Caritas (ang. Caritas Internationalis) – katolicka organizacja charytatywna działająca zarówno w Polsce, jak i na świecie. Nadzór nad polskim oddziałem pełni Konferencja Episkopatu Polski. Caritas Catholica powstała w 1926 roku.

Logo Caritas - fot. WIKIPEDIA

Proces centralizacji katolickiego ruchu dobroczynnego przypada na przełom XIX i XX wieku. Pierwszy Office central des institutiones charitables powstał w 1890 w Paryżu i był dziełem Ludwika Levebre. Jego zadanie było skromne i polegało na utrzymywaniu kontaktu między poszczególnymi dziełami dobroczynnymi oraz popularyzację działalności charytatywnej w społeczeństwie. W Niemczech centralizacja poszła dalej. W 1897 ks. Lorenz Werthmann założył związek dzieł dobroczynnych pod nazwą Caritasverband. Siedzibą centrali stał się Fryburg Bryzgowijski. Za przykładem Niemiec poszła Austria, gdzie w 1900 stworzono Zentralstelle der katholischen Vereine fuer freiwillige Wohltaetigkeit. Z okazji kongresu eucharystycznego w Amsterdamie w 1924 powstał projekt utworzenia międzynarodowej organizacji charytatywnej pod nazwą Caritas Catholica. Zarząd tej organizacji ukonstytuował się na konferencji w Lucernie w 1926, na siedzibę związku wybrano Bazyleę. Polskę reprezentował w nim Związek Poznański w osobach ks. Walentego Dymka i ks. Janiaka.

Caritas Polska jest instytucją charytatywną Konferencji Episkopatu Polski. Została reaktywowana 10 października 1990 roku. Działa w oparciu o ustawę z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego. Odwołuje się do tradycji pracy charytatywnej Caritas sprzed 1950. Dekret abp. Sapiehy z 25 sierpnia 1945 roku erygował Krajową Centralę „Caritas”. Posiada własną osobowość prawną i działa w oparciu o przepisy prawa kościelnego i państwowego. Od 2004 roku posiada status organizacji pożytku publicznego (nr KRS 0000198645). Caritas Polska koordynuje pracę 44 Caritasów diecezjalnych i archidiecezjalnych w Polsce. Współpracuje na arenie międzynarodowej z Caritas Internationalis i Caritas Europa. Udziela pomocy doraźnej i długofalowej, materialnej i finansowej osobom bezrobotnym, bezdomnym, chorym, starszym, dzieciom z rodzin ubogich, a także imigrantom i uchodźcom. Caritas udziela również pomocy humanitarnej ofiarom wojen, kataklizmów i nieszczęść naturalnych poza granicami Polski.
Działalność Caritas w Polsce na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku to głównie dystrybucja darów materialnych otrzymywanych z zagranicy. Szybko jednak zmieniła swoją strategię i zajęła się udzielaniem pomocy charytatywnej dzięki środkom pozyskiwanym od ludzi dobrej woli i instytucji. Caritas utworzyła profesjonalne placówki opiekuńczo-wychowawcze: Stacje Opieki Caritas, ośrodki rehabilitacyjne, Zakłady Pielęgnacyjno-Opiekuńcze, Domy Pomocy Społecznej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Domy Samotnej Matki, kuchnie dla ubogich, świetlice dziennego pobytu dla dzieci i osób w podeszłym wieku, itp. Roczna wartość pomocy udzielanej przez Caritas sięga około pięćdziesięciu milionów złotych.
W ciągu swego istnienia Caritas w Polsce przygotowała i wdrożyła kilka programów ukierunkowanych zarówno na pomoc krajową (organizacja zimowego i letniego wypoczynku dla dzieci z ubogich rodzin, Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom, Jałmużna Wielkopostna, Kromka Chleba, Program Skrzydła, Okno życia, Wielka Orkiestra Codziennej Pomocy) i zagraniczną (Adopcja na odległość).