Szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris L.) – gatunek bylin należący do rodziny liliowatych. Występuje głównie w Europie Zachodniej. W rozproszeniu spotyka się ją w środkowej i południowo-wschodniej Europie. W Polsce gatunek bardzo rzadki. Występuje na Pomorzu, w Wielkopolsce, w okolicach Przemyśla (Rezerwat przyrody Szachownica kostkowata w Stubnie, Krównikach), nad Sanem oraz Biebrzą.

Szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris L.) – fot. WIKIPEDIA

Łodyga - dorasta od 15 do 40 cm.
Liście - szarozielone, rynienkowate, wąskolancetowate, rowkowane, ustawione skrętolegle.
Kwiat - bezwonny, dzwonkowaty, pochylony ku dołowi o długości 3–4 cm. Tępe płatki okwiatu są podgięte na wierzchołku, u nasady każdej działki znajduje się miodnik. Kwiat jest purpurowobrązowy z wzorem szachownicy, czasem białawozielono plamisty lub czerwono pstrokaty. Pojedynczy kwiat żyje średnio 6-7 dni, wytwarza w tym czasie dość silnie skoncentrowany nektar (średnie stężenie cukrów >50%) składający się w prawie równych proporcjach z sacharozy, glukozy i fruktozy. Roślina kwitnie od kwietnia do maja.
Cebula - kuliste, wielkości orzecha laskowego.
Wymagania - lekkie gleby, w pobliżu oczek wodnych i strumyków.

Bylina, geofit. Roślina samozgodna lecz nasiona głównie obcopylne. Kwiaty odwiedzane przez błonkówki i muchówki - głównymi zapylaczami są trzmiele. Rośnie na wilgotnych łąkach, w zaroślach, na torfowiskach niskich, bagnach. Gatunek charakterystyczny łąk kaczeńcowych ze związku Calthion.

Roślina trująca
W Polsce roślina objęta całkowitą ochroną gatunkową.