NBP: 20 złotych – Historia Monety Polskiej – szóstak Jana Sobieskiego - prezentacja monety
Narodowy Bank Polski zaprezentował nową monetę kolekcjonerską, czternastą z serii pt. „Historia Monety Polskiej”, prezentującą szóstak Jana Sobieskiego. Monetę o nominale 20 złotych wybito w srebrze (Ag.925). Numizmat zaprojektowała Dominika Karpińska-Kopiec. Trafi do kolekcjonerów 10 lipca 2019 roku.
Jan III Sobieski objął kraj zalany podłą monetą z okresu Jana Kazimierza, którą w większości stanowiły nadal boratynki i tymfy. Do tego dochodziły niepełnowartościowe monety obce. Pieniądz dobry z poprzednich okresów coraz rzadziej pojawiał się w obiegu, ponieważ był wychwytywany przez mennice do przerobu oraz chowany przez ludność. Stan ten powodował dalsze pogorszenie gospodarki kraju i tak już wyniszczonego licznymi wojnami. Szóstak Jana Sobieskiego był najpowszechniejszą monetą bitą w czasie panowania tego władcy.
20 ZŁOTYCH – szóstak Jana Sobieskiego
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Ag.925)
Stempel: lustrzany
Średnica: 38,61 mm
Masa: 28,28 g
Nakład: do 13 000 szt.
Projekt: Dominika Karpińska-Kopiec
Data emisji: 10-07-2019
Działalność mennicza za panowania Jana III Sobieskiego (1674−1696) była ograniczona w czasie. Mennicę bydgoską uruchomiono bowiem dopiero w 1677 r., a krakowską w 1679. Zamknięcie obu mennic nastąpiło natomiast już w 1685 r. Wynika z tego, że w czasie ponaddwudziestoletniego panowania król wybijał monety jedynie przez osiem lat. Były to przede wszystkim srebrne monety koronne: trojaki, szóstaki i orty (18 groszy) oraz niewielka ilość monet złotych. Najpowszechniejszą monetą był szóstak. Na awersie nosi on antykizujące popiersie króla w todze i wieńcu laurowym. Otacza je legenda: IOAN[nes].III. D[ei].G[ratia] REX POL[oniae] M[agnus]. D[ux].L[ituaniae].R[ussiae].P[russiae], co znaczy: „Jan III z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski”. Pod popiersiem inicjały Tytusa Liwiusza Boratiniego – T.L.B., dzierżawcy obu mennic.
Na rewersie umieszczono pod koroną cyfrę VI i trzy tarcze z herbami Polski, Litwy i Janiny (Sobieskich). W otoku napis: GROS[si].ARG[entei].SEX - REG[ni].POLONIAE, czyli „Groszy srebrnych sześć Królestwa Polskiego”. W połowie napisu herb Leliwa Jana Andrzeja Morsztyna, podskarbiego wielkiego koronnego. Na dole data 16 – 82 rozdzielona tarczą Sobieskich.
Zrozumiałe jest, że wizerunek tej monety, reprezentatywnej dla mennictwa króla, znalazł się na nowej monecie NBP. Na jej stronie głównej umieszczono rewers szóstaka i tradycyjną już, okrągłą tarczkę z napisem: Rzeczpospolita Polska, wizerunkiem orła ustalonym dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominałem 20 ZŁ i rokiem emisji: 2019; powyżej fragment płaskorzeźby z pałacu w Wilanowie przedstawiającej Jana Sobieskiego na koniu tuż przed koronacją królewską.
Na stronie odwrotnej monety widać awers szóstaka, a z prawej strony Orła z herbem Janina na piersiach z herbarza Wacława Potockiego z 1696 r.
Całości dopełnia napis z lewej strony: SZÓSTAK JANA SOBIESKIEGO.
Stanisław Suchodolski
Autor: Józef Smurawa
Źródło: Narodowy Bank Polski
