Wraz z monetą 1 FUNT KRAKOWSKIEGO KAZIMIERZA w miedzi wyemitowano również: 1 funt krakowski - LAJKONIK, 1 funt krakowski - SMOK WAWELSKI w alpace z emalią, .

Kraków (łac. Cracovia, jid. Kroke, niem. Krakau, hiszp. wł. Cracovia, fr. Cracovie) – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, siedziba władz województwa małopolskiego, drugie w kraju pod względem liczby mieszkańców i pod względem powierzchni. Krakowski Obszar Metropolitalny liczy 1 468 427 mieszkańców. Położone nad Wisłą, na obszarze Bramy Krakowskiej, Niecki Nidziańskiej i Pogórza Zachodniobeskidzkiego. Jest jednym z najstarszych miast Polski o ponad tysiącletniej historii, posiada wartościowe obiekty architektury, działa w nim wiele instytucji i placówek kulturalnych gromadzących bezcenne zabytki. Do 1795 r. Kraków był formalnie stolicą Polski a do 1611 r. siedzibą polskich władców. W latach 1596–1795, czyli do III rozbioru Polski, jako stolica Rzeczypospolitej funkcje stołeczne dzielił z Warszawą, która stała się miastem rezydencjalnym króla.
Obecnie jest stolicą województwa małopolskiego, a także centralnym ośrodkiem metropolitalnym aglomeracji krakowskiej. W zapisach historycznych jest uznawany za główne miasto historycznej Małopolski. Do historycznej funkcji Krakowa odnosi się jego pełna nazwa urzędowa – Stołeczne Królewskie Miasto Kraków usankcjonowana prawnie przez Radę Ministrów jak i wcześniej przez naczelne władze państwowe II Rzeczypospolitej, które używały tej nazwy w swoich aktach prawnych. Również nazwy skróconej tj.: st. król miasto Kraków, st.kr. miasto Kraków albo stoł. król. miasto Kraków. Niektóre z tych aktów prawnych obowiązują do dzisiaj.
Kraków jest miastem na prawach powiatu, siedzibą władz województwa małopolskiego. Znajdują się tutaj główne siedziby m.in. : Polskiej Akademii Umiejętności, Narodowego Centrum Nauki, Polskiego Towarzystwa Promieniowania Synchrotronowego, Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, Wojsk Specjalnych RP[15], Polskiego Związku Narciarskiego.
Miasto posiada również wiele placówek kulturalnych o znaczeniu i statusie narodowym m.in. Narodowy Stary Teatr, Muzeum Narodowe, Drukarnia Narodowa, Biblioteka Jagiellońska, Instytut Książki. Miasto pełni funkcję centrum administracyjnego, kulturalnego, edukacyjnego, gospodarczego, usługowego i turystycznego. Kraków jest drugim, po Warszawie, największym w kraju rynkiem nowoczesnej powierzchni biurowej[18] a także jednym z kluczowych węzłów drogowych i kolejowych w Polsce. W Balicach pod Krakowem znajduje się drugi co do wielkości polski port lotniczy o znaczeniu międzynarodowym, obsługujący loty transatlantyckie. Według raportu inwestycyjnego Konferencji ds. Handlu i Rozwoju ONZ (UNCTAD) z 2011 roku Kraków jest najlepszym miejscem na świecie do lokowania centrów usług dla biznesu.

Herb Krakowa - ilustracja: WIKIPEDIA

Kraków jest położony w południowej Polsce, w środkowo-północnej części województwa małopolskiego. Miasto leży nad Wisłą i na jego terenie znajdują się ujścia dopływów rzeki Wisły: Prądnika, Rudawy, Dłubni, Drwiny Długiej i Wilgi. Kraków znajduje się w miejscu zbiegu kilku krain geograficznych: Bramy Krakowskiej, Kotliny Oświęcimskiej, Kotliny Sandomierskiej, Pogórza Zachodniobeskidzkiego, Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Położenie Krakowa sprawia, że jest on doskonałą bazą dla wycieczek w polskie góry, czy wypadów do malowniczej Jury Krakowsko-Częstochowskiej.

