* Nakład 1000 szt. - rant gładki i ząbkowany: po 500 szt.

Monetę wybito w komplecie z pięcioma innymi. Każda poświęcona jest innej bajce i są to:

- 10 TALARÓW - STOLICZKU NAKRYJ SIĘ,
- 10 TALARÓW - KRÓLOWA ŚNIEGU,
- 10 TALARÓW - KRÓLEWNA ŚNIEŻKA,
- 10 TALARÓW - TRZY MAŁE ŚWINKI,
- 10 TALARÓW - CALINECZKA,
- 10 TALARÓW - MAŁA SYRENKA.

Calineczka, Calinka, Calóweczka, Paluszka, Odrobinka, Dziecię elfów – baśń Hansa Christiana Andersena, wydana po raz pierwszy w 1835 r. w drugim tomie zbioru Eventyr, fortalte for Børn (Baśnie dla dzieci) pod oryginalnym duńskim tytułem Tommelise.

Calineczka – ilustracja Vilhelma Pedersena do jednego z pierwszych wydań baśni (ilustracja: WIKIPEDIA)

Jest to opowieść o maleńkiej dziewczynce, nie większej od ludzkiego kciuka, która narodziła się z ziarna zasianego przez bezdzietną kobietę. Uroda Calineczki spowodowała, że ropucha porwała ją na żonę dla swego syna – szczęśliwie udało jej się uciec z pomocą motyla i dwóch rybek. Nie dane było jednak jej długo cieszyć się wolnością, gdyż porwał ją chrabąszcz. Ten zabrał dziewczynkę do siebie, lecz porzucił ją pod wpływem rodziny, która uznała ją za brzydką. Tułająca się zimą po świecie Calineczka znalazła schronienie u polnej myszy, która z kolei wyswatała ją kretowi. Załamana, że będzie musiała spędzić resztę życia pod ziemią, Calineczka została uratowana przez ocaloną niegdyś przez siebie jaskółkę, która zaniosła ją na pole kwiatów. Tam dziewczynka spotkała księcia elfów, którego pokochała i poślubiła. Podarował jej nowe imię oraz parę skrzydełek.

Hans Christian Andersen (ur. 2 kwietnia 1805 w Odense, zm. 4 sierpnia 1875 w Rolighed koło Kopenhagi) – duński pisarz i poeta, najbardziej znany ze swej twórczości baśniopisarskiej.

