Górnik Zabrze - 14 krotny Mistrz Polski (MISTRZU TY NASZ, ZAGRAJ JAK ZA DAWNYCH LAT). Pamiątkowy medal / żeton w formie monety.

Wyemitowano żetony w mosiądzu, mosiądzu oksydowanym, mosiadzu posrebrzanym i mosiądzu srebrzonym oksydowanym.

Górnik Zabrze – polski klub sportowy, założony 14 grudnia 1948 roku w Zabrzu, 14-krotny mistrz Polski, 6-krotny zdobywca Pucharu Polski. Aktualnie klub zajmuje 4 miejsce w tabeli wszech czasów Ekstraklasy.

Górnik Zabrze - ilustracja: WIKIPEDIA

Początki klubu
Początki sportu polskiego po II wojnie światowej na terenie Zabrza sięgają 1945 roku. Nie było to łatwe. Działania wojenne pozostawiły zdewastowane obiekty sportowe, brakowało sprzętu, a nawet młodzieży chętnej do uprawiania sportu. Powoli, wysiłkiem wielu działaczy, zaczęto zakładać kluby sportowe przy zakładach pracy. Tradycje piłkarskie górniczego Zabrza miały swe źródło w założonej w 1946 roku drużynie KS "Zjednoczenie". Wkrótce doszło do fuzji KS "Zjednoczenie" z KS "Zabrze", a w roku 1948 w wyniku ogólnokrajowej reorganizacji sportu i przejęcia opieki nad sportem górniczym przez zrzeszenie "Górnik" powstał jeden silny klub górniczy na terenie Zabrza. Został utworzony z połączenia KS "Zjednoczenie", KS "Concordia", KS "Pogoń" i KS "Skra" pod nazwą ZS "Górnik".
Lata 50.
Pierwsze lata to okres konsolidacji klubu, ale już w roku 1952 Górnik awansuje do II ligi, którą w wyniku reorganizacji rozgrywek opuścił w roku 1953 na jeden sezon.
Rok 1957 przyniósł piłkarzom Górnika pierwszy tytuł mistrzowski oraz finał Pucharu Polski (1:2 z ŁKS). Mistrzostwo ligi wywalczyli dla zabrzan: Machnik i Kaczmarczyk – bramkarze, Florenski, Franosz, Czech, Hajduk – obrońcy, Nowara, Gawlik, Olejnik – pomocnicy, Pol, Szalecki, Kowol, Jankowski, Fojcik, Lentner i Wiśniowski – napastnicy.
Lata 60.
W następnych 11 latach Górnik nie schodził już poniżej "medalowych" miejsc w tabeli ligowej, co w historii naszego piłkarstwa jest wydarzeniem bez precedensu. Tylko w latach 1958, 1960, 1968 zabrzanie zajmowali trzecie miejsce, w roku 1962 byli zaś wicemistrzami, natomiast w latach 1959, 1961, 1963, 1964, 1965, 1966 i 1967 zdobyli aż siedmiokrotnie mistrzostwo Polski. Szczególnie imponująca jest "złota seria" lat 1963-1967, kiedy Górnik ustanowił rekord ligi polskiej: 5-krotne pod rząd zdobycie mistrzostwa. W następnych latach do drużyny mistrza Polski ściąga wiele utalentowanych zawodników. Kostka – bramkarz, Oślizło, Olszówka, Musiałek, Kulanek, Wilczek, Szołtysik, Gorgoń, Lubański, Szarmach, którzy wraz Polem i Lentnerem zdobywają kolejne mistrzostwa Polski. Tytuły mistrzowskie w lidze zostały "podbudowane" jeszcze dwukrotnym zdobyciem Pucharu Polski w latach 1965 (4:0 Czarni Żagań) i 1968 (3:0 Ruch Chorzów), również dwukrotnym udziałem w PP 1962 (1:2 z Zagłębiem Sosnowiec) i 1966 (1:2 z Legią Warszawa). Kolejne boje Zabrzan to pojedynki na stadionach całej Europy, a nawet świata. X edycja Pucharu Europy (sezon 1964) przyniosła trzy dramatyczne pojedynki z praską Duklą – 1:4, 3:0, 0:0, oraz wyeliminowanie Górnika poprzez losowanie.
