NBP: Sierpniowe emisje monet kolekcjonerskich - prezentacja
Narodowy Bank Polski zaprezentował wizerunki dwóch nowych monet kolekcjonerskich. Pierwsza poświęcona będzie 100 leciu polskiej flagi państwowej, druga to trzecia emisja z serii pt. „Polskie Termopile”, poświęcona bitwie pod Wizną. Z okazji 100-lecia polskiej flagi państwowej wybita zostanie moneta o nominale 10 złotych w srebrze (Ag.925) z drukiem UV, natomiast druga emisja to numizmat z majorem Władysławem Raginisem o nominale 20 złotych w srebrze (Ag.925). Monety wejdą do obiegu 14 i 29 sierpnia 2019 roku.
10 ZŁOTYCH - 100-lecie polskiej flagi państwowej
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Ag.925)
Stempel: lustrzany
Technika dodatkowa: druk UV
Średnica: 32 mm
Masa: 14,14 g
Nakład: do 13 000 szt.
Projekt: Anna Wątróbska-Wdowiarska
Data emisji: 14-08-2019
Cena emisyjna: 150,00 zł
100-lecie polskiej flagi państwowej
Biało-czerwona ma dopiero sto lat, choć jest najprostszym znakiem symbolizującym Orła Białego, będącego herbem Polski od ośmiu wieków. Górny, biały pas symbolizuje na fladze orła, a dolny − czerwony − barwę tarczy herbowej. Flaga w postaci, której dziś używamy, została wprowadzona dopiero po odzyskaniu niepodległości. W średniowieczu bowiem pod inną chorągwią wychodziło w pole rycerstwo królewskie, a pod innymi rycerstwo poszczególnych ziem czy najznamienitszych rodów. Jan Długosz, pisząc o bitwie pod Grunwaldem, wspomina o „chorągwi wielkiej, na której wyszyty był misternie orzeł biały z rozciągnionemi skrzydły, dziobem rozwartym i z koroną na głowie, jako herb i godło całego Królestwa Polskiego”. Oprócz niej na polach Grunwaldu stanęło rycerstwo w liczbie ok. czterdziestu polskich chorągwi oraz drugie tyle litewskich i innych. Po unii lubelskiej, której 450. rocznicę obchodziliśmy w tym roku, zaczęła obowiązywać chorągiew składająca się z trzech poziomych pasów: czerwonego, białego i czerwonego. Na jej środku umieszczano czteropolowy herb Rzeczypospolitej, gdzie po przekątnych znajdowały się po dwa Orły Białe i dwie Pogonie Litewskie, w czerwonych polach. Często nakładano na nie kolejny, mniejszy herb z godłem osobistym (rodowym) króla elekcyjnego. Zestawienie bieli i czerwieni jako barw narodowych po raz pierwszy wykorzystano na szerszą skalę w 1792 r. podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja. W 1831 r. Sejm Królestwa Polskiego ustanowił biało-czerwoną kokardę narodową. Używany współcześnie wzór flagi wprowadził dopiero Sejm Ustawodawczy odrodzonej Rzeczypospolitej 1 sierpnia 1919 r. W pierwszej ustawie o godłach i barwach RP znalazł się taki zapis: „Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny − biały, dolny zaś − czerwony”. Dwa lata później Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało broszurę, w której zdefiniowano odcień czerwieni jako karmazyn. W 1955 r. zmieniono ją na bardziej ceglasty cynober, a w 1980 r. zapisano po prostu: „czerwień”. Biało-czerwona, jako symbol najprostszy i najbardziej czytelny, towarzyszy Polakom w chwilach dla Narodu i Państwa najważniejszych.
Współczesne techniki mennicze umożliwiły zaprezentowanie naszych barw narodowych na monecie kolekcjonerskiej. Umieszczono na niej stylizowany wizerunek polskiej flagi, przechodzący z awersu na rewers. Na rewersie widać też sylwetki ludzi, symbolizujące polskie społeczeństwo.
Robert Szydlik
20 ZŁOTYCH - Polskie Termopile – Wizna
Specyfikacja monety:
Seria: Polskie Termopile
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Ag.925)
Stempel: lustrzany
Średnica: 38,61 mm
Masa: 28,28 g
Nakład: do 15 000 szt.
Projekt: Urszula Walerzak (awers), Anna Wątróbska-Wdowiarska (rewers)
Data emisji: 29-08-2019
Cena emisyjna: 170,00 zł
Na rewersie monety umieszczono wizerunek mjr. Władysława Raginisa na tle schronu koło Góry Strękowej (zwanego schronem Raginisa).
Na awersie wszystkich monet z serii „Polskie Termopile” widnieje Atena, bogini sprawiedliwej wojny i mądrości.
Bitwa pod Wizną jest jednym z najsłynniejszych epizodów bohaterskiej obrony Polski we wrześniu 1939 r. W pobliżu tej miejscowości znajdował się umocniony odcinek fortyfikacji broniący przeprawy przez Narew. Dowodził nim trzydziestojednoletni kapitan Władysław Raginis. Miał do dyspozycji batalion piechoty, złożony m.in. z kompanii fortecznej i kompanii saperów. Było to przeszło 350 żołnierzy i oficerów (a nie – jak podawano w dawniejszych publikacjach – 700), uzbrojonych w 6 dział, 24 ciężkie karabiny maszynowe oraz 2 karabiny przeciwpancerne. Batalion zajmował 8 żelbetowych schronów bojowych, z których ten ulokowany na Górze Strękowej był ośrodkiem dowodzenia. Tymi siłami dowódca „Wizny” przez trzy dni powstrzymywał liczący kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy korpus pancerny jednego z najlepszych dowódców niemieckich gen. Heinza Guderiana.
Oddziały niemieckie pojawiły się w pobliżu Wizny 7 września i nazajutrz uderzyły na Polaków. Żołnierze Raginisa nie ulegli potężnemu ostrzałowi artylerii i odparli pierwsze ataki. Następnego dnia skutecznie powstrzymali kolejne, niszcząc kilkanaście czołgów nieprzyjaciela. W tych walkach poległ zastępca Raginisa porucznik Stanisław Brykalski, a sam kapitan został ciężko ranny.
10 września, kiedy Niemcy zniszczyli już większość polskich schronów, kapitan Raginis rozerwał się granatem. Postąpił zgodnie ze złożoną wcześniej przysięgą, w której zapowiedział, że nie opuści powierzonej sobie pozycji. „Wyróżniał się zawsze poczuciem obowiązku i żelaznym uporem” – pisał o mężnym dowódcy historyk Apoloniusz Zawilski. Heroizm Raginisa sprawił, że stał się on jednym z bohaterów września 1939 r., tej nierównej walki toczonej przez Wojsko Polskie z dwoma agresorami – Niemcami i Związkiem Sowieckim. Dowodzone przez niego schrony broniące odcinka „Wizna” zyskały zaszczytną nazwę Polskich Termopil.
W 2012 r. kapitan Władysław Raginis pośmiertnie otrzymał stopień majora.
dr hab. Marek Gałęzowski
Autor: Józef Smurawa
Źródło: Narodowy Bank Polski
