Muzeum Czapskich: „Między Wschodem a Zachodem. Od Damaszku do Andaluzji. Pieniądz islamski w wiekach średnich”
W dniu 23 kwietnia 2015 roku w krakowskim Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego (Kraków, ul. Piłsudskiego 10-12) nastąpi uroczyste otwarcie nowej wystawy czasowej, pt. „Od Wschodu do Zachodu. Z Damaszku do Andaluzji. Pieniądz islamski w wiekach średnich”. Monety arabskie, tzw. dirhamy, na ziemiach polskich pojawiły się już w 1. połowie IX wieku. Wystawa Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego pokaże najpiękniejsze przykłady numizmatów, używanych w czasach różnorodnych dynastii islamskich Bliskiego i Środkowego Wschodu, Północnej Afryki i Hiszpanii w wiekach średnich.
Wystawę będzie można zwiedzać od 24 kwietnia do 22 listopada 2015 roku w godzinach pracy muzeum (poniedziałek – nieczynne, wtorek - sobota - 10.00 - 18.00, niedziela - 10.00 - 16.00). Organizatorzy serdecznie zapraszają wszystkich zainteresowanych.
Autor: Józef Smurawa / Źródło: Muzeum Narodowe w Krakowie
Organizatorzy o wystawie:
WYSTAWA
Między Wschodem a Zachodem.
Od Damaszku do Andaluzji.
Pieniądz islamski w wiekach średnich
Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego
Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie
ul. Piłsudskiego 12
23 kwietnia – 22 listopada 2015
MONETY ZE ŚWIATA TYSIĄCA I JEDNEJ NOCY
– Podjęliśmy się zrobienia tej wystawy, aby zaprosić widza do świata wschodniej baśni – mówi Jacek Budyn, jeden z jej kuratorów. – Moneta jest bodaj jedynym zabytkiem kultury materialnej, który człowiek może dziś mieć na własność, trzymać w ręku tego samego dinara, który być może pobrzę-kiwał w kieszeni wędrującego po gwarnym bazarze kalifa Haruna ar-Raszida. Moneta arabska jest w dodatku niezwykle tajemnicza i piękna dzięki inskrypcjom w egzotycznym piśmie. A oprócz tego wszystkiego jest świad-kiem historii dla nas, Europejczyków, bardzo odległej, bo najmłodsze eksponaty pochodzą z okresu wojen krzyżowych. Zapraszamy do świata kalifów w okresie, gdy kwitł, inspirował i zaczynał wywierać ogromny wpływ na naszą kulturę.
Na wystawę Między Wschodem a Zachodem. Od Damaszku do Andaluzji. Pieniądz islamski w wiekach średnich wyselekcjonowano starannie kilkaset monet – ilustrujących historię świata arabskiego od Mahometa do upadku imperium Abbasydów, czyli od VII do połowy XIII wieku. W pierwszej części będzie można oglądać te najstarsze, m.in. z VI i VII wieku, monety bizantyńskie oraz monety bite w tym samym okresie przez perską dynastę Sasanidów.
Kolejna część ekspozycji poświęcona została tzw. monetom przejściowym z lat 640–699. – W tym czasie świat się zmieniał, ale rynek wciąż potrzebował pieniądza – mówi Jacek Budyn. – Powstały więc interesujące dwujęzyczne monety z postacią cesarza bizantyńskiego i dodatkowymi inskrypcjami na awersie lub rewersie wykonanymi pismem arabskim.
Efektom arabskiej reformy monetarnej możemy się przyjrzeć w dalszej części ekspozycji, gromadzącej złote dinary, srebrne dirhamy i miedziane felsy dynastii Umajjadów i Abbasydów. Ci pierwsi już na początku VIII wie-ku rozszerzyli granice państwa arabskiego od Indii na wschodzie po Ocean Atlantycki na zachodzie. Panowanie Haruna ar-Raszida (przełom VIII i IX wieku) i jego syna al-Mamuna (pierwsza połowa IX wieku) określane jest jako Złota Epoka w dziejach islamu – czas rozkwitu kultury, nauki i sztuki arabskiej i jej oddziaływania na świat Zachodu.
Opowiedziana awersami i rewersami monet historia imperium abbasydz-kiego, ze stolicą w Bagdadzie, kończy się w roku 1258, gdy najazd mon-golski, ten sam, który spustoszył Kraków, położył kres panowaniu dynastii Abbasydów. Ale to nie koniec fantastycznych losów monet, które ta cywilizacja stworzyła.
– Już we wczesnym średniowieczu, za pośrednictwem Wikingów i kupców z krajów słowiańskich, srebrne dirhamy przez Ruś i Skandynawię docierały na ziemie polskie – opowiada Dorota Malarczyk, pracownik Muzeum Naro-dowego w Krakowie, specjalista w dziedzinie numizmatyki orientalnej i kurator wystawy. – Dirham był traktowany w Europie nie jako nominał, lecz jako kruszec. Na ziemiach polskich monety arabskie datowane na VIII–X wiek odnajdywano w licznych skarbach, zawierających także m.in. monety za-chodnioeuropejskie i srebrne ozdoby. Często są one zachowane w formie tzw. siekańców, czyli połamanych czy pociętych fragmentów.
Na wystawie w Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego podziwiać można wypożyczony z Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego skarb z Drohiczyna nad Bugiem, znaleziony w 1939 roku pod miastem przez jednego z mieszkańców. Składał się on z ponad 300 monet, wśród których naj-starszą jest dirham Umajjadów wybity w 713 roku, anajmłodszą – dirham abbasydzki z roku 894.
Ekspozycji towarzyszy wydawnictwo Między Wschodem a Zachodem. Od Damaszku do Andaluzji. Pieniądz islamski w wiekach średnich autorstwa Doroty Malarczyk i Jacka Budyna, będące nie tyle przewodnikiem po wystawie, ile publikacją zbierającą i systematyzującą wiedzę o monetach dynastii islamskich, które odegrały ważną rolę w świecie arabskim w latach 661–1258.
Organizator: Muzeum Narodowe w Krakowie
Kuratorzy wystawy: Dorota Malarczyk, Jacek Budyn
Koordynator: Mateusz Woźniak
Aranżacja: Jacek Budyn, Dorota Malarczyk
Patroni medialni:
TVP Kraków, Radio Kraków, Off Radio Kraków, Dziennik Polski, Karnet, Mówią Wieki, Przegląd Numizmatyczny,
www.katalogmonet.pl, O.pl, Artinfo.pl, Cracow-life, www.krakow.pl, Telewizja M, AMS
23 kwietnia – 22 listopada 2015
Pon.: nieczynne
Wt. – sob.: 10.00–18.00
Niedz.: 10.00–16.00
Bilet normalny – 11 zł
Bilet ulgowy – 6 zł
Bilet rodzinny (maks. 5 osób) – 18 zł
Bilet grupowy normalny (min. 15 osób) – 7 zł
Bilet grupowy ulgowy (min. 15 osób) – 4 zł
Dzieci do 7 lat – wstęp bezpłatny
Dzieci i młodzież do 16 lat – 1 zł
Uczniowie i studenci do 26 lat – 1 zł
Niedziela – wstęp wolny
Muzeum Narodowe w Krakowie - Biuro Prasowe
