Numizmat upamiętniający 70. Rocznicę wyzwolenia obozu KL Auschwitz.

Emisja: 2015 r.

Numizmat bity w mosiądzu pozłacanym 24-karatowym złotem (Au) oraz srebrze (Ag.999).

Auschwitz, Auschwitz-Birkenau, największy hitlerowski obóz koncentracyjny i zagłady w Oświęcimiu-Brzezince. Założony pierwotnie na Zasolu, przedmieściu Oświęcimia, na podstawie rozkazu H. Himmlera z 27 kwietnia 1940. Pierwszym komendantem obozu został R. Höss, kolejnymi - A. Liebehenschel i R. Baer.
Pierwsze transporty Polaków z więzień w Generalnym Gubernatorstwie, ze Śląska i Wielkopolski przybywały do obozu od 14 czerwca 1940. Na przełomie 1940-1941 do obozu w Auschwitz przeniesiono część więźniów polskich, m.in. z obozów w Sachsenhausen, Gross-Rosen, Dachau, Flossenbürg. Od marca 1941 rozbudowywano obóz, który ostatecznie obejmował: obóz macierzysty Auschwitz (Stammlager) w Oświęcimiu, obóz Birkenau w Brzezince, obóz Monowitz w Monowicach i ponad 40 podobozów, głównie na Śląsku. 3 września 1941 w obozie w Auschwitz dokonano pierwszej próby masowego uśmiercania ludzi za pomocą gazu cyklonu B. W 1942 hitlerowcy przekształcili obóz w ośrodek masowej eksterminacji.
W Brzezince zbudowano 4 komory gazowe i 4 krematoria. Masowo mordowano Żydów w ramach tzw. akcji ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej. Większość z nich bezpośrednio z transportów, bez rejestracji i ewidencji, kierowano do komór gazowych. W okresie gdy do Oświęcimia i Brzezinki przybywało najwięcej transportów, mordowano, a następnie palono ok. 20 tys. ludzi na dobę. Ze szczególnym okrucieństwem traktowano także radzieckich jeńców wojennych i Cyganów.

Brama obozowa w Auschwitz I - fot. WIKIPEDIA

Liczba ofiar obozu
W latach 1940-1945 przez obóz oświęcimski przeszło ok. 400 tys. zarejestrowanych więźniów, w tym 200 tys. Żydów, 140 tys. Polaków, 20 tys. Cyganów, 10 tys. Rosjan, pozostali należeli do innych narodowości. Połowa z zarejestrowanych więźniów umarła z głodu, wyczerpującej pracy, chorób lub została uśmiercona w eksperymentach pseudomedycznych.
Ogółem wśród ludzi wysłanych do obozu znalazło się 1100 tys. Żydów, ponad 140 tys. Polaków, 20 tys. Cyganów, 10 tys. Rosjan i ponad 10 tys. więźniów innych narodowości, większość z nich nie była rejestrowana, pochodzili oni z masowych transportów i zginęli w komorach gazowych.
Najwyższy Trybunał Narodowy, m.in. na podstawie zeznań R. Hössa ustalił, że w obozie zginęło 2800 tys. więźniów z 30 krajów świata. Późniejsze badania ograniczyły liczbę ofiar Auschwitz do 1100 tys. - 1500 tys., około 90% stanowili Żydzi.
Ustalenie faktycznych danych dotyczących rozmiarów zbrodni nie jest jednak możliwe, głównie ze względu na zniszczenie większości dokumentów przez zacierających ślady zbrodni Niemców, a także przez wywiezienie ocalałej dokumentacji przez wojska radzieckie. 18 stycznia 1945 rozpoczęto pospieszną ewakuację ok. 58 tys. pozostałych przy życiu więźniów. Podczas tzw. marszu śmierci zginęły tysiące więźniów. 27 stycznia 1945 do Auschwitz wkroczyły wojska radzieckie, zastając w obozie ok. 7,5 tys. więźniów.
Na mocy uchwały Sejmu w 1947 teren obozu uznany został za Pomnik Męczeństwa Narodu Polskiego i Innych Narodów. Obecnie mieści się tu Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka. W 1967 wzniesiono monumentalny Międzynarodowy Pomnik Męczeństwa.

Tory kolejowe, wartownia i brama główna Auschwitz II (Birkenau), widok z rampy wewnątrz obozu, 1945
- fot. WIKIPEDIA

Obchody 70. rocznicy wyzwolenia byłego obozu KL Auschwitz-Birkenau

27 stycznia 2015 r. obchodziliśmy 70. rocznicę wyzwolenie niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Tego dnia cały świat słuchał głosów Auschwitz. Na uroczystości przybyło 300 byłych więźniów byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau.
Główne obchody 70. rocznicy wyzwolenia Auschwitz miały miejsce przed Bramą Śmierci KL Auschwitz II–Birkenau. W bardzo wielu krajach, w tym dniu – będącym od dziesięciu lat Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu – odbyły się również różne rocznicowe wydarzenia.