W 1965 roku Górnik wyeliminował mistrza Austrii Linzer ASK 3:1, 1:2 , ale w II rundzie uległ praskiej Sparcie – 0:3, 1:3. W następnym roku po wyeliminowaniu mistrza NRD Vorwärts Berlin – 2:1, 1:2, 3:1, uległ w pierwszym fatalnym występie przeciwko mistrzowi Bułgarii CSKA Sofia – 0:4, 3:0. Kolejny, szósty już występ Górnika w Europie w sezonie 1967/68 przyniósł mu pierwszy w historii polskiej piłki awans do ćwierćfinału Pucharu Europy. W pierwszej rundzie Górnik wyeliminował mistrza Szwecji Djurgårdens IF 3:0, 1:0 – w drugiej – co było największą sensacją tej edycji pucharu – okazał się lepszy od rewelacyjnego Dynama Kijów, wygrywając w Kijowie 2:1 i remisując w Chorzowie na Stadionie Śląskim 1:1. W spotkaniu ćwierćfinałowym angielski Manchester United F.C. okazał się lepszy o jedną bramkę od Górnika. W pierwszym meczu w Manchesterze było 2:0 dla gospodarzy, natomiast w drugim Górnik wygrał, lecz tylko 1:0. Później drużyna Manchesteru zdobyła Puchar Europy, a zespół Górnika Zabrze był jedynym, który wygrał z mistrzem Anglii w tej edycji Pucharu Europy.
Lata 70.
Największym sukcesem Górnika Zabrze był awans do finału Pucharu Zdobywców Pucharów w 1970 roku, gdzie zmierzyli się z Manchesterem City – na stadionie w Wiedniu Górnik przegrał 1:2.
Droga do finału PZP 1969/70
-   Olympiakos Pireus – Górnik Zabrze 2:2 (0:2) (Wilczek 8, 36 min.)
-   Górnik Zabrze – Olympiakos Pireus 5:0 (1:0) (Wilczek 1, Skowronek 62, Szołtysik 70, Banaś 82 (k), 84 min.)
-  Glasgow Rangers – Górnik Zabrze 1:3 (0:2) (Lubański 5, 87, Szaryński 11 min.)
-   Górnik Zabrze – Glasgow Rangers 3:1 (0:1) (Olek 63, Lubański 77, Skowronek 81 min.)
-   Lewski Sofia – Górnik Zabrze 3:2 (2:1) (Szołtysik 5, Banaś 52 min.)
-   Górnik Zabrze – Lewski Sofia 2:1 (1:0) (Lubański 44, Banaś 56 min.)
-   AS Roma – Górnik Zabrze 1:1 (0:1) (Banaś 28 min.)
-   Górnik Zabrze – AS Roma 2:2 (0:1, 1:1, 2:1) (Lubański 90 (k), 93 min.)
-       baraż – Strasbourg (Stade de la Meinau)
-   Górnik Zabrze – AS Roma 1:1 (1:0, 1:1, 1:1) (Lubański 40 min.) – losowanie dla Górnika
-       Finał – Wiedeń (Praterstadion) 29 kwietnia 1970
-   Manchester City – Górnik Zabrze 2:1 (2:0) (Oślizło 68 min.)
W latach 70 Górnik Zabrze zdobył 2 Mistrzostwa Polski (sezon 1970/1971, sezon 1971/1972) i 3-krotnie zwyciężył w rozgrywkach o Puchar Polski (sezon 1969/1970, sezon 1970/1971, sezon 1971/1972). W sezonie 1977/1978 Górnik zajął 16 miejsce w lidze i spadł do drugiej ligi. Jednak w następnym sezonie wywalczył awans i po roku nieobecności wrócił do I ligi.
Lata 80.
W latach 80. Górnik nawiązał do swoich największych osiągnięć, zdobywając w latach 1985-1988 cztery kolejne tytuły mistrza kraju. W sezonie 1987/1988 Górnik wygrał swój jedyny Superpuchar Polski wygrywając z Lechem Poznań 2:1 (Cyroń 2 - Juskowiak). W latach 80 w barwach Górnika grali tacy piłkarze jak: Waldemar Matysik, Marek Piotrowicz, Ryszard Komornicki, Ryszard Cyroń, Józef Wandzik, Jan Urban, Robert Warzycha.
Lata 90.
Początkowo Górnik notuje dobre wyniki, lecz później wypada z ligowej czołówki walcząc w środku stawki bądź broniąc się przed spadkiem.
Lata 2000-2009
Drużyna, której trzon stanowią piłkarze wywodzący się z Górnego Śląska, plasuje się w połowie tabeli, lecz kolejne zawirowania stawiają Górnik na skraju krawędzi, czego wynikiem są nieustanne boje przed uniknięciem relegacji. Gdy klub odzyskał organizacyjną i finansową stabilizację, zamiast dołączyć do ligowych potentatów, zanotował najgorszy od lat wynik sportowy, doświadczając drugiego w historii spadku z najwyższej klasy rozgrywkowej.

Wykres miejsc zajmowanych przez Górnika Zabrze w historii jego występów w najwyższej klasie rozgrywkowej w Polsce - ilustracja: WIKIPEDIA