Mosty na monetach

Spośród wielu inżynieryjnych konstrukcji człowieka szczególnym zainteresowaniem darzę mosty. Jest w nich coś, co budzi we mnie podziw, coś co jak magnes przyciąga mnie do nich. Wydaje mi się, że raczej każdy będąc w ich pobliżu, np. w czasie podróży, z zaciekawieniem spogląda na te konstrukcje.
Mosty w dziejach człowieka budowano zawsze. Zmieniały się tylko materiały do tego służące. Począwszy od drzewa przewróconego w poprzek strumyka, poprzez drewno, kamień, cegłę, beton i stal, zawsze ich zadaniem było przedostanie się „suchą stopą” na drugi brzeg.
Również od zawsze pasjonowały mnie monety. Kiedy więc w latach siedemdziesiątych (było nie było, poprzedniego stulecia) w ręce wpadło mi węgierskie 50 FILÉRÓW z budapesztańskim mostem Elżbiety, dało to początek pod budowę zbioru monet o tej tematyce. Dziś mosty są tematem wielu monet, niejednokrotnie wymyślnych kolekcjonerskich, a co gorsza bardzo drogich. Niestety są więc poza moim zasięgiem, a mnie pozostaje wirtualna wędrówka po nich, na którą serdecznie zapraszam. W czasie jej trwania przedstawię kilkanaście „mostowych” monet, które posiadam w swoich albumach: tych rzeczywistych i tych wirtualnych.

 

MOST – 1 / Budapeszt – MOST ELŻBIETY

Most Elżbiety (węg. Erzsébet híd) - to jeden z najbardziej rozpoznawalnych mostów w Budapeszcie. Łączy V. dzielnicę Pesztu z I. dzielnicą w Budzie. Zbudowano go między 1897, a 1903 rokiem, niedługo po Moście Wolności. Swą nazwę zawdzięcza węgierskiej królowej Elżbiecie, która została zamordowana przez szaleńca w Genewie w 1898 roku.

50 Hungarian fillér (Budapeszt – MOST ELŻBIETY) / Węgry, emisja: 1967 - 1989, materiał: aluminium (Al), średnica: 21,5 mm, waga: 1,2 g, projekt: Istvan Ivan Withdrawn

MOST – 2 / Budapeszt – Most Széchenyi'ego

Most Łańcuchowy (również Most Széchenyi'ego, węg. Széchenyi lánchíd lub krócej Lánchid) w Budapeszcie zbudowany w latach 1839-1849, według projektu angielskiego inżyniera Williama Tierney'a Clarka. Budowy mostu podjął się szkocki inżynier Adam Clark, którego nazwiskiem nazwano plac między mostem a tunelem pod zamkiem królewskim po stronie Budy.
Most został nazwany od nazwiska polityka węgierskiego, Istvána Széchenyiego, od którego pochodzi idea wybudowania tego mostu. Do jego budowy przyczynił się również baron György Sina, który ją sfinansował.

20 Forint (Budapeszt – Most Széchenyi'ego) / Węgry, emisja: 1956, materiał: srebro (Ag), średnica: 32 mm, waga: 17,5 g, nakład 22 000 szt.

MOST – 3 / Londyn – Tower Bridge

Most Tower Bridge przecinający Tamizę stał się symbolem Londynu. Środkowa część składa się z dwóch ważących po 1 100 ton zwodzonych przęseł mostu podnoszących się w ciągu 90 sekund. Zwieńczone pinaklami wieże oraz pomost kryją mechanizm służący do podnoszenia ruchomych przęseł. Są one unoszone by umożliwić przepłynięcie dużych statków lub z powodu specjalnych okoliczności. W wieżach mostu znajduje się muzeum jego historii, a z górnego pomostu, obecnie otwartego dla turystów roztacza się piękny widok na rzekę Tamizę. Most jest szeroki na 60 metrów, a wysokość przy podniesionych przęsłach - 40 metrów. W swych czasach świetności był otwierany pięć razy dziennie.

