talar okolicznościowy / Gorlice - 600 LAT LOKACJI MIASTA (mosiądz oksydowany)
Jeśli chcesz dodawać kolejne pozycje do swojej kolekcji skorzystaj z konta Premium - konto możesz kupić <TUTAJ>
Dla kont zwykłych możliwe jest zarządzanie kolekcją tylko do 10 wpisów.
Konto Premium możesz kupić <TUTAJ>
Pytania? Sugestie? Zapraszamy tutaj do dyskusji.
Emisja: maj 2017 r.
Wyemitowano żetony TALAR OKOLICZNOŚCIOWY (Gorlice - 600 LAT LOKACJI MIASTA) w mosiądzu i mosiądzu oksydowanym.
Gorlice – miasto w województwie małopolskim, siedziba gminy wiejskiej Gorlice i powiatu gorlickiego.
Gorlice leżą w dolinie Ropy i jej dopływu Sękówki, na północnej granicy Beskidu Niskiego. Przyległą zachodnią część Beskidu Niskiego powszechnie nazywa się Beskidem Gorlickim. Najwyższy szczyt Gorlic stanowi wzgórze Musiałówka (379 m n.p.m.).
Miasto liczy 28 243 mieszkańców (31 grudnia 2015). Dzielnicami Gorlic są: Zawodzie, Glinik, Sokół, Zakole, Magdalena, Centrum.
Herb miasta Gorlice - fot. WIKIPEDIA
Etymologia nazwy miasta jest niejasna. Próby jej ustalenia podjął Józef Barut w swym opracowaniu monograficznym na temat Gorlic. Najstarsza nazwa odnotowana przez Długosza brzmi Gardlicza. Marcin Kromer w swej kronice nazywa miasto Gorlicza i łączy jej powstanie z osadnikami ze Zgorzelca (niem. Görlitz). Według Baruta w zachowanych w Archiwum Miejskim w Gorlicach wyciągach z ksiąg ziemskich i grodzkich bieckich, sądeckich i czchowskich od 1401 r. nazwa Gorlicza przeważa liczebnie nad Gorlice. Większość późniejszych źródeł powiela wersję Marcina Kromera ale pojawiają się też opinie, że choć do miasta przybyli osadnicy ze Zgorzelca to nazwa jest jednak miejscowego pochodzenia, a nie przeniesiona (a więc ponowiona) przez Niemców przybyłych z łużyckiego Zgorzelca. Powołując się na teksty Wacława Potockiego, Barut sugeruje, że pierwotnie nazwa była rodzaju żeńskiego podobną do okolicznych (Ropica, Moszczenica, Nowica, Banica, Osobnica). Uległa ona zatem późniejszej pluralizacji, dając dzisiejsze Gorlice. W nazewnictwie rusińsko-łemkowskim nazwa Gorlic to Horłycia czyli 'gardło'.
Ogólny widok Gorlic od strony Zawodzia przed I wojną światową - fot. WIKIPEDIA
Doliny Ropy i Sękówki były częścią szlaków handlowych, o czym świadczyć mogą znaleziska archeologiczne. Jedną z najwcześniejszych osad tych terenów jest Stróżówka pochodząca z czasów Bolesława Chrobrego. Przypuszcza się, że mogła ona powstać w ramach umacniania granicy z Czechami.
Według Marcina Kromera w 1354 r. Dersław I Karwacjan otrzymał od króla Kazimierza Wielkiego przywilej utworzenia miasta Gorlice u zbiegu rzek: Ropy i Sękówki. Zgodnie z zapiskami zawartymi w kronikach pierwsi osadnicy przybyli z miasta Görlitz na Łużycach.
W 1816 r. Tomasz Święcki, a następnie Adam Naruszewicz (wyd. z 1836) pisali, że „całe Podgórze Ruskie i Małopolskie, tudzież inne miejsca pograniczne, różnych teraz rzemieślników pełne, są to osady pierwiastkowe tego dobroczynnego króla (Kazimierza Wielkiego). Język tych ludzi nieco przygrubszy, a jakieś ze Szląskiem, Morawskiem, Czeskim i Pruskim podobieństwem mający, dowodem jest pierwszej ich ojczyzny. Stąd też poszły owe zniemczone od nowych osadników, lub na nowo nadane miastom Polskim i Ruskim, Lambergi, Frawensztadu, Łańcuta, Pilsna, Gorlicy, i tym podobne nazwiska”.
W 1869 r. okolice Gorlic opisał m.in. Wincenty Pol: „Na obszarze Wisłoki uderza nas fakt inny; całą tę okolicę, którą obszar Wisłoki, Ropy, Jasły, Jasełki i średniego Wisłoka zajmuje, osiedli tak zwani Głuchoniemcy od dołów Sanockich począwszy, to jest od okolicy Komborni, Haczowa, Trześniowa aż po Grybowski dział: Gorlice, Szymbark i Ropę od wschodu na zachód, ku północy aż po ziemię Pilźniańską która jest już ziemią województwa Sandomierskiego. Cała okolica Głuchoniemców jest nowo-siedlinami Sasów; jakoż strój przechowali ten sam co węgierscy i siedmiogrodzcy Sasi. Niektóre okolice są osiadłe przez Szwedów, ale cały ten lud mówi dzisiaj na Głuchoniemcach najczystszą mową polską dijalektu małopolskiego, i lubo z postaci odmienny i aż dotąd Głuchoniemcami zwany, nie zachował ani w mowie ani w obyczajach śladów pierwotnego swego pochodzenia, tylko że rolnictwo stoi tu na wyższym stopniu, a tkactwo jest powołaniem i głównie domowem zajęciem tego rodu”.