Kazimierz (jid.: קזימיר, Kazimir ; קוזימיר, Kuzimir; קוזמיר, Kuzmir) – część Krakowa wchodząca w skład Dzielnicy I Stare Miasto. Od swojego powstania w XIV wieku do początków XIX wieku Kazimierz był samodzielnym miastem, położonym na południe od Krakowa i oddzielonym od niego Wisłą. Jego północno-wschodnią część stanowiła historyczna dzielnica żydowska, przez wiele wieków Kazimierz był miejscem współistnienia i przenikania się kultury żydowskiej i chrześcijańskiej. Obecnie stanowi jedną z ważniejszych atrakcji turystycznych Krakowa, jest tez ważnym centrum życia kulturalnego miasta.

Synagoga Tempel w Krakowie – reformowana synagoga znajdująca się na Kazimierzu w Krakowie, przy ulicy Miodowej 24. Jest obecnie jedną z dwóch czynnych synagog w mieście, jednak nabożeństwa odbywają się w niej wyłącznie od czasu do czasu.

Synagoga Tempel w Krakowie - fotografia: WIKIPEDIA

Synagoga została zbudowana w latach 1860-1862 według projektu Ignacego Hercoka, z inicjatywy Stowarzyszenia Izraelitów Postępowych i Towarzystwa Religijno-Cywilizacyjnego. Starania o budowę synagogi trwały dokładnie 17 lat. Do synagogi uczęszczali wyłącznie Żydzi reformowani, którzy skłaniali się ku asymilacji kulturowej i społecznej z narodem polskim.
Nabożeństwa odprawiano na sposób XIX-wiecznej zreformowanej liturgii. Raz w tygodniu wygłaszano kazania w języku polskim i niemieckim głównie przez kaznodziejów z wykształceniem akademickim. Synagoga posiadała organy oraz chór, w którym w okresie międzywojennym śpiewały kobiety.
W 1868 roku synagoga została rozbudowana przez Teofila Lamyrskiego, a w 1883 roku przez J.Ertla. Generalnej przebudowy, zmiany wystroju elewacji oraz wnętrza dokonał w latach 1893-1894 Beniamin Torbe we współpracy z Fabianem Hochstimem, który pomagał mu w robotach kamieniarskich. Wówczas od zachodu dobudowano Przedsionek i nową fasadę a od wschodu trójboczną apsydę i ganki. Wnętrze uzyskało dekorację mauretańską.
W 1924 roku nastąpiła ostatnia przebudowa synagogi, według planów Ferdynanda Lieblinga oraz Jozuego Oberledera. Do elewacji południowej i północnej dobudowano parterowe nawy boczne, a od wschodu przekształcono ganki ze schodami. Przy okazji pierwszej operacji przekuto otwory w istniejących ścianach, tworząc otwory na wzór arkad. Nie wiadomo czy te ściany były wcześniej dekorowane. Wówczas to bryła synagogi została ostatecznie ukształtowana i w takiej formie pozostaje do dnia dzisiejszego.
Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali synagogę, następnie urządzili w niej magazyn, a w nawie północnej stajnię dla koni. Niemieccy żołnierze pokryli również część budynku grubą warstwą farby. Po zakończeniu wojny w synagodze ponownie odbywały się nabożeństwa, modlili się w niej zarówno postępowcy jak i ortodoksi, dla których w bocznym pomieszczeniu budynku umieszczono salę modlitewną.
W 1947 roku, w północnej części synagogi powstała mykwa. Regularne nabożeństwa odbywały się aż do 1968 roku. W latach 70. odbywały się tylko okazjonalnie, a po śmierci ostatniego kantora Abrahama Lesmana w 1985 roku, zaniechano ich odprawiania, a zamknięta synagoga zaczęła stopniowo niszczeć.
Na początku lat 90. World Monuments Fund z Nowego Jorku wpisał synagogę na listę Programu Dziedzictwa Żydowskiego w Europie Środkowej i Wschodniej. W 1994 roku z inicjatywy World Monuments Fund rozpoczęto gruntowny remont synagogi, na który organizacja przeznaczyła milion dolarów. Całość podzielono na cztery etapy.
W pierwszej fazie prac przeprowadzono badania archiwalne i opracowano dokumentację zachowanego stanu budynku, które sfinansował Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa. W lecie 1995 roku ukończono odnawianie elewacji zewnętrznych, fasady głównej, ogrodzenia oraz zamontowano metalowe drzwi. W tym samym roku synagoga w ramach programu RAPHAEL otrzymała na dalszą renowację 48 270 euro.
W 1996 roku rozpoczęto renowację wnętrza synagogi, której pojęła się firma Rachtan Art Restauro. Przy odnawianiu i konserwowaniu cennych polichromii i sztukaterii pomagały przedwojenne przekazy ikonograficzne wnętrza. Ze środków SKOZK odnowiono galerie dla kobiet i sufit. W czerwcu 2000 roku ostatecznie zakończono proces rewaloryzacji synagogi, który uwieczniła tablica pamiątkowa w jej wnętrzu oraz gwiazda Dawida zawieszona na ryzalicie fasady.
W kwietniu 2000 roku na synagodze nieznani sprawcy wymalowali faszystowskie hasła oraz wizerunki swastyki i gwiazdy Dawida na szubienicy. Podobna sytuacja miała miejsce 13 czerwca 2004 roku, kiedy to nieznani sprawcy pomalowali synagogę i okoliczne kamienice napisami i wizerunkami o podobnym zabarwieniu. W czerwcu 2002 roku podczas wizyty w Krakowie, książę Karol Mountbatten-Windsor odwiedził synagogę i spotkał się z krakowską społecznością żydowską.
Obecnie synagoga mimo iż jest nieprzerwanie czynna, to nabożeństwa odbywają się w niej kilka razy do roku m.in. w czasie trwania Festiwalu Kultury Żydowskiej, podczas specjalnych okazji czy największych świąt religijnych. Przez wiele lat, szczególnie przed II wojną światową synagoga była krytykowana przez ortodoksyjną społeczność żydowską uczęszczającą m.in. do synagogi Remuh.

