Trzecia moneta w serii, emisja: 17.06.2009r.

Wybito również 1 amber w mosiądzu - nakład: 2 500 szt.

"Amber" / tłumaczenie polskie
amber {rzecz.} - bursztyn {m.}
amber {rzecz.} - jantar {m.}
amber {przym.} - bursztynowy {przym. m.}
amber {przym.} (też: yellow) - żółty {przym. m.}

Bursztyn także: jantar, amber (łac. sucinum, czasem także elektrum z gr. ἤλεκτρον - elektron) – kopalna żywica drzew iglastych, a w rzadszych przypadkach żywicujących liściastych drzew z grupy bobowców.
Znanych jest około 60 odmian (gatunków). Najstarsze z nich pochodzą z utworów dewońskich (stwierdzono je w Kanadzie); najmłodsze, nie zaliczane zasadniczo do bursztynów są znajdowane w Ameryce Południowej, Afryce, Australii i Nowej Zelandii (kopal).

Bursztyn - fotografia: WIKIPEDIA

Nazwy
Nazwa "bursztyn" pochodzi od niemieckiego bernstein (kamień, który się pali). Znany był od dawna pod różnymi nazwami:
-   sukcynit – nazwa geologiczna, pochodzi od succinum – sok, żywica drzewna;
-   Grecy nazywali ten kamień elektron (ηλεκτρον), co oznacza świecący i błyszczący;
-   Rzymianie nazywali bursztyn lyncurium, czyli mocz rysia, albowiem według legendy złocisty kamień powstał ze skamieniałego moczu tego drapieżnika;
-   succinum to łacińska nazwa bursztynu używana w farmacji. Powstała od łac. succus – sok;
-   Egipcjanie nazywali bursztyn sokal;
-   Arabowie anbar, ponieważ zapach pocieranego bursztynu kojarzył się z zapachem ambry;
-   Persowie nazywali kamień karuba – złoty rabuś;
-   Słowiańska nazwa jantar została przejęta od Litwinów, a ta od fenickiej nazwy jainitar – żywica morska.

Właściwości
-   Skład chemiczny: mieszanina kilkudziesięciu różnych związków, o średniej zawartości ok. 67 do 81% węgla i ok. 1% siarki; resztę stanowią tlen i wodór. Jednym ze składników jest kwas bursztynowy (3-8%)
-   Barwa: jasnożółta do brunatnej ("bursztynowa"), bywa też mlecznobiały, niebieski, zielonkawy, bezbarwny, czerwony i czarny
-   Połysk: tłusty
-   Przełam: muszlowy, schodkowy
-   Przezroczystość: przezroczysty, przeświecający, do nieprzezroczystego
-   Rysa: biała
-   Twardość w skali Mohsa: 2,0-2,5
-   Gęstość: 1,05-1,09 g/cm³
-   Łupliwość: brak
-   Luminescencja: fluoroscencja – brunatnobiała do żółtozielonej, dla burmitu niebieska
-   Temperatura topnienia 287 - 300 stopni Celsjusza
-   Współczynnik załamania światła 1,539 - 1,542
Tworzy nieregularne bryłki. Największa znaleziona bryła bursztynu bałtyckiego waży 9,75 kg. Najczęściej spotykany jest bursztyn żółty, rzadsze są odmiany bezbarwne, czerwone, zielonkawe, a ich przejrzystość zależy od zawartości drobnych pęcherzyków powietrza. Bryłki bursztynu zawierają niekiedy pochodzące z okresu kredy i trzeciorzędu szczątki zwierząt lub roślin, tzw. inkluzje. Inkluzje stałe są reprezentowane przez różne minerały np. piryt, żelazo, kwarc, oraz owady, rzadziej pajęczaki, drobne płazy i gady, rośliny i ich szczątki. Inkluzje stanowią cenny materiał badawczy dla biologów i paleontologów.

Odmiany
-   birmit
-   bursztyn bałtycki
-   aikait – odmiana bursztynu znajdowana na Węgrzech i we Francji
-   bursztyn dominikański – odmiana bursztynu znajdowana w osadach trzeciorzędowych w Dominikanie na wyspie Haiti
-   bursztyn japoński – odmiana bursztynu wydobywanego w północnej części wyspy Honsiu, nad brzegiem Oceanu Spokojnego
-   bursztyn libański – odmiana bursztynu znajdowana w osadach kredowych (kreda dolna) w Libanie na Bliskim Wschodzie
-   bursztyn meksykański – odmiana bursztynu znajdowana w osadach trzeciorzędowych (oligocen górny – miocen dolny) w Meksyku
-   bursztyn tajmyrski
-   cyberyt
-   keflachit
-   keuperyt
-   rumenit – odmiana spotykana w Rumunii
-   symetyt – charakteryzuje się wyraźną opalescencją), spotykany we Włoszech
-   walchowit – całkowicie nieprzezroczysty, barwy beżowej; występuje na Morawach
-   krancyt – odmiana spotykana w Saksonii

Występowanie
-   Występuje w utworach trzeciorzędowych: b. bałtycki, dominikański, birmański (birmit) – odmiana spotykana w Tajlandii, Wietnamie, Malezji, Myanmarze, chilijski, meksykański, australijski – spotykany w Australii, grenlandzki (szraufit) – spotykany na Grenlandii , sachalinski, sycylijski;
-   W utworach kredowych: b. libański, jakucki, willeryt, retynit – odmiana spotykana w Chinach, cedaryt – spotykany w Kanadzie, walchowit i neudorfit – odmiany spotykane w Czechach.
Najbardziej znany – sukcynit jest znajdowany w utworach trzeciorzędowych Polski, Litwy, Łotwy, Rosji, Danii, Niemiec, Szwecji. Inne żywice kopalne są spotykane w Argentynie (ambryt), w Afryce, na Madagaskarze.

Zastosowania
Najbardziej ceniony w jubilerstwie bursztyn bałtycki, znany od pradziejów, po raz pierwszy włączony do wykazów mineralogicznych przez Breithaupta w XIX wieku, inaczej zwany jest sukcynitem.
W medycynie ludowej dym bursztynowych kadzidełek zabijał zarazki, a noszone na szyi korale zapobiegają bólom gardła i głowy oraz wzmacniają tarczycę. Ogrzane grudki bursztynu stosowało się do wyciągania z oczu ciał obcych (muszek, pyłków). Utłuczony proszek zażywano jak tabakę, co miało oczyścić zatoki i pomóc w pozbyciu się kataru.
Współczesna litoterapia stosuje bursztyn jako nalewkę w leczeniu chorób tarczycy, gardła, przy chrypce i reumatyzmie.

Wielkość
Największe bryły osiągają wagę kilku, a wyjątkowo kilkunastu kilogramów.