Hans Christian Andersen - fotografia: WIKIPEDIA

Urodził się 2 kwietnia 1805 roku w najbiedniejszej dzielnicy Odense jako syn 27-letniego szewca Hansa Andersena i 31-letniej, niepiśmiennej praczki Anne Marie z domu Andersdatter(1774-1833). Ojciec umarł z powodu komplikacji zdrowotnych po udziale w wojnie napoleońskiej w 1816 roku, matka z powodu alkoholizmu w 1833 roku. W dniu urodzenia został ochrzczony w domu, ze względu na to, że w tamtych czasach wiele noworodków umierało zaraz po urodzeniu. 17 kwietnia został ochrzczony w kościele św. Jana w Odense.
W krainę baśni pierwsza wprowadziła go babcia (ze strony ojca). Andersen bywał z nią w przytułku dla chorych, gdzie zajmowała się ogrodem, i gdzie później przebywał jego chory psychicznie dziadek. Kilka motywów z opowieści babki zostało później wykorzystanych przez Andersena w jego utworach. Po śmierci ojca i powtórnym małżeństwie matki (z Nielsem Gunersenem) Andersen wyjechał we wrześniu 1819 do Kopenhagi z zamiarem zostania aktorem. W latach 1820-1821 uczęszczał do szkoły baletowej w Kopenhadze. Próbował także gry w teatrze, ale nie przyjęto go. Karierę rozpoczął jako śpiewak z wysokim sopranem, ale utracił go po mutacji.
Za wszelką cenę starał się być jak najbliżej teatru, w którym zadebiutował jako autor w 1829 sztuką Kjærlighed paa Nicolaj Taarn (Miłość na Wieży Mikołaja). Od tego czasu pisał sporo sztuk teatralnych, które nie zawsze cieszyły się powodzeniem. Ze względu na brak wykształcenia jego sztuki pełne były błędów ortograficznych, interpunkcyjnych i stylistycznych. Krytycy od początku je odrzucali.
Dzięki wytrwałości dostał w 1822 stypendium królewskie, które umożliwiło mu dalszą naukę w szkole, a później studia. Pomógł mu Jonas Collins, który od początku wierzył w talent chłopca. Pewniejsza sytuacja materialna pozwoliła na kontynuowanie pracy twórczej i rozwijanie zainteresowań. Zwiedził niemal całą Europę. Ciekawość świata i ludzi, ale także nieustanny niepokój ducha, poczucie osamotnienia, kompleksy, skomplikowany charakter, nadmierna wrażliwość i egocentryzm uniemożliwiały mu znalezienie stałego miejsca i prowadzenie ustabilizowanego życia. Martwił się, iż oszaleje, podobnie jak jego dziadek. Miewał stany depresyjne i melancholiczne, a pod koniec życia chorował na gruźlicę.
Wiele[potrzebne źródło] współczesnych biografii charakteryzuje Andersena jako osobę biseksualną, co wynika m.in. z zachowanej korespondencji twórcy do Riborg Voigt, Edvarda Collina[4] czy Haralda Scharffa. Przykładowo, do Edvarda Collina Andersen pisał:[potrzebne źródło] "Usycham z tęsknoty do ciebie tak, jak do pięknej kalabryjskiej dziewczyny... Moje uczucia do ciebie są takie, jak uczucia kobiety. Ta moja kobieca natura musi pozostać tajemnicą." Collin we własnym pamiętniku wspominał o tym zauroczeniu Andersena: "Nie byłem w stanie odwzajemnić tej miłości, i sprawiło to autorowi wiele cierpienia." W kontekście skrywanej seksualności pisarza analizuje się też współcześnie jego twórczość.
Miał wielu wybitnych i sławnych znajomych, należeli do nich: Bertel Thorvaldsen, Adam Oehlenschlager, Heiberg, Jenny Lind, Bjornson, Karol Dickens, Søren Kierkegaard czy bracia Grimm.
W 1851 w wyrazie uznania dla wiedzy i zasług Andersena przyznano mu tytuł profesora, a w 1874 tytuł radcy.
Zmarł 4 sierpnia 1875 roku w Rolighed koło Kopenhagi.

TWÓRCZOŚĆ

Debiutował w 1822 zbiorem utworów Młodzieńcze próby wydanych pod pseudonimem William Christian Walter.
Wydał kilka tomów wierszy, wiele opowiadań, szkiców, powieści, sztuki teatralne. Także dziennik swojego życia.
Do najbardziej znanych powieści H. C. Andersena należą:
-   Improwizator (Improvisatoren, 1835, wyd. pol. 1859)
-   OT (1836)
-   Tylko grajek (Kun en Spillemand, 1937)
Wszystkie te powieści zawierają elementy autobiograficzne.
Baśnie
Twórczości dla dzieci początkowo nie traktował poważnie, raczej jako zajęcie na marginesie pisarstwa dla dorosłych. Choć zastrzegał, iż jego baśnie to pudełka: dzieci oglądają opakowanie, a dorośli mają zajrzeć do wnętrza. Bardzo nie lubił, gdy jego baśnie od początku uznano za dzieła dla dzieci, bez głębszego sensu. Jednak właśnie baśnie przyniosły mu wielki rozgłos i sławę.
Pierwszy ich zbiór (Eventyr fortalte for Børn – Baśnie opowiedziane dla dzieci), został wydany w Kopenhadze w roku 1835, a kolejne tomy ukazały się w latach 1836 i 1837. Zachęcony powodzeniem pierwszej serii, pisarz wydawał kolejne aż do roku 1872.