Warszawa (miasto stołeczne Warszawa) (wymowa ?/i) – stolica i największe miasto Polski, położone w środkowo-wschodniej części kraju, na Mazowszu, nad Wisłą. Od 2002 r. miasto stołeczne Warszawa jest gminą miejską mającą status miasta na prawach powiatu.
Warszawa jest ośrodkiem naukowym, kulturalnym, politycznym oraz gospodarczym na skalę europejską. Mieszczą się w niej siedziby parlamentu, Prezydenta RP, Rady Ministrów i innych władz centralnych. Warszawa jest także stolicą województwa mazowieckiego. Warszawa jest jedynym miastem w obecnych granicach Polski odznaczonym Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (a drugim w historii Polski miastem, po Lwowie).
Warszawa jest największym polskim miastem pod względem liczby ludności (1 720 398 zameldowanych mieszkańców w grudniu 2010 r.) i powierzchni (517,24 km² łącznie z Wisłą). W skali kraju rzeczywistą liczbę mieszkańców Warszawy i okolic można porównywać jedynie do Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego.

Herb Warszawy - ilustracja: WIKIPEDIA

Warszawska Syrenka – symbol Warszawy, także godło herbu Warszawy.

Pochodzenie
Nie wiadomo, skąd syrena wzięła się w herbie Warszawy, w każdym razie była w nim już w 1390. Wtedy jednak syrena ta miała zupełnie inny kształt niż dzisiaj. Herb Starej Warszawy z 1390 przedstawiał zwierzę z ptasimi łapami i smoczym tułowiem pokrytym łuskami. Na pieczęci z 1459 miała już cechy kobiece, tułów ptaka, ludzkie ręce, ogon ryby i ptasie nogi zakończone pazurami. Jednak pierwsze przedstawienie syreny (półkobiety-półryby) pochodzi dopiero z 1622.
Przypuszcza się, że przyjęcie takiego herbu było nawiązaniem do średniowiecznej mody, która zalecała przyjmowanie za symbole nowo powstałych miast stworzeń mitycznych. Przedstawienie herbu warszawskiego zostało prawdopodobnie bezpośrednio zaczerpnięte z pochodzącego z II wieku dzieła kompilatorskiego Physiologus.

Jedna z legend o Warszawskiej Syrence
Legendę tę opowiadają często warszawscy przewodnicy oprowadzający wycieczki po Starym Mieście:
Dawno dawno temu przypłynęły z Atlantyku na Bałtyk dwie siostry – syreny; piękne kobiety z rybimi ogonami, zamieszkujące w głębinach mórz. Jedna z nich upodobała sobie skały w cieśninach duńskich i do tej pory możemy ją zobaczyć siedzącą na skale u wejścia do portu w Kopenhadze.
Druga dopłynęła aż do wielkiego nadmorskiego portu Gdańsk, a potem Wisłą popłynęła w górę jej biegu. Według legendy u podnóża dzisiejszego Starego Miasta, mniej więcej w miejscu gdzie obecnie znajduje się jej pomnik, wyszła z wody na piaszczysty brzeg, aby odpocząć, a że miejsce się jej spodobało, postanowiła tu zostać. Rychło rybacy zauważyli, że ktoś podczas ich połowu wzburza fale Wisły, plącze sieci i wypuszcza ryby z więcierzy. Ponieważ jednak syrena oczarowywała ich swym pięknym śpiewem, nic jej nie zrobili.
Pewnego razu bogaty kupiec zobaczył syrenę i usłyszał jej piękny śpiew. Szybko przeliczył, ile zarobi, jeżeli uwięzi syrenę i będzie ją pokazywać na jarmarkach. Podstępem ujął syrenę i uwięził ją w drewnianej szopie, bez dostępu do wody. Skargi syreny usłyszał młody parobek, syn rybaka i z pomocą przyjaciół w nocy uwolnił ją. Syrena z wdzięczności za to, że mieszkańcy stanęli w jej obronie obiecała im, że w razie potrzeby oni też mogą liczyć na jej pomoc. Z tego właśnie powodu Warszawska Syrena jest uzbrojona – ma miecz i tarczę dla obrony tego miasta.

Pomniki Warszawskiej Syrenki
- Rynek Starego Miasta
Rzeźba na warszawskim Rynku Starego Miasta została wykonana przez Konstantego Hegla.
Pierwotnie (1855-1928) i obecnie (od 2000) stoi na Rynku. W czasie pomiędzy tymi datami była przenoszona w różne miejsca Warszawy. W 2008 roku oryginalna rzeźba wykonana z brązowionego cynku została zabrana z rynku w celu wykonania prac konserwatorskich. Rzeźba była w bardzo złym stanie technicznym na skutek urazów mechanicznych i licznych aktów wandalizmu. 1 maja 2008 o 6 rano na cokół na rynku wróciła oryginalna rzeźba, jednak 12 maja oryginał przeniesiono do Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, jego miejsce zastąpiła kopia. Kopia została wykonana w zakładzie odlewniczym Jacka Guzery w Dąbrowie pod Kielcami. 52°14′59″N 21°00′44″E (pokaż mapę)
- Powiśle
W kwietniu 1939 postawiono nad Wisłą pomnik wykonany ze spiżu. Do rzeźby Ludwice Nitschowej pozowała Krystyna Krahelska.
Jesienią 2006 przed pomnikiem ustawiono tablicę informującą o srebrnym Krzyżu Virtuti Militari, który nadał Warszawie gen. Sikorski w uznaniu zasług obrony miasta we wrześniu 1939. 52°14′25″N 21°01′55″E (pokaż mapę)
- Wiadukt Markiewicza
Wiadukt im. Stanisława Markiewicza w ciągu ulicy Karowej zdobi postać Syrenki dłuta Jana Woydygi z roku 1905.
- Poza Warszawą
Pomnik Syrenki w Bielsku-Białej.
Pomnik–fontanna warszawskiej Syrenki, w kształcie zbliżonym do pomnika na Powiślu, znajduje się na placu w centrum Bielska-Białej. Powstał w 1954 r. Jego autorem jest Ryszard Sroczyński.