Gwiazda Dawida (מָגֵן דָּוִד Magen Dawid) zwana też Tarczą Dawida – sześcioramienna gwiazda (heksagram) złożona z dwóch zachodzących na siebie pionowo trójkątów równoramiennych (najczęściej równobocznych) odwróconych od siebie wierzchołkami. Wierzchołki Gwiazdy Dawida leżą na okręgu w punktach odpowiadających parzystym godzinom na tarczy zegara. Przez Żydów zwana tarczą Dawida, w naukach ezoterycznych znana jest jako pieczęć Salomona.
Najstarszym zabytkiem gdzie występuje ten symbol jest relief z VII w. p.n.e. autorstwa prawdopodobnie Jehoszui ben Asjahu (wykopaliska w Sydonie — na pieczęci).
W średniowieczu była używana jako herb przez postseldżuckie (powstałe po upadku Sułtanatu Rum), tureckie emiraty w Anatolii np. przez Emirat Karaman.
Od 1897 godło syjonizmu.
Gwiazda Dawida nie jest symbolem religii żydowskiej, tylko znakiem, który ma wymiar narodowościowy. Jest charakterystyczny dla państwa Izrael - od 1948 roku stanowi jego godło (warto pamiętać, że najważniejszym symbolem religijnym judaizmu jest menora). Jest ona również oficjalnym symbolem państwa Izrael i jest umieszczana na oficjalnych dokumentach.

Gwiazda Dawida, Magen Dawid - מגן דוד, narodowy symbol Izraela - ilustracja: WIKIPEDIA

Menora (hebr. מנורה) jest siedmioramiennym kandelabrem i symbolem Izraela umieszczanym na paszportach, na urzędach państwowych, etc. Ten ozdobny świecznik był używany przez Żydów w Przybytku i Świątyni Jerozolimskiej. Menora jest jednym z najstarszych symboli narodu żydowskiego. Według tradycji symbolizuje on krzew gorejący, który zobaczył Mojżesz na górze Synaj.

Menora - żydowski świecznik - fotografia: WIKIPEDIA