NBP: Hetmani Rzeczypospolitej – Stanisław Koniecpolski – prezentacja monet
Narodowy Bank Polski zaprezentował wizerunek nowych monet kolekcjonerskich, pierwszej emisji z serii: „Hetmani Rzeczypospolitej”. W tej emisji na monetę o nominale 500 złotych w złocie i 10 złotych w srebrze trafi Stanisław Koniecpolski herbu Pobóg (ur. 9 lutego 1591 w Koniecpolu, zm. 11 marca 1646 w Brodach) – starosta wieluński od 1607 i żarnowiecki od 1611, hetman polny koronny od 1618, a także barski od 1623 i bytowski od 1638 roku, wojewoda sandomierski od 1625, hetman wielki koronny od 1632, kasztelan krakowski od 1633, książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego od 1637, starosta buski, perejasławski, płoskirowski, stryjski i kowelski, starosta szczurowiecki w 1635 roku, starosta babimojski w 1617 roku, pułkownik wojska powiatowego województwa sandomierskiego w 1632 roku. Monety trafią do kolekcjonerów 26 marca 2025 roku.
500 ZŁOTYCH – Stanisław Koniecpolski
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Seria: Hetmani Rzeczypospolitej
Materiał: złoto (Au.999,9), wysoki relief
Średnica: 32 mm
Masa: 31,1 g
Nakład: do 1000 szt.
Projekt: Dobrochna Surajewska
Data emisji: 26-03-2025
Cena emisyjna: 14 500,00 PLN
10 ZŁOTYCH – Stanisław Koniecpolski
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Seria: Hetmani Rzeczypospolitej
Materiał: srebro (Ag.999), wysoki relief
Średnica: 32 mm
Masa: 31,1 g
Nakład: do 8000 szt.
Projekt: Dobrochna Surajewska
Data emisji: 26-03-2025
Cena emisyjna: 360,00 PLN
Stanisław Koniecpolski jest uznawany za jednego z najwybitniejszych hetmanów w historii Polski. Swoją karierę ściśle związał z hetmanem wielkim koronnym Stanisławem Żółkiewskim. To właśnie jego poparcie umożliwiło zaledwie 26-letniemu Koniecpolskiemu objęcie w 1618 r. urzędu hetmana polnego, co wywołało oburzenie szlachty. Dwa lata później Koniecpolski wziął udział w zakończonej klęską wyprawie cecorskiej. Został pojmany i trafił do tureckiej niewoli. Po powrocie stanął na czele wojsk zwalczających najazdy tatarskie. W 1624 r. odniósł wielkie zwycięstwo nad Tatarami pod Martynowem. Następnie otrzymał rozkaz powstrzymania postępujących wojsk szwedzkich w Prusach Królewskich. Pomimo wielkich trudności i przewagi liczebnej przeciwnika z zadania wywiązał się znakomicie. 27 czerwca 1629 r. pod Trzcianą pobił jednego z najwybitniejszych wodzów XVII stulecia – króla Szwecji Gustawa II Adolfa.
W 1632 r. Koniecpolski otrzymał buławę wielką koronną. Rok później pobił Tatarów pod Sasowym Rogiem, a Turków pod Kamieńcem Podolskim. Zwycięstwo w tej drugiej bitwie było możliwe dzięki zastosowaniu przez hetmana nowoczesnych metod prowadzenia walki polegających na zwiększeniu roli piechoty i artylerii oraz zastosowaniu fortyfikacji polowych.
Dwanaście lat później, 30 stycznia 1644 r., pod Ochmatowem Koniecpolski odniósł wspaniałe zwycięstwo nad Tatarami dowodzonymi przez Tuhaj-beja.
Cieszący się wielką estymą Stanisław Koniecpolski zmarł nagle 11 marca 1646 r. Zapisał się w pamięci jako odważny i roztropny wódz, który umiał łączyć elementy staropolskiej sztuki wojennej i rajdy kawaleryjskie z siłą ogniową artylerii oraz piechoty. Do prowadzenia walk wykorzystywał system taborów, rozbudowywał także arsenały i twierdze. Jego śmierć była tym bardziej tragiczna, że tuż po niej nastały wydarzenia i klęski, które zachwiały podstawami Rzeczypospolitej. Dlatego też wielu tłumaczyło samo nazwisko wielkiego wodza jako koniec Polski, co miało być zapowiedzią kryzysu państwa w połowie XVII stulecia.
Na rewersach monety złotej i srebrnej został umieszczony wizerunek hetmana Stanisława Koniecpolskiego. Na awersach – poza stałymi elementami: napisem „Rzeczpospolita Polska”, rokiem emisji, nominałem oraz wizerunkiem orła ustalonym dla godła Rzeczypospolitej Polskiej – widnieją także: buława oraz herb Pobóg z pieczęci Stanisława Koniecpolskiego.
Wojciech Kalwat
Autor: Józef Smurawa
Źródło: Narodowy Bank Polski
