NBP: Prezentacja grudniowych emisji monet kolekcjonerskich
Narodowy Bank Polski zaprezentował wizerunki grudniowych emisji monet kolekcjonerskich. Będą to ostatnie bicia zaplanowane na rok 2020. Wśród nich znalazły się: moneta o nominale 10 złotych, upamiętniająca ofiary obozu KL Warschau oraz dwie monety z serii: „Skarby Stanisława Augusta”. W drugiej z tych emisji na monety o nominałach 500 złotych w złocie i 50 złotych w srebrze trafił król Władysław IV. Królewskie medale powstawały w mennicy warszawskiej w latach 1791–1797/1798. Ich twórcami byli dwaj wybitni medalierzy Jan Filip Holzhaeusser i Jan Jakub Reichel. Medale były wzorowane na portretach namalowanych w latach 1768–1771 przez Marcella Bacciarellego do Pokoju Marmurowego w Zamku Królewskim w Warszawie. Obecnie zaś ich odwzorowanie trafiło na monety kolekcjonerskie NBP. Monety z serii: „Skarby Stanisława Augusta” trafią do kolekcjonerów 3 grudnia 2020 roku, natomiast moneta „Ofiarom obozu KL Warschau” 8 grudnia 2020 roku.
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Seria: Skarby Stanisława Augusta
Materiał: złoto (Au.999,9)
Stempel: zwykły
Średnica: 45 mm
Masa: 62,2 g
Nakład: do 600 szt.
Projekt: Anna Wątróbska-Wdowiarska (rewers), Robert Kotowicz (awers oraz napisy na rewersie)
Data emisji: 03-12-2020
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Seria: Skarby Stanisława Augusta
Materiał: srebro (Ag.999)
Stempel: zwykły
Średnica: 45 mm
Masa: 62,2 g
Nakład: do 5000 szt.
Projekt: Anna Wątróbska-Wdowiarska (rewers), Robert Kotowicz (awers oraz napisy na rewersie)
Data emisji: 03-12-2020
Władysław Waza urodził się w 1595 r. wŁobzowie. Starannie wykształcony, jako sprawny wódz prowadził wiele wojen z Rosją, Turcją i Szwecją, uzyskując zwykle korzystne warunki pokojowe. W polityce wewnętrznej, przy dobrej sytuacji gospodarczej kraju, uregulował m.in. kwestie wyznaniowe, zreorganizował wojsko istworzył polską flotę wojenną. Ufundował twierdze Władysławowo i Kazimierzowo. Uzyskał dla Wazów tytułem zastawu (do 1666 r.) księstwo opolsko-raciborskie, a w toku tłumienia powstań kozackich doprowadził na Ukrainie do tzw. złotego pokoju (1638–1648), zerwanego po śmierci króla przez powstanie Chmielnickiego. Władysław IV zapisał się również jako mecenas nauki i sztuk pięknych, miłośnik teatru i opery. Wzniósł w Warszawie Kolumnę Zygmunta na cześć ojca. Dwukrotnie żonaty (z Cecylią Renatą Habsburżanką i od 1646 r. z Ludwiką Marią Gonzagą), nie doczekał się dorosłego potomstwa. Zmarł w Mereczu na Litwie w 1648 r. i został pochowany na Wawelu, zaś serce złożono w katedrze wileńskiej.
Marta Męclewska
10 ZŁOTYCH – Ofiarom obozu KL Warschau
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Ag.925)
Stempel: zwykły
Techniki dodatkowe: oksyda
Średnica: 32 mm
Masa: 14,14 g
Nakład: do 11 000 szt.
Projekt: Dominika Karpińska-Kopiec
Data emisji: 08-12-2020
Konzentrationslager Warschau powstał w sercu stolicy Polski w latach krwawej okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej. Ofiarami KL Warschau byli zarówno żydowscy więźniowie przywiezieni z KL Auschwitz-Birkenau, jak i Polacy, głównie warszawiacy – mordowani podczas masowych egzekucji w latach 1943–1944. Obóz zajmował rozległy obszar w centrum miasta, który potocznie określano mianem Gęsiówki. Nazwa pochodziła od najstarszej części obozu znajdującego się w dawnych koszarach wojskowych położonych przy ul. Gęsiej w Warszawie, przemianowanej po wojnie na ul. Mordechaja Anielewicza, jednego z przywódców powstania żydowskiego w getcie warszawskim w 1943 r. Zwłoki zamordowanych palono w krematorium i na dziedzińcach KL Warschau (Gęsiówki). Ramy czasowe funkcjonowania obozu wyznaczają dwa warszawskie zrywy powstańcze. W lipcu 1943 r., po upadku powstania w getcie warszawskim, zaczęła się historia KL Warschau. Z początkiem Powstania Warszawskiego związany jest natomiast zwycięski atak żołnierzy Armii Krajowej na ufortyfikowany obóz i jego wyzwolenie w dniu 5 sierpnia 1944 r.
Podstawowym celem założonego przez nazistów obozu koncentracyjnego była grabież mienia i zabudowy miejskiej pozostałej po byłym getcie warszawskim. Potem pojawił się cel eksterminacji mieszkańców Warszawy. Ciała rozstrzelanych ludzi zbierano więc z ulic i przewożono do Gęsiówki. Wykorzystano w tym celu złożone z żydowskich więźniów obozu „komanda śmierci”. Na terenie samej Gęsiówki zabijano także więźniów politycznych z pobliskiego więzienia gestapo Pawiaka. Liczbę ofiar KL Warschau i egzekucji ulicznych w Warszawie w latach 1943–1944 szacuje się na mniej więcej 20 tysięcy osób. W większości są to straty anonimowe.
Na awersie monety widzimy murowane baraki wraz z murem obozu koncentracyjnego, uwiecznione na powstańczych fotografiach z 5 sierpnia 1944 r. Na rewersie monety natomiast widzimy ich zarys. Przerwany drut kolczasty oraz symbol Polski Walczącej dobrze oddają emocje towarzyszące wyzwoleniu Gęsiówki przez powstańców w sierpniu 1944 r. Był to heroiczny bój o wolność i godność uwięzionych w tym obozie więźniów żydowskich i polskich, ubranych w obozowe pasiaki z naszytymi na nich numerami. Element pasiaka został przedstawiony na monecie.
Bogusław Kopka
Autor: Józef Smurawa
Źródło: Narodowy Bank Polski
