poprzez tłoczenie pomiędzy stemplami przy pomocy młota lub prasy.

Orzysz (niem. Arys, prus. Aris) – miasto w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Orzysz. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. suwalskiego. Położone nad rzeką Orzyszą między jeziorami Sajno i Orzysz.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 5732 mieszkańców. Drugie co do liczby mieszkańców miasto w powiecie piskim.
Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia miasta wynosiła 8,17 km².

Herb Orzysza - ilustracja: WIKIPEDIA

Historia miasta sięga XV wieku, kiedy to 2 marca 1443 roku nad jeziorem Aris ulokowano osadę o nazwie Neudorf (Nowa Wieś). Przywilej lokacyjny ustanowił Konrad von Erlichshausen. Nazwa ta nie przyjęła się, już w początkach XVI wieku w dokumentach krzyżackich występuje jako Aris, później Arys. Nazwa polska Orzysz jest spolszczoną nazwą niemiecką. Wieś rozbudowała się wzdłuż szlaku handlowego przyjmując formę ulicówki. W XIX wieku Orzysz otrzymał przywilej odbywania stałych targów i dorocznych jarmarków. Prawa miejskie uzyskał w 1725 roku z rąk króla Fryderyka Wilhelma I. Od 1753 roku stacjonował tu garnizon wojskowy. W 1890 roku w okolicy założono duży poligon wojskowy znany jako poligon Orzysz. Powstanie i rozbudowa poligonu oraz związane z tym inwestycje wojskowe przyczyniły się do rozwoju miasta. Na początku XX wieku uruchomiono połączenia kolejowe, w 1908 roku z Piszem i Giżyckiem, a w 1911 roku z Mrągowem i Ełkiem. W czasie I wojny światowej miasto okupowali Rosjanie (listopad 1914 – luty 1915). W Orzyszu w 1940 roku zmarł znany poeta mazurski Michał Kajka urodzony w miejscowości Ogródek (ok. 15 km od Orzysza). W 1945 r. miasto częściowo zniszczone włączone do Polski.