1 złoty 1929 bez znaku mennicy
1 złotówka z 1929 roku - na pozór bardzo często występująca moneta w handlu, ale w pierwszym stanie osiągająca kilkunastokrotnie wyższą cenę niż w stanie drugim. Nakład był ogromny - 32 mln sztuk, ale monet zachowanych w I stanie jest bardzo mało - moneta praktycznie prawie nie występuje w publicznym handlu. Dodatkowo znana jest bardzo rzadka odmiana monety bez znaku mennicy, której to chcieliśmy poświęcić ten krótki artykuł.
Aktualizacja 18 październik 2020. Zanim przeczytasz ten artykuł który powstał w 2009 roku zapraszamy do obejrzenia jednego z odcinków z 2020 roku naszego kanału na YouTube poświęconego w całości właśnie złotówce z 1929 roku:
c.d. artykułu...
Moneta w I stanie zachowania również jest rzadkością - ostatnio pojawiła się na aukcji w 2007 roku, a w lekko lepszym stanie w 2006 i została sprzedana za niebagatelną kwotę powyżej 3000 zł:
| Data | Aukcja | Stan | Cena |
| 2008-05-31 | WCN 38 | II+ | 605 |
| 2007-10-20 | WDA 2 | I- | 1500 |
| 2006-12-02 | WCN 35 | I/I- | 3135 |
| 2006-06-10 | WCN 34 | I- | 1950 |
Trochę historii o znaku Mennicy Warszawskiej
Znak Mennicy Warszawskiej pojawił się na polskich monetach w 1792 roku w postaci symbolu M.V., jako skrót od łacińskich słów Monetaria Varsoviensis (Mennica Warszawska).
Rys.1. Złotówka SAP ze znakiem mennicy M.V. (WCN.pl)
Na późniejszych monetach stosowano juz skrót od polskiego odpowiednika MW. W czasie zaboru rosyjskiego na monety trafił skrót BM (
).
Od 1925 roku na monetach wybijano znak menniczy w postaci polskiego herbu szlacheckiego Kościesza.
Rys.2. Polski herb szlachecki Kościesza.
Ryc. 3. Herb Kościesza na monecie - znak Mennicy Warszawskiej.
1 złoty z 1929 roku
1 złotówka jako znak Mennicy posiada właśnie przekreśloną strzałę, czyli herb Kościesza:
Rys. 4. Znak Mennicy na monecie 1 zł z 1929 roku.
Tak jak wspominałem we wstepie, znana jest odmiana niklowej 1 złotówki z 1929 roku bez znaku Mennicy, która wygląda tak:
Rys. 5. Złotówka bez znaku Mennicy w całej okazałości.
Rys. 6. Zbliżenie na miejsce, gdzie powinien być znak Mennicy.
Nikt tak naprawdę nie wie, czy powyższe zdjęcie to jest właśnie ta rzadka odmiana, czy też jakaś samoróbka wprawionej osoby, ale istnienie odmiany bez znaku Mennicy jest potwierdzone w notatkach wieloletniego prezesa Warszawskiego Towarzystwa Numizmatycznego - Gustawa Soubise-Bisiera (1849-1937). Z notatek wynika, że Soubise-Bisier jako antykwariusz oferował monetę za 50 zł, podczas gdy talary Zygmunta III Wazy sprzedawał po 30 zł. To świadczy o dużej rzadkości tej odmiany.
Próby oceny rzadkości podjął się Edmund Kopicki umieszczając odmianę w swoim katalogu pod numerem 2880 - rzadkość ocenił na R*, cena amatorska. R* oznacza unikat, czyli monetę która występuje w jednym egzemplarzu. Wg mnie informacja podana przez Kopickiego się zdeaktualizowała (katalog tworzył w 1995 roku) i w tej chwili znanych jest kilka sztuk w kolekcjach.
W 1999 roku w Przeglądzie Numizmatycznym (numer 3/4) ukazał się artykuł o tej odmianie - autor Adam Suchanek potwierdza autentyczność posiadanego egzemplarza - podczas oględzin nie zauważył żadnych śladów manipulowania przy monecie - "W miejscu gdzie zwykle znak występuje widoczna jest gładka, lekko porysowana powierzchnia z nikłymi, ale zauważalnymi resztkami naturalnego połysku i miejsce to niczym nie różni się od innych fragmentów tła rewersu".
Opisywana odmiana jest również notowana w II części katalogu Jerzego Chałupskiego:
| 2.17.1 | 1 złoty - wzór 1929 | |
| rocznik | nakład rocznika | wariant / rzadkość wariantu |
| 1929 | 32 110 017 | b / R8 |
Ocena rzadkości przez Pana Jerzego wg mnie jest bardziej zbliżona do rzeczywistości (R8 to nawet do 3 zachowanych sztuk).
Oczywiście bez trzymania monet w ręku ciężko potwierdzić ich autentyczność ale przynajmniej teoretycznie znane są 3 egzemplarze:
Egzemplarz 1: Przedmiot badań Pana Suchanka w Przeglądzie Numizmatycznym:
Rys. 7. Złotówka, która była przedmiotem badań przez
Adama Suchanka w Przeglądzie Numizmatycznym.
Egzemplarz 2: Własność jednego z użytkowników katalogmonet.pl, który wysłał do mnie e-maila i w imieniu którego napisałem pytanie na Allegro:
Rys.8. Złotówka jednego z użytkowników IKM w całej okazałości
Rys. 9. Zbliżenie na miejsce, gdzie powinien być znak Mennicy.
Egzemplarz 3: Egzemplarz, na temat którego pojawiły się ostatnio pytania na forum e-numizmatyka:
Rys. 10. Egzemplarz jednego z użytkowników e-numizmatyka.pl (tutaj zadane pytanie).
Porównując powyższe egzemplarze można z pewnością powiedzieć, że są to 3 różne sztuki, ale oczywiście jak wspomniałem wcześniej nie można potwierdzić tego, że znak menniczy nie został sprytnie usunięty.
Czy ktoś zna jeszcze jakieś nienotowane tutaj egzemplarze? Zapraszam do dyskusji w komentarzach pod naszym filmem na YouTube.
Zanim jednak zadasz pytanie zachęcamy do obejrzenia filmu bo może tam będzie odpowiedź na Twoje pytanie :)
|
YouTube: 7 mitów i ciekawostek - 1 złoty 1929 BEZ znaku mennicy! |
Autor: Bartosz Błądek
