Pieniądz metalowy na wagę.
„Od dawna specjaliści głowili się nad tym dlaczego starożytny Wschód, a potem Grecja i Rzym, przyjmowały na ogół stosunek wartości złota do srebra jak 1 do13,5 czyli, jak byśmy to dziś określili, ze gram złota odpowiadał 13,5 gramom srebra. W końcu znaleziono klucz do tej dawnej zagadki – człowiek bowiem, tworząc podstawy swojej kultury materialnej i intelektualnej, jest bardziej konsekwentny niż to się na pozór wydaje”. Już w czasach cywilizacji egipskiej czy sumeryjsko- babilońskiej obserwowano niebo, ruchy słońca i księżyca. Było to niezwykle ważne dla egzystencji tych ludów. Ważne zarówno w sferze duchowej jak i materialnej. Egipcjanie i Babilończycy na podstawie ruchów słońca i księżyca byli w stanie określić terminy, kiedy zaczną wylewać rzeki, lub wręcz przeciwnie kiedy będzie susza. Wtedy sądzono, ze to ziemia jest w centrum a inne ciała niebieskie krążą wokół niej. I tak obliczono, że księżyc na okrążenie Ziemi potrzebuje 27 dni, słońce zaś 360 dni (co potem Babilończycy doprecyzowali do 365 dni).
Słonce i księżyc uznawano za bóstwa i im także poświęcano to co ludność miała najcenniejsze. Wśród darów znajdowały się też drogocenne kruszce. Srebrnemu księżycowi poświecono srebro, słońcu zaś złoto. Dodatkowo w użyciu była także miedź poświecona Wenus. Do oceny wartości owych kruszców posłużyły obroty słońca i księżyca wokół Ziemi (wiemy, że dziś jest inaczej): 27 do 360 dało proporcję jak 1;13,5. To stało się podstawą do miar i wag w kolejnych epokach i w wielu wypadkach pozostało do dziś.
W Babilonii podstawą systemu miar i wag była liczba 60 oraz jej składowe i wielokrotności. W Babilonii pierwotny system wagowy opierał się na ziarnach zbóż. Wynikało to z typowo rolniczej struktury tego terenu. I tak 180 ziaren zbóż (60x3) dawało wagę 1 szekla (sykiel tj. ok. 8,43g). 60 szekli składało się na 1 minę, 60 min zaś na 1 talent. DO czasów dzisiejszych zachował się pierwotny wzorzec talentu – jest to kamienna kaczka o wadze ok. 30kg znaleziona w XIX wieku przez archeologa Roberta Koldeweya.
Babilonia ze względu na to, że własnych kruszców nie posiadała i musiała je kupować z innych krajów miała wielkie trudności w stworzeniu własnego pieniądza. I nie doczekała się swojej waluty, lecz wagi i miary jakie stworzyła odegrały ogromną rolę w dalszych losach świata.
Innym krajem, który mimo, że był jak na tamte czasy bardzo wysoce rozwinięty nie posiadał własnego pieniądza, był Egipt. Tutaj od samego początku całe życie uzależnione było od Nilu. To na jej brzegach tworzyły się cywilizacje i to właśnie Nil dał początek miarom i wagom egipskim.
W Egipcie obowiązywał dziesiętny system liczenia. Podstawę wagi stanowiła stągiew wody z Nilu. 1/1000 wagi tej stągwi dawała jednostkę wagi egipskiej – kat (ok. 8.94g). Wag tych używano w Egipcie tysiące lat, lecz nie odegrały one ważnej roli w innych krajach starożytnego świata.
Egipt w tamtych czasach posiadał wielkie bogactwa w postaci m.in. miedzi i złota, a także zboża i bawełny. Kruszce wymieniano tutaj przez długie lata na równi z innymi dobrami. Kwitł handel wymienny. Stopniowo jednak kruszec zyskiwał na znaczeniu. Zaczęto wyrabiać sztaby złota, miedzi i srebra o określonych wagach. Stworzono system wagowy oparty na jednostce o nazwie „deben” odpowiadającej 91 gramom. Ta zaś dzieliła się na 10 części.
Z biegiem czasu w Egipcie coraz więcej mówiło się o potrzebie stworzenia monety. W czasach XXI-XXII dynastii mówiło się o niejako oczyszczonym srebrze, odlanym. Uczeni wywnioskowali z tego, że może chodzić o srebrny pieniądz. Tak jednak nie było. Ciągle w obrocie były srebrne sztaby a nie monety. Kruszcu było pod dostaniem, ale do wybicia monet nie doszło. W odkrytym grobowcu Tutenchamona z XXVIII dynastii (zmarł w 1342 r.p.n.e) znaleziono ogromne ilości złota, lecz monet nie znaleziono, co może potwierdzać teorię, że w owych czasach jako takiej monety nie wybijano.