5 DOLLARS (Londyn - Most Tower Bridge) / emitent: Palau, seria: „Cuda Świata”, emisja: 2011 r., materiał: srebro (Ag.925) + tampondruk, średnica: 38,61 mm, waga: 25 g, nakład: 2 500 szt.

Londyński most Tower Bridge jest bardzo popularnym obiektem prezentowanym na numizmatach. Jego wizerunek znalazł się jeszcze na innych monetach. Oto kilka z nich:

• 10 DOLLARS (Londyn - Most Tower Bridge) / emitent: Nauru, emisja: 2005 r., materiał: srebro (Ag.925) + srebro platerowane złotem 24 ct, średnica: 38,61 mm, waga: 31,1 g
  
  

 

 

• 20 DOLLARS (Londyn - Most Tower Bridge) / emitent: Liberia, emisja: 2007 r., materiał: srebro (Ag), średnica: 40 mm, waga: 20 g

 

 

• 1 CROWN (Londyn - Most Tower Bridge) / emitent: Gibraltar, emisja: 2007 r., materiał: miedzionikoel (CuNi), średnica: 37,6 mm, waga: 28,6 g

MOST – 4 / Praga – Most Karola

Most Karola (czes. Karlův most, niem. Karlsbrücke) – most na Wełtawie w Pradze czeskiej łączący dzielnice Malá Strana i Staré Město, będący jedną z najsłynniejszych i najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych miasta.
Most ma prawie 516 m długości i ok. 9,50 m szerokości. Jego 17 łęków spoczywa na 15 filarach. Jest to najstarszy zachowany most kamienny świata o tej rozpiętości przęseł. Początkowo nazywano go Kamiennym lub Praskim Mostem. Nazwa Most Karola przyjęła się dopiero od mniej więcej 1870 roku. Do 1741 roku był jedynym mostem na Wełtawie w mieście. Most jest obecnie otwarty tylko dla ruchu pieszego, choć dawniej kursował po nim tramwaj konny, w latach 1905-1908 tramwaj elektryczny, a do 1965 normalny ruch samochodowy.

200 KORON CZESKICH (Praga – Most Karola) / Czechy, emisja: 2007 r., materiał: srebro (Ag.900), średnica: 31 mm, waga: 13 g

MOST – 5 / Ourense – The futuristic Millenium Bridge

5 € (Ourense – The futuristic Millenium Bridge) / Hiszpania, seria: „Stolice prowincji i miasta autonomiczne”, emisja: 2012 r., materiał: srebro (Ag.925), średnica: 33 mm, waga: 13,5 g, nakład: 15 000 szt.

MOST – 6 / Saragossa – Puente de Piedra

Puente de Piedra - siedmiołukowy most nad rzeką Ebro (z XV wieku).

5 € (Saragossa – Puente de Piedra) / Hiszpania, seria: „Stolice prowincji i miasta autonomiczne”, emisja: 2011 r., materiał: srebro (Ag.925), średnica: 33 mm, waga: 13,5 g, nakład: 15 000 szt.

MOST – 7 / Maribor – Glavni Most/Old Bridge

30 € / 100 € (Maribor – Glavni Most/Old Bridge) / Słowenia, emisja: 2012 r.
- 30 € / materiał: srebro (Ag.925), średnica: 32 mm, waga: 15 g, nakład: 3 500 szt.
- 100 € / materiał: złoto (Ag.900), nakład: 2 500 szt.

MOST – 8 / Sydney – Harbour Bridge

Most Harbour Bridge o rozpiętości 495,6 metrów został oddany do użytku 18 marca 1932 r. Jest on jednym z największych mostów łukowych na świecie, ze względu na formę otrzymał przezwisko "wieszak" (coathanger). Przedsiębiorstwo BridgeClimb organizuje zabezpieczone wejścia na szczyt łuku, które cieszą się dużą popularnością wśród turystów.

