Kędzierzyn-Koźle (niem. Kandrzin-Cosel, w latach 1934-1945 Heydebreck O.S., śl. Kandrzin-Kojźly, czes. Kandřín-Kozlí) – miasto na Górnym Śląsku, w województwie opolskim, powiat kędzierzyńsko-kozielski. Powstało w 1975 r. z połączenia czterech osobnych organizmów administracyjnych: Kędzierzyna, Koźla, Sławięcic i Kłodnicy. W Koźlu znajduje się jeden z największych portów rzecznych w Polsce. W Kędzierzynie-Koźlu znajdują się jedne z największych w Polsce zakładów chemicznych – ZAK Spółka Akcyjna, a także holding "Blachownia". Jest to drugie co do wielkości miasto województwa opolskiego pod względem liczby ludności i pierwsze pod względem obszaru.

Herb Kędzierzyna-Koźla - ilustracja: WIKIPEDIA

Miasto leży w południowo-wschodniej części województwa opolskiego, w środkowej części mezoregionu fizycznogeograficznego Kotliny Raciborskiej. Mezoregion ten jest najbardziej na południowy wschód wysuniętą częścią makroregionu Niziny Śląskiej.

Miasto zajmuje powierzchnię 12.342 ha (123,42 km²). Występuje niewielkie zróżnicowanie wysokości. Najniżej położone rejony znajdują się przy rzece Odrze (przysiółek Lasaki, około 164 m n.p.m.), najwyżej znajduje się falista równina piaszczysta w okolicach Lasu Starej Kuźni (około 211 m n.p.m.). Dla miasta przyjmuje się średnią wysokość 180 m n.p.m.
Większość terenów miasta jest położona na dnie dolin rzecznych: Odry i jej prawobrzeżnego dopływu Kłodnicy. Tereny położona na wschód od brzegów rzeki Odry są równiną taras niskich. Północno-wschodni skrawek miasta tworzą pokrywy lessowe, będące częścią grzbietu Chełma (masyw Góry św. Anny).
Sieć rzeczną stanowi rzeka Odra i jej prawy dopływ Kłodnica (ma swoje ujście do Odry na południowy wschód od centrum dzielnicy Koźle).
Oddzielną rolę w strukturze sieci hydrograficznej miasta zajmują sztuczne drogi wodne. Dwa kanały wykorzystywały przebieg doliny naturalnego cieku Kłodnicy: Kanał Kłodnicki (już nie funkcjonuje) i Kanał Gliwicki. Trzecim kanałem jest Kanał Kędzierzyński, będący odgałęzieniem od Kanału Gliwickiego do ZAK Spółka Akcyjna. Kanał Odra-Dunaj łączący Koźle z Wiedniem pozostał w sferze planów.