NBP: Skarby Stanisława Augusta – Michał Korybut Wiśniowiecki – prezentacja monet
Narodowy Bank Polski zaprezentował wizerunki nowych monet z serii: „Skarby Stanisława Augusta”. W najnowszej emisji na monety o nominałach 500 złotych w złocie i 50 złotych w srebrze trafił król Michał Korybut Wiśniowiecki. Królewskie medale powstawały w mennicy warszawskiej w latach 1791–1797/1798. Ich twórcami byli dwaj wybitni medalierzy Jan Filip Holzhaeusser i Jan Jakub Reichel. Medale były wzorowane na portretach namalowanych w latach 1768–1771 przez Marcella Bacciarellego do Pokoju Marmurowego w Zamku Królewskim w Warszawie. Obecnie zaś ich odwzorowanie trafiło na monety kolekcjonerskie NBP. Monety trafią do kolekcjonerów 2 grudnia 2021 roku.
500 ZŁOTYCH – Michał Korybut Wiśniowiecki
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Seria: Skarby Stanisława Augusta
Materiał: złoto (Au.999,9)
Stempel: zwykły
Średnica: 45 mm
Masa: 62,2 g
Nakład: do 600 szt.
Projekt: Anna Wątróbska-Wdowiarska (rewers), Robert Kotowicz (awers oraz napisy na rewersie)
Data emisji: 02-12-2021
50 ZŁOTYCH – Michał Korybut Wiśniowiecki
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Seria: Skarby Stanisława Augusta
Materiał: srebro (Ag.999)
Stempel: zwykły
Średnica: 45 mm
Masa: 62,2 g
Nakład: do 5000 szt.
Projekt: Anna Wątróbska-Wdowiarska (rewers), Robert Kotowicz (awers oraz napisy na rewersie)
Data emisji: 02-12-2021
Dziewiętnasta moneta serii przedstawia Michała Korybuta Wiśniowieckiego (1669−1673), herbu Korybut, syna wojewody ruskiego księcia Jeremiego i Gryzeldy z Zamoyskich. Głosami rzesz szlacheckich, pragnących widzieć „Piasta” na tronie, wbrew kilku cudzoziemskim kontrkandydatom, obrany królem Polski i koronowany w Krakowie 29 września 1669 r. Uważany za władcę nieudolnego, uzależnionego od magnaterii; jego panowanie wypełniły wewnętrzne walki stronnictw. Książę Jeremi (Jarema) i król Michał zostali uwiecznieni w Trylogii Henryka Sienkiewicza.
Na rewersie monety widnieje przeniesione z medalu popiersie króla (według obrazu pędzla Marcella Bacciarellego) profilem w prawo, w peruce à la lion, z nikłymi wąsikami, z żabotem i w płaszczu ozdobionym floreskami, z Orderem Złotego Runa na wstędze.
Na awersie monety czytamy tekst z rewersu medalu (w tłumaczeniu): Z rodu Wiśniowieckich, spokrewnionego z Jagiellonami, syn Jeremiego, bohatera, i Gryzeldy Zamoyskiej, wbrew własnej woli i nadziei, obrany na króla Roku Pańskiego 1669, dnia 19 czerwca, stargany troskami krótkiego królowania i nienawiścią zazdrosnych, umarł we Lwowie Roku Pańskiego 1673, mając lat 34, w 4. roku panowania, dnia 11 listopada.
Michał Tomasz urodził się w 1640 r. w Białym Kamieniu na zachodniej Ukrainie, w książęcej rodzinie Wiśniowieckich. Kształcił się w szkołach jezuickich i na uniwersytecie w Pradze. Ogładę zdobywał na dworze Jana Kazimierza, a później na dworach w Dreźnie i Wiedniu. Władał wieloma językami. W 1670 r. pojął za żonę Eleonorę Habsburżankę, córkę cesarza Ferdynanda III i siostrę cesarza Leopolda I. W kraju toczył się konflikt dwu stronnictw: profrancuskiego, tzw. malkontentów, do których należał hetman Jan Sobieski, oraz prokrólewskiego – regalistów; należał do nich Stefan Czarniecki. Większość sejmów zerwano. W 1672 r. odnowiono dawne traktaty z Brandenburgią, znoszące zależność lenną książąt pruskich od Polski. W tymże roku najazd turecki i utrata Kamieńca Podolskiego doprowadziły do zawarcia niekorzystnego traktatu w Buczaczu, na mocy którego Polacy musieli płacić Turcji haracz. W następnym roku odbył się sejm pacyfikacyjny i pod wodzą króla rozpoczęto wyprawę przeciwko Turcji, zaś wobec jego nagłej choroby dowództwo objął z sukcesem Jan Sobieski.
Król zmarł bezdzietnie w 1673 r. we Lwowie; jego serce złożono w klasztorze Kamedułów na Bielanach w Warszawie, zaś ciało pochowano w 1676 r. równocześnie z prochami Jana Kazimierza na Wawelu.
Marta Męclewska
Autor: Józef Smurawa
Źródło: Narodowy Bank Polski