1 DOLLAR (Sydney – Harbour Bridge) / Australia, emisja: 2007 r., materiał: srebro (Ag.999) + tampondruk, średnica: 40,6 mm, waga: 31,13 g


Harbour Bridge w Sydney jest także tematem monet:


- 1 DOLLAR (Sydney – Harbour Bridge) / Emitent: Cook Islands, emisja: 2007 r., materiał: srebro (Ag.925) + tampondruk, średnica: 40 mm, waga: 31,1 g



- 1 DOLLAR (Sydney – Harbour Bridge) / Australia, seria: „Discover Australia“, mennica: Mennica w Perth, emisja: 2007 r., materiał: srebro (Ag) + tampondruk, średnica: 40,6 mm, waga: 31,1 g, nakład: 7 500 szt.

MOST – 9 / Melbourne  – Most na rzece Yarra

1 DOLLAR (Melbourne  – Most na rzece Yarra) / Australia, seria: „Discover Australia“, mennica: Mennica w Perth, emisja: 2007 r., materiał: srebro (Ag) + tampondruk, średnica: 40,6 mm, waga: 31,1 g, nakład: 7 500 szt.

MOST – 10 / Bangabandhu - Jamuna Bridge

10 TAKA (Bangabandhu - Jamuna Bridge) / Bangladesz, emisja: 1998 r., materiał: nikiel (Ni) posrebrzany, waga: 25 g

POLSKIE MOSTY na dukatach lokalnych i żetonach pamiątkowych

MOST – A / Puławy – Most im. Jana Pawła II

Most im. Jana Pawła II w Puławach - stalowy most drogowy w Puławach na Wiśle będący częścią I etapu Północnej Obwodnicy Puław w ciągu planowanej drogi ekspresowej S12 z Radomia do Lublina.

Most noszący imię Papieża Jana Pawła II otwarto 11 lipca 2008 roku. Prace budowlane rozpoczęte 7 marca 2006 roku trwały do czerwca 2008 roku.

Długość mostu to 1038,2 metrów, szerokość 22,3 metra, a rozpiętość głównego, łukowego przęsła nurtowego wynosi 212 metrów. Konstrukcja i parametry mostu znacznie przekraczają dotychczasowe krajowe osiągnięcia w tym zakresie. Pod względem rozpiętości łukowego przęsła jest on najdłuższym mostem łukowym w Polsce.

Koszt budowy samego mostu to ponad 170 mln zł, a inwestycja współfinansowana była ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wykonawcą było konsorcjum firm: Przedsiębiorstwo Robót Mostowych Mosty – Łódź SA (lider konsorcjum), Hermann Kirchner Bauunternehmung GmbH i Vistal Gdynia SA.

Dukat lokalny – MYTO PUŁAWSKIE (Puławy – Most im. Jana Pawła II) / producent: Mennica Polska S.A., emisja: 2009 r., projekt: Andrzej i Roussanka Nowakowscy

Wyemitowano:

• 4 MYTO PUŁAWSKIE / materiał: mosiądz (M), średnica: 27 mm, waga: 8,4 g, nakład: 20 000 szt.

• 212 MYTO PUŁAWSKIE / materiał: srebro (Ag.500), średnica: 32 mm, waga: 14,14 g, nakład: 600 szt.

• 1038,2  MYTO PUŁAWSKIE / materiał: złoto (Au), średnica: 21 mm, waga: 8 g, nakład: 100 szt.

MOST – B / Most Tczewski

Most drogowy w Tczewie – most drogowy w Tczewie na dolnej Wiśle zbudowany w latach 1851–1857 jako most drogowo-kolejowy, zaprojektowany przez Carla Lentza. Był on wówczas najdłuższym mostem w Europie. Nazwa Most Lisewski wywodzi się od nazwy wsi Lisewo Malborskie, bezpośrednio do której prowadzi. W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się most kolejowy.

Ze względu na katastrofalny stan konstrukcji, most jest zamknięty dla ruchu kołowego.

