Emisja: lipiec 2022 r. / Wyemitowano żetony w mosiądzu oksydowanym.

Zagórz – miasto w woj. podkarpackim, w powiecie sanockim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Zagórz. Położony w pobliżu ujścia Osławy do Sanu, na Pogórzu Bukowskim.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. krośnieńskiego. W latach 1972-1977 Zagórz był w granicach administracyjnych miasta Sanoka jako dzielnica.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 5007 mieszkańców.

Herb Zagórza - ilustracja: WIKIPEDIA

Wieś założona w XIV wieku, w roku 1343 była tu już kaplica filialna parafii w Porażu. Pierwsze wzmianki odnotowują osadę o nazwie Sagorsze, Sogorsch do roku 1505 in districto sanociensis. W 1412 roku Zagórz należał do Mikołaja z Tarnawy. W 1490 Zagórz na krótko stał się własnością Piotra Kmity z Wiśnicza starosty spiskiego, potem znów powrócił do Tarnawskich i pozostał w ich rękach do początku XVII wieku. Ostatnim właścicielem Zagórza z rodu Tarnawskich był chorąży sanocki - Stanisław.
Na początku XVII wieku Zagórz znalazł się w posiadaniu Stadnickich. W roku 1710 hr. Jan Adam Stadnicki wojewoda wołyński, zbudował obronny klasztor-twierdzę oo. Karmelitów, od 1713 również jako klasztor szpital dla inwalidów wojennych. W polskiej literaturze XIX wieku Zagórz oraz klasztor zasłynęły dzięki Zygmuntowi Kaczkowskiemu, który w swoim cyklu powieści pt. Ostatni z Nieczujów opisał znajdujący się w nim legendarny grób Nieczui.
Ogromną szansą na gospodarcze ożywienie Zagórza stało się wybudowanie w 1872 r. linii kolejowej. Dwa lata później powstała Pierwsza Węgiersko-Galicyjska Kolej Żelazna z Przemyśla – przez Zagórz – do Budapesztu. W 1884 r. oddano do użytku CK Galicyjską Kolej Transwersalną z miejscowości Stróże (obecne woj. małopolskie) do Nowego Zagórza. Wtedy również Zagórz przyłączono do tzw. Kolei Karola Ludwika (z Krakowa do Lwowa). W związku z rozbudową kolei w Zagórzu wyrosło osiedle kolejarskie. Wówczas Zagórz był węzłem kolejowym o dużym znaczeniu, przy jego obsłudze pracowało ok. 3000 kolejarzy.
Powstało Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", a w 1911 r. pierwszy zastęp harcerski.
W okresie walk polsko-ukraińskich w roku 1918 w Zagórzu zorganizował się Komitet Obrońców Węzła Zagórskiego, składający się z kolejarzy oraz członków Sokoła. W tym też okresie zagórscy kolejarze we własnym zakresie zbudowali dwa pociągi pancerne: "Gromobój" i "Kozak" które utrzymywały "porządek" na odcinku linii kolejowej Zagórz – Szczawne – Komańcza – Łupków.
1 września 1939 – powstał w Zagórzu Ochotniczy Pluton Samoobrony w celu ochrony linii kolejowej, którego członkowie wspierali m.in. ewakuację ludności. Walki obronne z nacierającymi wojskami hitlerowskimi toczyła 3 Brygada Górska dowodzona przez płk. Jana Kotowicza wchodząca w skład grupy operacyjnej gen. bryg. Kazimierza Orlika-Łukoskiego.
W Zagórzu działała w czasie wojny Placówka Zagórz nr X. OP-23, AK, którą dowodził Alojzy Bełza ps. „Alik” od V 1943 do I 1944 prowadząc działalność dywersyjną i sabotażową. W konspirację zaangażowani była – Olga Sulimirska, właścicielka dworu w Zasławiu, (gdzie był obóz pracy przymusowej dla Żydów; około 10 000 z nich hitlerowcy wymordowali w pobliskim lesie – jest tam tablica pamiątkowa) i rodziny Krasickich i Gubrynowiczów a ich zameczek, przy drodze do Poraża, był ważnym ogniwem akowskiej konspiracji w Obwodzie Sanok. Proboszcz – ks. Władysław Wójcik – za pomoc udzielaną dla AK i uciekinierom został aresztowany i wywieziony do Oświęcimia. Od stycznia 1944 r. placówką tut. AK dowodził ppor. Stanisław Żebrowski „Zebra”. 13 września 1944 r. wkroczyła tu po walkach Armia Czerwona.
Kwatera poległych żołnierzy sowieckich znajduje się w dzielnicy Nowy Zagórz.
Wiosną 1941 roku stacjonujący w Zagórzu żołnierze słowaccy wykuli w skałach w wąwozie przy linii kolejowej prowadzącej do Łupkowa wielki herb Słowacji. Pomimo nietrwałego podłoża (piaskowiec) wciąż widoczne są jego pozostałości.
W 1972 r. Zagórz wraz z kilkoma sąsiednimi miejscowościami (które dziś stanowią jego osiedla) przyłączono do Sanoka. 1 lutego 1977 r. Zagórz uzyskał status miasta.

Zagórz nad Osławą - fotografia: WIKIPEDIA

Zagórz – pomnik konfederata
W Zagórzu (woj. podkarpackie) stoi pomnik Nieznanego Konfederata. Upamiętnia konfederację barską.
Konfederację zawiązano 29 lutego 1768 r. w Barze na Podolu. Była protestem przeciwko ustawom króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jej przywódcami byli przedstawiciele magnaterii: Michał Hieronim Krasiński, Kazimierz Pułaski, Wacław Rzewuski i Joachim Potocki. Marszałkiem generalnym koronnym został Adam Stanisław Krasiński, a marszałkiem związku wojskowego Józef Pułaski. Przywódcą religijnym konfederatów był karmelita ks. Marek Jandołowicz, a ideologami politycznymi – Szczęsny Czacki i Michał Wielhorski.
Konfederaci głosili hasła obrony wiary i wolności szlacheckich. Na polskim tronie chcieli widzieć przedstawiciela rodziny Wettynów (dynastia niemiecka wywodząca się z dzisiejszej Saksonii). No i wypowiedzieli wojnę Rosji. Wojska konfederacji składały się przede wszystkim z ochotników – szlachty, magnatów, a czasami także mieszczan i chłopów. 
Walki rozpoczęły się w kwietniu 1768 roku i objęły cały kraj. Stoczono kilkaset bitew i potyczek. Ostatnie starcie miało miejsce właśnie w Zagórzu – w listopadzie 1772 roku. Skapitulowała polska załoga klasztoru karmelitów bosych. Do poddania się zmusił konfederatów pożar, który wybuchł w budynku 29 listopada.

Pomnik Nieznanego Konfederata w Zagórzu jest wykonany z brązu krzemowego (stop miedzi z krzemem). Przedstawia konfederata stojącego obok konia, jakby dopiero z niego zsiadł i wypatrywał przeciwnika. Prawą dłoń trzyma na szabli, gotowy do odparcia ataku, a lewą uspokaja zwierzę, które zdaje się zasłaniać jeźdźca. Pomnik ma ok. 190 cm, stoi na niewysokim podeście. Jest dziełem Piotra Zieleniak z Zakładu Rzeźby, Ceramiki i Szkła UMCS w Lublinie.

Pomnik Nieznanego Konfederata w Zagórzu