31sierpnia 2013 r., w godz. 18:00 do 2:00, odbyła się 33. Noc Muzeów w Berlinie, która już na stałe wpisała się w program berlińskich imprez. Po raz pierwszy zainteresowane osoby mogły odwiedzić Mennicę Państwową w Berlinie. Z własnego doświadczenia mogę śmiało powiedzieć, że było warto. Między godz. 18:00, a 24:00 zwiedzający mogli obserwować proces produkcji monet, a dzięki kierownictwu i pracownikom mennicy prześledzić jego złożoność. Niestety w miejscu produkcji niemożliwe było fotografowanie. Jednak bardzo łatwo, nawet bez szczegółowej dokumentacji fotograficznej, można opisać proces produkcyjny monet i medali.

Wejście do Mennicy Państwowej w Berlinie (Staatliche Münze Berlin)

Każda moneta lub medal swoje życie rozpoczyna od modelu gipsowego. Przykłady takich modeli można znaleźć w Muzeum Mennicy Państwowej w Berlinie.

Modele gipsowe

Gipsowy model, zwany też matrycą gipsową jest następnie wykorzystywany do stworzenia silikonowej odbitki (negatywu). Z negatywu tego można w razie potrzeby łatwo zrekonstruować matrycę gipsową. Silikonowe modele nie są narażone na pęknięcie, są dużo lżejsze oraz wiele łatwiejsze do przechowywania. Następnym krokiem jest zmniejszanie modelu za pomocą maszyny CNC, dzięki której powstaje stalowa pieczęć będąca negatywem przyszłej monety. W niektórych przypadkach jest ona jeszcze ręcznie dopracowywana, piaskowana i polerowana. Dla potrzeb produkcji monet potrzebne są dwie oddzielne pieczęcie – awersu i rewersu. Stemple na monety i medale wysokiej jakości, tj. lustrzane są chromowane lub niklowane. Tylko tak można osiągnąć na monetach bitych nimi efekt lustra.

Bicie monet odbywa się na prasie pneumatycznej przy użyciu dużej siły nacisku. Taka prasa może zapewnić maksymalną wydajność 850 monet na minutę.

Zabytkowe prasy mennicze

Następnie monety, w zależności od ich rodzaju, są automatycznie lub ręcznie pakowane, po czym wysyłane do miejsc przeznaczenia. Zwiedzający mogli prześledzić cały proces produkcji monet, od powstania modelu gipsowego po wysyłkę gotowych produktów do odbiorców.

Zaprezentowano również nowe metody produkcyjne dodatków stosowanych na współczesnych monetach, np. tampondruk, czy ręczne kolorowanie. Tą metodą zdobiono zakupywane monety pamiątkowe, które każdy odwiedzający mógł otrzymać. Ozdobą takiego krążka był niewątpliwie umieszczany na nim własny wizerunek. Pamiątki wykonywane w ten sposób cieszyły sie ogromnym wzięciem.

Moneta / medal – pamiątka z wizyty

Przygotowano również wiele innych atrakcji, jak np.: wybijanie pamiątkowych medali osobiście za pomocą prasy ręcznej, wykłady o najstarszych i najmłodszych monetach w dziejach środków pieniężnych oraz wiele innych informacji o pieniądzu. Swoją wiedzą chętnie dzielił się ze zwiedzającymi dr Bernhard Weisser - zastępca dyrektora mennicy. Jego wykład cieszył się wielkim zainteresowaniem, a prezentowane eksponaty oczarowywały.

Kolejną atrakcją była możliwość obejrzenia monet 2 EURO ze wszystkich krajów strefy euro, tak w oryginale jak i na powiększonym modelu. Kolekcjonerzy mogli także zakupić zaktualizowany „Katalog monet 2 euro“.

Prezentacja monet 2 EURO

Wizyta w berlińskiej mennicy dała mi możliwość poznania genezy bicia monet w Berlinie. Poznania dziejów mennicy, która wymieniana jest w źródłach historycznych już w 1280 roku. Mennica ta wybiła szereg monet dla obu niemieckich państw, a obecnie w dobie euro również jest aktywna.

Jeśli drogi czytelniku jesteś zainteresowany odwiedzeniem mennicy na Ollenhauerstrasse w berlińskiej dzielnicy Reinickendorf to możesz to zrobić we wtorki i czwartki rano po wcześniejszym zgłoszeniu. Na pewno dowiesz się dużo o historii mennictwa w Niemczech i poznasz wiele ciekawych szczegółów z procesu produkcji monet. Serdecznie zapraszam...

Berlin, wrzesień 2013

Autor: MaKz ("Zu Besuch bei der Staatlichen Münze Berlin" - 10 wrzesnia 2013 / www.diemuenzen.de)
Uzupełnienie i korekta: SebLin (www.diemuenzen.de)

Przygotowanie polskiej publikacji: J. Smurawa