Żeton pamiątkowy - Most Tczewski / producent: Mennica Kresowa w Białymstoku, projekt: Ewa Adamczyk i Grzegorz Lassota, emisja: 2012 r.

Wyemitowano:

• Most Tczewski / materiał: mosiądz (M) patynowany, średnica: 32 mm, waga: 13 g, nakład: RANT GŁADKI – 200 szt (w tym 100 szt. wybito stemplem odwróconym); RANT ZĄBKOWANY – 60 szt. (w tym 30 szt. wybito stemplem odwróconym)

• Most Tczewski / materiał: nowe srebro (CuNi12Zn24) oksydowane, średnica: 32 mm, waga: 13,8 g, nakład: RANT GŁADKI – 200 szt (w tym 100 szt. wybito stemplem odwróconym); RANT ZĄBKOWANY – 60 szt. (w tym 30 szt. wybito stemplem odwróconym)

MOST – C / Wrocław – Most Grunwaldzki

Most Grunwaldzki we Wrocławiu – most wiszący przez rzekę Odrę o konstrukcji stalowej, nitowanej; elementy nośne wsparte są na pylonach murowanych z cegły i oblicowanych granitem, o wysokości około 20 m.
Zbudowany w latach 1908-1910 most powstał w ramach budowy nowej trasy (obecnego pl. Grunwaldzkiego) stanowiącej diagonalne połączenie między centrum miasta a projektowanymi osiedlami na północnym wschodzie. Początkowo nazywany był mostem Cesarskim (Kaiserbrücke), później mostem Wolności (Freiheitsbrücke). Projektantem architektury mostu był miejski radca budowlany Richard Plüddemann, wykonawcą firma Beuchelt u. Co. z Zielonej Góry. Most otwarto 10 października 1910 w obecności cesarza Wilhelma II.

Po zniszczeniach wojennych (m.in. uszkodzony jeden z zespołów taśm nośnych) został odbudowany bez rekonstrukcji niektórych elementów (hełmy na pylonach, niektóre płaskorzeźby).
Przez most przebiegają linie tramwajowe, używające wbudowanego w jezdnię torowiska. Przy okazji ostatniego remontu mostu (2005) poszerzono nieco jezdnie zwężając przy tym chodniki.

Żeton pamiątkowy - Miasta Gospodarze EURO 2012 – Wrocław / producent: Mennica Polska S.A., emisja: 2012 r., materiał: miedzionikiel (CuNi), średnica: 32 mm, waga: 8,4 g, nakład: 5 000 szt.

MOST – D / BYTÓW - ZABYTKOWY MOST KOLEJOWY

Most kolejowy w Bytowie – most nad rzeką Borują w Bytowie na Kaszubach. Był jednym z elementów linii kolejowej mającej biec od Bytowa do Miastka. Jej budowę rozpoczęto pod koniec XIX wieku. Ruch przez most prowadzono przez około 20 lat (do dawnego dworca przy obecnej ul. Stary Dworzec), po czym został on wstrzymany - nie jest zatem prawdą, że przeprawa ta nigdy nie obsługiwała pociągów. Na filarach budowli znajdują się charakterystyczne herby niemieckich kolei, Bytowa, Pomorza oraz Prus. W latach 20. XX wieku most znalazł się na niemieckich banknotach.

Żeton pamiątkowy – 20 BYTÓW / producent: GYGES ARD, projekt: Robert Anders, emisja: 2012 r. – moneta próbna, materiał: miedź (Cu) patynowana, średnica: 32 mm, nakład: 10 szt.

Wędrówka po mostach dobiegła końca. Przyznajcie sami – Czyż nie jest to temat na wspaniała numizmatyczną kolekcję?


Autor: Józef Smurawa

Źródła:
http://pl.wikipedia.org/
http://colnect.com/pl/
http://www.polish-coins.com/
http://www.google.pl/
Mennica Polska S.A.
Mennica – GYGES ARD
http://www.mennicakresowa.pl/