Słonce i księżyc uznawano za bóstwa i im także poświęcano to co ludność miała najcenniejsze. Wśród darów znajdowały się też drogocenne kruszce. Srebrnemu księżycowi poświecono srebro, słońcu zaś złoto. Dodatkowo w użyciu była także miedź poświecona Wenus. Do oceny wartości owych kruszców posłużyły obroty słońca i księżyca wokół Ziemi (wiemy, że dziś jest inaczej): 27 do 360 dało proporcję jak 1;13,5. To stało się podstawą do miar i wag w kolejnych epokach i w wielu wypadkach pozostało do dziś.
W Babilonii podstawą systemu miar i wag była liczba 60 oraz jej składowe i wielokrotności. W Babilonii pierwotny system wagowy opierał się na ziarnach zbóż. Wynikało to z typowo rolniczej struktury tego terenu. I tak 180 ziaren zbóż (60x3) dawało wagę 1 szekla (sykiel tj. ok. 8,43g). 60 szekli składało się na 1 minę, 60 min zaś na 1 talent. DO czasów dzisiejszych zachował się pierwotny wzorzec talentu – jest to kamienna kaczka o wadze ok. 30kg znaleziona w XIX wieku przez archeologa Roberta Koldeweya.
Babilonia ze względu na to, że własnych kruszców nie posiadała i musiała je kupować z innych krajów miała wielkie trudności w stworzeniu własnego pieniądza. I nie doczekała się swojej waluty, lecz wagi i miary jakie stworzyła odegrały ogromną rolę w dalszych losach świata.
Innym krajem, który mimo, że był jak na tamte czasy bardzo wysoce rozwinięty nie posiadał własnego pieniądza, był Egipt. Tutaj od samego początku całe życie uzależnione było od Nilu. To na jej brzegach tworzyły się cywilizacje i to właśnie Nil dał początek miarom i wagom egipskim.
W Egipcie obowiązywał dziesiętny system liczenia. Podstawę wagi stanowiła stągiew wody z Nilu. 1/1000 wagi tej stągwi dawała jednostkę wagi egipskiej – kat (ok. 8.94g). Wag tych używano w Egipcie tysiące lat, lecz nie odegrały one ważnej roli w innych krajach starożytnego świata.
Egipt w tamtych czasach posiadał wielkie bogactwa w postaci m.in. miedzi i złota, a także zboża i bawełny. Kruszce wymieniano tutaj przez długie lata na równi z innymi dobrami. Kwitł handel wymienny. Stopniowo jednak kruszec zyskiwał na znaczeniu. Zaczęto wyrabiać sztaby złota, miedzi i srebra o określonych wagach. Stworzono system wagowy oparty na jednostce o nazwie „deben” odpowiadającej 91 gramom. Ta zaś dzieliła się na 10 części.
Z biegiem czasu w Egipcie coraz więcej mówiło się o potrzebie stworzenia monety. W czasach XXI-XXII dynastii mówiło się o niejako oczyszczonym srebrze, odlanym. Uczeni wywnioskowali z tego, że może chodzić o srebrny pieniądz. Tak jednak nie było. Ciągle w obrocie były srebrne sztaby a nie monety. Kruszcu było pod dostaniem, ale do wybicia monet nie doszło. W odkrytym grobowcu Tutenchamona z XXVIII dynastii (zmarł w 1342 r.p.n.e) znaleziono ogromne ilości złota, lecz monet nie znaleziono, co może potwierdzać teorię, że w owych czasach jako takiej monety nie wybijano.
Artykuł powstał na podstawie książki „Z dziejów pieniądza na świecie” Henryka Cywińskiego. Niebawem kolejne części artykułu dotyczące początków pieniądz.
Zachęcam wciąż do oddawania głosów na nasz portal w głosowaniu na witrynę miesiąca.
Głosuj TUTAJ
!!!!!!!!!!!!!!!(w głosowaniu na witrynę miesiąca możesz co 24 godziny oddawac na nas głos)!!!!!!!!!!!!
Zachęcam także do głosowania na monetę miesiąca na naszym portalu. Spośród monet miesiąca będziemy wybierać monetę roku. Głosuj TUTAJ
Głosuj TUTAJ
!!!!!!!!!!!!!!!(w głosowaniu na witrynę miesiąca możesz co 24 godziny oddawac na nas głos)!!!!!!!!!!!!
Zachęcam także do głosowania na monetę miesiąca na naszym portalu. Spośród monet miesiąca będziemy wybierać monetę roku. Głosuj TUTAJ
Piotr Kosanowski – [email protected]
