Emisja: wrzesień 2011 r.

WZORZEC PRODUKCYJNY DLA MONETY (próbna moneta pamiątkowa).

Wyemitowano żetony 20 ZAMKOWYCH w mosiądzu i mosiądzu srebrzonym oksydowanym w dwóch odmianach:

- 20 ZAMKOWYCH / ZAMEK CIECHANÓW;
- 20 ZAMKOWYCH / ŚREDNIOWIECZNY ZAMEK W CZERSKU Z PRZEŁOMU XIV/XV w.

Janusz I Starszy (warszawski) (ur. ok. 1346, zm. 8 grudnia 1429) – od 1373/1374 r. książę warszawski, od 1381 r. w wyniku podziału książę na Warszawie, Nurze, Łomży, Liwie, Ciechanowie, Wyszogrodzie i Zakroczymiu, lennik Polski, od 1391 na Podlasiu (dożywotnio).

Pieczęć piesza Janusza I Starszego z 1376 roku - fot. WIKIPEDIA

Janusz I Starszy był najstarszym synem księcia mazowieckiego Siemowita III i Eufemii Opawskiej. Na skutek pomyłki Jana Długosza wcześniej przyjmowano, że Janusz urodził się w 1329 r. Dopiero współcześnie datę tę udało się skorygować na znacznie późniejszą, tj. na ok. 1346 r. Świadczy o tym fakt wydzielenia dopiero na przełomie 1373/1374 r. Januszowi własnej dzielnicy (ze stolicą w Warszawie).
Do ostatecznego podziału dzielnicy pomiędzy Janusza a jego brata Siemowita IV doszło dopiero po śmierci ojca w 1381 r. Wtedy też Janusz otrzymał ostatecznie w swoje posiadanie ziemie: warszawską, nurską, liwską, łomżyńską, ciechanowską, wyszogrodzką i zakroczymską.

Zamek książąt mazowieckich w Czersku – zamek gotycki zbudowany na przełomie XIV i XV wieku.

Zamek książąt mazowieckich w Czersku – fot. WIKIPEDIA

W miejscu dzisiejszego zamku, w XI wieku istniał drewniano ziemny gród o konstrukcji izbicowej zbudowany w czasach panowania Bolesława Śmiałego lub Władysława Hermana. Gród ten był głównym ośrodkiem administracyjnym księstwa czerskiego. W 1224 roku wymieniono w źródłach kasztelana czerskiego Piotra Pilcha. W 1229 książę Konrad mazowiecki uwięził w tutejszym lochu księcia Henryka Brodatego. Wypuścił go dopiero po interwencji przybyłej ze Śląska księżnej Jadwigi. W 1239 Konrad uwięził w grodzie Bolesława Wstydliwego. Pod koniec XIII wieku zbudowano w grodzie kaplicę św. Piotra. Z 1350 roku pochodzi wzmianka z dokumentu księcia Kazimierza Trojdenowicza o obowiązku wsi biskupich do budowy izbic na grodzie czerskim uszkodzonych podczas najazdu Litwinów. W XIV wieku książę mazowiecki Janusz I, rozkazał w miejscu przestarzałego grodu wznieść ceglany zamek, który wybudowano w latach 1388 - 1410. Była to jedna z najważniejszych rezydencji księcia Janusza I, który zmarł na tym zamku w dniu 8 grudnia 1429 roku.
Gdy tereny te zostały przyłączone do Królestwa Polskiego w 1526 roku, zamek stał się własnością królewską. W tym też okresie nadbudowano cylindryczne wieże. Od 1547 roku zamek podlegał królowej Bonie, która nakazała wymianę drewnianej zabudowy dziedzińca na murowaną. Powstała wtedy tzw. rezydencja Bony czyli pałac o wymiarach 10 x 30 metrów zwany dworem Feliksa Parysa lub Wielkim Domem wzmiankowanym w 1549 roku, a także Dom południowy.
W czasie Potopu szwedzkiego, w 1656 roku, zamek w Czersku doznał bardzo poważnego uszczerbku. Wojska szwedzkie po doznaniu klęski od Stefana Czarnieckiego pod Warką, wycofując się, opanowały zamek i poważnie go zdewastowały.
W latach 1762–1766 starosta czerski marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński podjął próbę remontu zamku (wtedy powstał most przez fosę) w celu umieszczenia w nim sądu grodzkiego i ziemskiego z archiwum. Jednak po III rozbiorze Polski i objęciu Czerska przez Prusaków mury zostały częściowo zburzone. Od tego czasu zamek jest zrujnowany. W latach 1907-1911 Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości sfinansowało pierwsze prace konserwatorskie przeprowadzone przez Kazimierza Skórewicza. Podczas I wojny światowej zamek został uszkodzony podczas walk niemiecko-rosyjskich w 1915 roku. W 1927 roku podjęto badania, dzięki którym odkryto fundamenty kościoła św. Piotra. Obecnie zamek udostępniony jest zwiedzającym.