Nowe talary sanockiego mincerza
Mincerz w Królewskim Wolnym Mieście Sanoku - Andrzej Budzicki wyemitował kolejne monety lokalne promujące swój region. Są to dwie odsłony talarów, pierwszy to 1 TALAR SANOCKI upamiętniający zakończenie II wojny światowej z odwzorowaniem radzieckiego pomnika, pamiątki bitwy dukielskiej oraz drugi – TALAR OKOLICZNOŚCIOWY wybity w 100. rocznicę bitwy pod Gorlicami z wizerunkiem ciężkiej haubicy (moździerza oblężniczego) Škoda 305 mm Model 1911.
1 TALAR SANOCKI (70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ)
1 TALAR SANOCKI (70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ) wyemitowany został w jednej odmianie:
Awers monety to tradycyjnie odwzorowanie sanockiego rynku, rewers natomiast prezentuje radziecki pomnik, pamiątkę bitwy dukielskiej, który znajduje się w Svidniku na Słowacji. Pomnik ten został umieszczony na monecie, ponieważ w początkowym zamyśle miała ona być emisją wspólną dla miast Sanok i słowackiego Svidnika. Nie przypadkowo również wybito datę – 08.05.2015, która jest datą bezwarunkowej kapitulacji Niemiec. Przerwanie działań wojennych nastąpiło dokładnie o godzinie 23.01. W momencie podpisywania dokumentu kończącego II wojnę światową w Europie, w Moskwie było już kilka minut po północy, dlatego też Rosjanie swoje obchody zakończenia wojny świętują 9 maja. Warto zaznaczyć, że w Polsce w okresie PRL, również 9 maja był uznawany jako dzień kończący ten potężny konflikt.
Radziecki pomnik, pamiątka bitwy dukielskiej, przedstawia czołgi T-34 i PzKpfw IV – fot. WIKIPEDIA
TALAR OKOLICZNOŚCIOWY (100. ROCZNICA BITWY POD GORLICAMI)
TALAR OKOLICZNOŚCIOWY (100. ROCZNICA BITWY POD GORLICAMI) wyemitowany został w dwóch odmianach:
- mosiądz / nakład: 350 szt., średnica: 38 mm, waga: 29,5 g;
- mosiądz oksydowany / nakład: 350 szt., średnica: 38 mm, waga: 29,5 g.
Na awersie monety znalazł się herb Gorlic. Na rewersie umieszczono moździerz 305 Škoda.
Pod Gorlicami, po wielkiej bitwie 2 maja 1915 r., został przerwany front rosyjski. Gen. Tadeusz Rozwadowski jako dowódca 12 Brygady Artylerii w 12 "Krakowskiej" Dywizji Piechoty odegrał jedną z kluczowych ról w tej majowej bitwie. Za główne źródło sukcesu 12 DP w pierwszym dniu bitwy uznano współdziałanie artylerii z piechotą. Dokonany przez artylerię 12 DP wyłom w linii obronnej wroga zaczął się rozszerzać, co umożliwiło zdobycie Gorlic. Rozwadowski zastosował nowy sposób użycia artylerii i należy do twórców i prekursorów tzw. Ruchomej zasłony ogniowej, polegającej na tym, że ogień artyleryjski postępował tuż przed atakującą piechotą. Metoda ta bardzo szybko weszła na trwałe do niemieckiego regulaminu walki jako tzw. Feuerwalze, a do francuskiego jako barrage roulant i zastąpiła stosowane wcześniej wielogodzinne ostrzeliwanie pozycji wroga, po których następował pochłaniający liczne ofiary szturm wojsk.
Škoda 305 mm Model 1911, ciężka haubica (moździerz oblężniczy) zaprojektowana i zbudowana w zakładach Škoda, używana w okresie I wojny światowej. W odróżnieniu od Grubej Berty zwana Chudą Emmą.
Moździerz Škoda 305 mm Model 1911 - fot. WIKIPEDIA
Haubica była przeznaczona do wspierania oblężenia, niszczenia umocnień w postaci betonowych i pancernych elementów fortyfikacji. Armia austro-węgierska potrzebowała uzbrojenia zdolnego niszczyć nowe włoskie fortyfikacje na granicy austriacko-włoskiej, wobec których posiadane uzbrojenie było nieskuteczne.
Haubica była również w stanie spełniać odwrotną funkcję, czyli zwalczać baterie oblężnicze przeciwnika atakujące własne fortyfikacje. Z tego powodu w trakcie pokoju baterie tych haubic były w składzie artylerii fortecznej.
W trakcie wojny, oprócz swojego pierwotnego przeznaczenia, zwalczania i obrony fortyfikacji, zaczęto wykorzystywać haubice w roli najcięższej artylerii polowej, przeznaczonej do zwalczania umocnień ziemnych oraz ciężkiej artylerii przeciwnika.
Autor: Józef Smurawa
Źródła: Mincerz w Królewskim Wolnym Mieście Sanoku - Andrzej Budzicki; http://pl.wikipedia.org/
