Emisja: maj 2016 r.

(Moneta nie ma statusu monety zastępczej)
Moneta wykonana wg. tradycyjnej technologii, ręcznie rytowana.

Mosina – miasto w środkowej części województwa wielkopolskiego, w powiecie poznańskim, położone 22 km na południe od Poznania, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mosina. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.

Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 12 397 mieszkańców.
Nazwa miasta pochodzi od staropolskiego wyrazu moszyna, którego używano na określenie miejsca zarośniętego mchem.

Herb Mosiny - ilustracja: WIKIPEDIA

Miejscowość po raz pierwszy pojawia się w źródłach pochodzących z 1247 roku. Z 1302 roku pochodzi z kolei najstarszy dokument wymieniający Mosinę jako miasto. Data samej lokacji pozostaje nieznana, doszło do niej jednak z pewnością wskutek starań ówczesnego właściciela, wojewody kaliskiego, Mikołaja Przedpełkowica z rodu Łodziów - być może doszło do niej jeszcze za panowania Przemysła II.
Prawa miejskie zostały potwierdzone przez króla Władysława Jagiełłę w roku 1429. Z tą miejscowością związał sie ród Mosińskich. Starostą był tu Piotr Bniński (Piotr z Bnina) herbu Łodzia (1390-1448)- kasztelan gnieźnieński (1428-1437), podróżnik. Potem syn jego Maciej Mosiński (zm. 1492-1493), był starostą generalnym Wielkopolski (1475) i wojewodą poznańskim (1477) oraz kaliskim (1476) przyjął nazwisko od miejscowości Mosina. Tu przebywały wojska hetmana Stefana Czarneckiego w 1660 r. W 1848 r. była siedzibą władz Rzeczypospolitej Mosińskiej.
9 września 1939 roku Mosina została zajęta przez wojska niemieckie. Rozpoczęły się represje, pierwsze aresztowania miały miejsce pomiędzy 17 a 18 września 1939. Część mieszkańców miasta była przetrzymywana w bożnicy (współcześnie Izba Muzealna), a następnie wybierano spośród nich zakładników i kierowano ich przed sądy doraźne (niem. Standgericht) policji bezpieczeństwa. Dla zachowania pozorów egzekucję poprzedziło "postępowanie sądowe" stanowiące parodię procesu sądowego, trwającego nie dłużej jak kilkanaście minut i ograniczonego jedynie do sprawdzenia personaliów i wysłuchania opinii miejscowych Niemców na temat "antyniemieckiej postawy" i działalności podsądnych. W wyniku wydanych przez sąd doraźny wyroków śmierci, 15 osób rozstrzelano publicznie na rynku 20 października 1939 roku. W czasie okupacji niemieckiej z miasta wysiedlono 57 rodzin (225 osób), aresztowano i umieszczono w obozach zagłady dalsze 513 osób (w tym 58 dzieci z Mosiny). Dzieci zostały wywiezione do rejencji łódzkiej i umieszczone w obozie koncentracyjnym dla dzieci w Łodzi. W lasach okalających miasto w latach 1940-1943 dokonano licznych egzekucji ludności cywilnej. Terror i prześladowania okupanta niemieckiego spowodowały narastanie oporu społecznego - w Mosinie działały grupy bojowe Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej, Związku Odwetu oraz harcerskich Szarych Szeregów. Armia Czerwona zajęła Mosinę w dniu 25 stycznia 1945 roku.
Obecnie gmina inwestuje w budownictwo wielorodzinne. We wsi Krosno rozbudowane zostało Osiedle TBS oraz budowane są nowe osiedla: Osiedle Słoneczne, Osiedle Miodowe, Osiedle Olszynka, Osiedle Harmonia i Osiedle Morena.

Rzeczpospolita Mosińska to proklamowana przez Jakuba Krotowskiego-Krauthofera w dniu 3 maja 1848 r. niepodległa republika polska. Przetrwała tylko 5 dni i przestała istnieć po przegranej przez powstańców bitwie pod Rogalinem.

JERZAK Antoni – (ur. 2 XII 1902 r. w Osiecznej k. Leszna – zm. 6 VIII 1985 r. w Mosinie). Harcerz, założyciel mosińskiej Orkiestry Dętej ZHP, z zawodu ślusarz.

JERZAK Antoni - fot. http://www.zolnierzewolnosci.pl/

W roku 1909, rodzina A. Jerzaka wyjechała „za pracą” do Dortmundu, gdzie Antoni ukończył szkołę podstawową, a w roku 1916 – zawodową. Był członkiem działającej tam polskiej organizacji „Sokół” młodzieży polskiej przebywającej na emigracji. W grupie młodych Polaków wyruszających do ojczyzny, aby nieść pomoc rodakom, znalazł się młody Antoni. Wybuch powstania wielkopolskiego wywołał głębokie poruszenie …W roku 1918 na początku grudnia, na jednym z zebrań tejże polskiej organizacji, prezes podał do wiadomości, że w Polsce, w Poznaniu, rozpoczęły się przygotowania do powstania przeciwko Niemcom, toteż zaraz dorosła polaka młodzież, rozpoczęła masowo wyjeżdżać w kierunku Polski – do poznańskiego (…) W Berlinie młody wówczas Antoni został schwytany przez niemiecką żandarmerię, ale zmylił czujność pilnujących żandarmów, udało mu się zbiec i w końcu, po wielu trudnościach, zatrzymał się w Krotoszynie, gdzie zaraz zgłosił się w komendzie powstańczej i został wysłany na front do Zdun, małego miasteczka w pobliżu Krotoszyna. Po zwycięskim zakończeniu powstania, zgłosił się jako elew do orkiestry wojskowej 56 pułku piechoty w Krotoszynie…

Od 1925 roku mieszkaniec Mosiny, gdzie założył zespół orkiestry dętej. W czasie okupacji, aresztowany przez Gestapo, więziony w Forcie VII, przewieziony do Wronek. Po wojnie – działalność harcerska, kapelmistrz orkiestry dętej przy Ośrodku ZHP w Mosinie. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski, Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.

W Izbie Muzealnej w Mosinie znajduje się zachowany, powojenny, galowy mundur powstańczy Antoniego Jerzaka.

Źródło: E. Szydłowska, Dzieje harcerstwa mosińskiego 1921-2005, Mosina 2006; Życiorys dh. Antoniego Jerzaka oprac. Mieczysław Konieczny w: Kronika Ośrodka ZHP Mosina - http://www.zolnierzewolnosci.pl/