ROK 1863: POWSTANIE STYCZNIOWE (VIII emisja - mosiądz)
Jeśli chcesz dodawać kolejne pozycje do swojej kolekcji skorzystaj z konta Premium - konto możesz kupić <TUTAJ>
Dla kont zwykłych możliwe jest zarządzanie kolekcją tylko do 10 wpisów.
Konto Premium możesz kupić <TUTAJ>
Pytania? Sugestie? Zapraszamy tutaj do dyskusji.
Emisja: 30 listopada 2012 r.
*- nakład: RANT GŁADKI / 500 szt. (w tym 100 szt. wybito stemplem odwróconym) + RANT ZĄBKOWANY / 200 szt. (w tym 100 szt. wybito stemplem odwróconym)
Wyemitowano:
- ROK 1863: POWSTANIE STYCZNIOWE - mosiądz, masa - 13 g, średnica - 32 mm, stempel - lustrzany, nakład - RANT GŁADKI: 500 szt. (w tym 100 szt. wybito stemplem odwróconym), - RANT ZĄBKOWANY: 200 szt. (w tym 100 szt. wybito stemplem odwróconym);
- ROK 1863: POWSTANIE STYCZNIOWE - mosiądz patynowany, masa - 13 g, średnica - 32 mm, stempel - zwykły, nakład - RANT GŁADKI: 70 szt. (w tym 35 szt. wybito stemplem odwróconym), - RANT ZĄBKOWANY: 70 szt. (w tym 35 szt. wybito stemplem odwróconym);
- ROK 1863: POWSTANIE STYCZNIOWE - nowe srebro (CuNi12Zn24), masa - 13,8 g, średnica - 32 mm, stempel - lustrzany, nakład - RANT GŁADKI: 70 szt. (w tym 35 szt. wybito stemplem odwróconym), - RANT ZĄBKOWANY: 70 szt. (w tym 35 szt. wybito stemplem odwróconym);
- ROK 1863: POWSTANIE STYCZNIOWE - nowe srebro (CuNi12Zn24) oksydowane, masa - 13,8 g, średnica - 32 mm, stempel - zwykły, nakład - RANT GŁADKI: 70 szt. (w tym 35 szt. wybito stemplem odwróconym), - RANT ZĄBKOWANY: 70 szt. (w tym 35 szt. wybito stemplem odwróconym).
Powstanie styczniowe – polskie powstanie narodowe przeciwko Imperium Rosyjskiemu, ogłoszone manifestem 22 stycznia 1863 wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy, spowodowane narastającym rosyjskim terrorem wobec polskiego biernego oporu. Wybuchło 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 na Litwie, trwało do jesieni 1864. Zasięgiem objęło tylko ziemie zaboru rosyjskiego: Królestwo Polskie oraz ziemie zabrane.
Było największym polskim powstaniem narodowym, spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej. Miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych w walkach, blisko 1 tys. straconych, ok. 38 tys. skazanych na katorgę lub zesłanych na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało. Zdarzały się przypadki, że Rosjanie zabijali pojmanych powstańców, dobijali rannych, mordowali lekarzy spieszących im z pomocą, obdzierali do naga zabitych. Po bitwach Rosjanie palili miejscowości, które udzieliły schronienia powstańcom, dokonywali rzezi ludności cywilnej. Niszczono dobra kultury, np. spalono archiwum Ordynacji Zamojskiej w Zwierzyńcu. Wilno zostało spacyfikowane przez oddziały Murawjowa Wieszatiela, na Litwie zginęło 10 tys. szlachty polskiej na ogólną liczbę 40 tys., to jest co czwarty Polak.
Po upadku powstania Kraj i Litwa pogrążyły się w żałobie narodowej. W roku 1867 zniesiono autonomię Królestwa Polskiego, jego nazwę i budżet, w 1869 zlikwidowano Szkołę Główną Warszawską, w latach 1869–1870 setkom miast wspierających powstanie odebrano prawa miejskie doprowadzając je tym samym do upadku, w roku 1874 zniesiono urząd namiestnika, w 1886 zlikwidowano Bank Polski. Skasowano klasztory katolickie w Królestwie, skonfiskowano ok. 1600 majątków ziemskich i rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich. Po stłumieniu powstania znaczna część społeczeństwa Królestwa i Litwy uznała dalszą walkę zbrojną z zaborcą rosyjskim za bezcelową i zwróciła się ku pracy organicznej.
Powstanie przyczyniło się do korzystniejszego niż w dwóch pozostałych zaborach uwłaszczenia chłopów. Pozostawiło trwały ślad w polskiej literaturze (m.in. Orzeszkowa – Nad Niemnem, Dąbrowska – Noce i dnie, Żeromski – Wierna rzeka) i sztuce (Grottger – Polonia i Lithuania, Matejko – Polonia) XIX i XX wieku.
Powstanie styczniowe, Artur Grottger, Bitwa, grafika z cyklu Polonia, 1863 - ilustracja: WIKIPEDIA
Ten ogromny zryw narodowowyzwoleńczy, pociągnął za sobą ok. 200 tysięcy ludzi. Ludzi, którzy swoje bohaterstwo w większości przypłacili życiem, zdrowiem, zsyłkami na Sybir, więzieniem, represjami, emigracją czy rusyfikacją. Ciekawą rzeczą, jakiej możemy się nauczyć od powstańców styczniowych to stosunek do najbliższych sąsiadów. Powstańcy proklamowali powstanie wspólnego państwa polsko-litewskiego. Co ciekawe uhonorowali także Rusinów – protoplastów dzisiejszych Ukraińców i Białorusinów. W godle powstania, obok Orła Piastowskiego i Pogoni Litewskiej znajduje się Archanioł Michał – symbol Rusi.
Polecamy również podobne monety:
