Bydgoszcz  (łac. Bidgostia, niem. Bromberg) – największe miasto województwa kujawsko – pomorskiego , a także jedno z większych w Polsce (8. według liczby ludności, 363 926; 10. według powierzchni, 175,98 km²). Miasto funkcjonuje na prawach powiatu, obecnie jest siedzibą Wojewody Kujawsko-Pomorskiego oraz siedzibą starosty powiatu bydgoskiego. Od 2004 r. stanowi stolicę diecezji bydgoskiej kościoła katolickiego. Jest także siedzibą Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Bydgoszcz jest członkiem Unii Metropolii Polskich. Historycznie leży na Kujawach, nad rzeką Brdą i Kanałem Bydgoskim, którego wschodni fragment graniczy na Wiśle.

Bydgoszcz, pierwotnie Bydgoszcza (rodzaj żeński), nazwy dzierżawcze zawierające drugi człon -goszcz od *gost-jь ewentualnie *gost-ja dowodzą słowiańskiego osadnictwa grodowego i podmiejskiego targowego (nazwy miejscowe na -goszcz ← *gost-jь: *Trěbigost-jь, niemieckie Trebgast w Bawarii, wymienianie w 1028 roku jako Trebegast, *Radogost-jь, niemieckie Raabs w Austrii, wymieniane w 1112 roku jako Ratgoz, *Ogost-jь wymieniany pod rokiem 630 w kronice Fredegara jako Wogatisburg przy okazji bitwy Samona z Frankami, porównaj też inne polskie nazwy miejscowe na -goszcz: Małogoszcz, Skorogoszcz).
Imię Byd-gost zawiera archaiczny człon byd jako wariant bud- (budzić) oraz prasłowiańskie *bъd- (staroruskie vъzbydati = pobudzać, prasłowiańskie bъděti/bъd'ǫ = nie spać, czuwać) oraz popularny słowiański człon goszcz/gost.
Niektórzy identyfikują nazwę miejscowości z Ptolemeuszowskim BUDOrgis z II w., wyszczególnionym obok miejscowości Calisia, na szlaku bursztynowym.

Bydgoszcz, panorama miasta – fotografia: WIKIPEDIA

Bydgoszcz stanowi duży ośrodek gospodarczy, kulturalny, akademicki, medyczny, wojskowy i sportowy. Jest węzłem drogowym, kolejowym i żeglugi śródlądowej w kraju, posiada Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ignacego Jana Paderewskiego oraz port rzeczny. W Bydgoskim Węźle Wodnym łączą się dwie międzynarodowe śródlądowe drogi wodne, spinając dorzecza Europy Zachodniej i Wschodniej.

Bydgoszcz z lotu ptaka – fotografia: WIKIPEDIA

Jako jedno z niewielu miast Polski – Bydgoszcz jest położona na ogromnej polanie leśnej. Miasto otaczają przede wszystkim bory sosnowe, jednak znaleźć można także las łęgowy, mieszany czy liściasty, natomiast w okolicach Rynkowy i lasach Osowej Góry znajdują się duże połacie borowin. Usytuowany jest tu również największy pod względem obszaru miejski park w Polsce. Sąsiedztwo Puszczy Bydgoskiej oraz przepływające rzeki: Wisła, Brda, Noteć i Kanał Bydgoski nadają tej miejscowości nadzwyczajnego charakteru.

Lasy otaczające Bydgoszcz- ilustracja: WIKIPEDIA

Bydgoszcz jest wielobranżowym ośrodkiem przemysłowym i usługowym, w którym obecnych jest wiele koncernów krajowych i zagranicznych. W 2005 roku powstał Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny, w którym w 2009 roku 30 ha znalazło się w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej.

W Bydgoszczy w 2010 roku studiowało 44,4 tys. studentów. Znajdują się tu cztery uczelnie publiczne: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J.J. Śniadeckich, Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Akademia Muzyczna oraz 6 niepublicznych szkół wyższych, w tym trzy zaliczane do większych w Polsce północnej: Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa, Wyższa Szkoła Gospodarki i Wyższa Szkoła Bankowa.

Bydgoszcz, Collegium Copernicanum należący do Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego – fotografia: WIKIPEDIA

Miasto jest ośrodkiem kultury muzycznej. Posiada znaną z akustyki filharmonię oraz nowoczesną operę. W 2005 roku zwycięzcą XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina został absolwent bydgoskiej Akademii Muzycznej – Rafał Blechacz. Oprócz tego sztuki wystawia Teatr Polski oraz teatry niepubliczne. Istnieją Ośrodki Kultury: Miejski i Wojewódzki oraz liczne galerie sztuki z Galerią Miejską bwa i Galerią Sztuki Nowoczesnej na czele.

Bydgoszcz jest również ośrodkiem turystycznym. Na uwagę zasługuje Stare Miasto położone w meandrach rzeki Brdy (drugim obszarem staromiejskim jest Stary Fordon nad Wisłą), Wyspa Młyńska, Wenecja Bydgoska oraz Śródmieście z wielkomiejską zabudową secesyjną, trzy zbożowe spichlerze pochodzące z XVII, XVIII i XIX w., stanowiące również jeden z kilku symboli miasta, zabytkowe kościoły, cztery sanktuaria katolickie, liczne muzea (Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego, Pomorskie Muzeum Wojskowe, Muzeum Farmacji, Muzeum Oświaty). Unikatowym zabytkiem jest najstarsza, czynna w Polsce sztuczna droga wodna – Kanał Bydgoski (1774 r.) z systemem śluz. Wizerunek miasta wzbogaca ciekawa elewacja od strony rzeki (waterfront), nocą iluminowana. Po Brdzie w sezonie wiosenno-letnim kursuje Bydgoski Tramwaj Wodny. Warto zobaczyć również Leśny Park Kultury i Wypoczynku (830 ha), obejmujący najbardziej interesujące tereny pod względem krajobrazowym i przyrodniczym. Na jego terenie znajdują się: Ogród Fauny Polskiej – ZOO – ogród zoologiczny przedstawiający faunę rodzimą (jedyny taki w Polsce), Ogród Botaniczny, Ośrodek Rekreacji Konnej, Lunapark – park rozrywki, Bydgoskie Centrum Edukacji Ekologicznej, tereny rekreacyjno – sportowe oraz wystawienniczo – handlowe.

Bydgoszcz - Opera Nova, Brda w centrum miasta, pomnik Łuczniczki, ulica Jagiellońska - fotografia: WIKIPEDIA

 

Ważniejsze daty z historii miasta:

- 1037-38 / początek wczesnopiastowskiego grodu Wyszogród nad Wisłą u ujścia Brdy.

- 1113 - zdobycie Wyszogrodu i Bydgoszczy przez księcia Bolesława Krzywoustego, który wyprawił się na Pomorzan i ostatecznie przyłączył całe Pomorze do Polski.

- 1330 / Krzyżacy równają z ziemią Wyszogród, jego funkcje i znaczenie przejmuje leżąca w odległości 11 km Bydgoszcz.

- 19 kwietnia 1346 / król Kazimierz Wielki nadaje Janowi zwanemu Kyesselhulth i Konradowi równinę położoną opodal zamku zwanego potocznie Bydgoszcz, aby w tym miejscu założyli miasto, które ma się nazywać Królogród, nadanie praw miejskich.

- sierpień 1409 / Bydgoszcz w rękach Krzyżaków.

- 6 października 1409 / odbicie Bydgoszczy przez Władysława Jagiełłę jako pierwszy krok działań wojsk polskich w wielkiej wojnie polsko-krzyżackiej.

- październik 1410 / po victorii grunwaldzkiej i koronowskiej król Władysław Jagiełło przebywa do Bydgoszczy.

- 1454-1466 / Bydgoszcz zapleczem wojny trzynastoletniej, tutaj kilkakrotnie przebywa król Kazimierz Jagiellończyk.

- zima 1576/77 / w Bydgoszczy na zamku zimuje król Stefan Batory, wydaje przywilej królewski wolności żeglugi na Brdzie oraz przywileje dla Fordonu.

- 1613 / król Zygmunt III Waza otwiera na Wyspie Młyńskiej mennicę królewską.

- 1617 / sprowadzenie do Bydgoszczy Zakonu Jezuitów.

- 1637 /  wojska szwedzkie opanowują Bydgoszcz, miasto zostaje zniszczone w czasie kolejnych walk.

Panorama Bydgoszczy z 1657 na sztychu Erika Dahlberga, Szwedzi pod Bydgoszczą - ilustracja: WIKIPEDIA

- 6 listopada 1657 / król Jan Kazimierz zaprzysięga w Bydgoszczy na schodach kościoła pojezuickiego traktat bydgoski z elektorem brandenburskim i księciem Prus Fryderykiem Wilhelmem, ów traktat to jedna z najważniejszych dat w historii Polski przedrozbiorowej. Pozwala zakończyć zwycięsko "potop" szwedzki, ale uniezależnienie Prus skutkuje już 115 lat później rozbiorami Polski i wzrostem znaczenia Niemiec w Europie.

- 1700-1733 / okres upadku miasta. Pobyty i rabunki wojsk: saskich (1702), szwedzkich (1703), sapieżyńskich (1704), szwedzkich (1706), rosyjskich (1707), szwedzkich (1708), zaraza i pożar Ratusza (1708), największa zaraza i wyludnienie miasta (1709), rabunki wojsk saskich i rosyjskich (1710-1714), klęska głodu i pobyt wojsk saskich i rosyjskich (1733), okupacja rosyjska (1759-1762).

- 1763-1772 / wzrost znaczenia miasta: Wielkopolski Trybunał Koronny odbywa sesje na zmianę w Poznaniu i Bydgoszczy.

- 1772 / Bydgoszcz zostaje zajęta przez Prusy w wyniku I rozbioru Polski, miasto liczy wówczas ok. 1500 mieszkańców.

- 1773-74 / Fryderyk II zatwierdził nakazał budowę Kanału Bydgoskiego, Kanał Bydgoski jest najstarszą sztuczną drogą wodną wybudowaną na ziemiach polskich.

- 2 października  1794 / w wyniku bitwy pod Bydgoszczą podczas insurekcji kościuszkowskiej, wojska polskie gen. Henryka Dąbrowskiego zdobywają miasto; od miejsca szturmu istnieje po dzień dzisiejszy nazwa "Wzgórze Dąbrowskiego".

- 1806-1815 / Bydgoszcz stolicą jednego z 6 departamentów w obrębie Księstwa Warszawskiego.

- 1815-1918 / Bydgoszcz stolicą regencji (województwa) w ramach Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

- 1846 / budowa kolei i umiejscowienie w Bydgoszczy dyrekcji kolei wschodniej zarządzającej siecią kolejową od Berlina po Kłajpedę.

Bydgoszcz, budynek Dyrekcji Pruskiej Kolei Wschodniej – wejście główne – fotografia: WIKIPEDIA

- koniec XIX w. / Bydgoszcz zostaje silnie rozbudowana i uprzemysłowiona, jest miastem nowoczesnym na swoje czasy, nieodbiegającym poziomem od innych miast Rzeszy, zwana "małym Berlinem", ale za cenę wyburzenia połowy zabytków staropolskich.

- 3 lipca 1896 / ruszył pierwszy tramwaj elektryczny;.

- 1910 / Bydgoszcz jest trzecią pod względem wielkości aglomeracją w zaborze pruskim po Gdańsku i Poznaniu, liczy z przedmieściami 93 tys. osób, posiada pierwsze uczelnie wyższe.

- 1920 / Bydgoszcz miastem powiatowym w województwie poznańskim obejmującym dawne Księstwo Poznańskie.

- 3 września 1939 / bydgoska "krwawa niedziela", w odwecie Niemcy w październiku rozstrzelali kilka tys. bydgoszczan w "Dolinie Śmierci" i innych miejscach, w większości inteligencję, duchowieństwo, władze miejskie.

- 1939-1945 / Niemcy wyburzają staropolskie zabytki oraz budują w okolicy wielką fabrykę prochu Dynamit AG Vorm. Alfred Nobel & CO Bromberg ukrytą w lasach Puszczy Bydgoskiej.

- 1973 / włączono do Bydgoszczy pobliskie miasto Fordon.

- 1 stycznia 1999 / razem z Toruniem zostaje współstolicą nowo utworzonego województwa kujawsko-pomorskiego (Bydgoszcz: siedziba wojewody, Toruń: Urząd Marszałkowski i Sejmik Wojewódzki)

- 2002 / oddanie do użytku hali widowiskowo – sportowej „Łuczniczka”.

- 2006 / oficjalne oddanie do użytku gmachu Opery Nova.

Rzeźba „Przechodzący przez rzekę” odsłonięta w dniu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej - fotografia: WIKIPEDIA

 

Tradycyjnie rozpoczynając numizmatyczny spacer po mieście należy cofnąć się do czasów historycznych, do działalności mennicy bydgoskiej.

 

MENNICA BYDGOSKA

Mennica bydgoska została otwarta po raz pierwszy w 1594 roku przez Stanisława Cikowskiego (mennica prywatna), na mocy przywileju królewskiego, prywatna mennica pracowała do 1601 roku, kiedy to decyzją sejmową zamknięto wszystkie mennice w Koronie. W okresie tym bito w niej szelągi, grosze, szóstaki oraz ogromną ilość trojaków.

Monety z okresu 1994 – 1601
1 – Szelągi; 2 - Grosze

Mennica w Bydgoszczy w 1613 roku została ponownie otwarta na polecenie króla Zygmunta III Wazy, tym razem jako mennica królewska - stała się największą mennicą koronną. Wznowiono w niej bicie szelągów, groszy i w  bardzo dużej ilości półtoraków, wybijano orty - monetę stanowiącą ćwierć talara. Po roku 1627 uchwałą sejmową zakazano bicia drobnej monety - mennica zwiększyła bicie talarów i ich wielokrotności. Oprócz monet srebrnych bito również monety złote o różnych nominałach.

Monety z okresu mennicy królewskiej Zygmunta III Wazy
1 – Grosz koronny z 1613 roku; 2 – Grosz koronny  z 1624 roku; 3,4 – Orty z 1620 roku

W 1621 roku w mennicy bydgoskiej wybito słynną 100 dukatową monetę - największą i najwartościowszą monetę polską.

W czołówce najdroższych monet świata (ale cenowo daleko od światowych rekordów) jest polska 100-dukatówka Zygmunta III Wazy z 1621 roku. Sprzedano ją za 1 380 000 dolarów (milion trzysta osiemdziesiąt tysięcy dolarów) 14 stycznia 2008 roku na nowojorskiej aukcji u Stack'a. Tym sposobem jest pierwszą polską monetą, która przekroczyła magiczną barierę 1 mln dolarów i stała się najdroższą polską monetą w historii. Kupił do prawdopodobnie kolekcjoner z Niemiec.

100-dukatówka koronna Zygmunta III Wazy (1587-1623) z 1621 roku, wybita w mennicy koronnej w Bydgoszczy

Moneta ta została zaprojektowana przez znakomitego artystę medaliera Samulea Amona z Gdańska. Ma blisko 7 cm średnicy i waży ok. 350 g. Naprawdę robi wrażenie. Wybito ich w tym nominale prawdopodobnie kilka sztuk (dotychczas w handlu notowane były dwie sztuki). Jeden egzemplarz znajduje się w Muzeum Czapskich w Krakowie. Egzemplarz wystawiony u Stack'sa był już notowany na rynku. Najpierw w 1980 roku został sprzedany za 120 000 dolarów. Później w 1989 roku wystawiono go z ceną wywoławczą 250 000 dolarów, lecz nie znalazł się chętny do jej zakupu. Starano się aby ściągnąć ten egzemplarz do Polski na Zamek Królewski w Warszawie, lecz niestety nie znalazł się nikt z zasobnym portfelem, chcący podarować Polsce to dobro narodowe.

Na krótko przed śmiercią, w 1632 roku, król Zygmunt III Waza zrzekł się praw do mennicy - mennica bydgoska stała się mennicą państwową.

W 1644 roku przypuszcza się, że mennicę zamknięto, a urządzenia i fachowców przeniesiono do Krakowa.

W 1650 roku w trakcie panowania króla Jana Kazimierza mennicę ponownie uruchomiono, pracowała do roku 1652 - bito w niej szelągi, miedziane grosze, trojaki, szóstaki, orty, talary i dukaty.

W 1660 roku uruchomiono mennicę zrujnowaną po potopie szwedzkim - pracowała do abdykacji króla Jana Kazimierza w 1668 roku.

Dwudukat Jana Kazimierza z 1660 roku

W 1671 roku nastąpiło jednorazowe uruchomienie zakładu w celu wybicia próbnych monet w celu pokazania ich na sejmie w czasie krótkotrwałego panowania króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

Ostatnie otwarcie mennicy nastąpiło w 1677 roku, tym razem podczas panowania króla Jana III Sobieskiego.

Pierwsza polska moneta z napisem na rancie - talar koronny, próbny Jana III Sobieskiego (1674-1696),
prawdopodobnie z mennicy bydgoskiej. Napis na rancie: "INGENTIBUS AUSIS QVO VIS MONSTRAT ITER".

W 1685 roku decyzją sejmową zamknięto mennicę bydgoska - istnieją dowody, że pracowała do roku 1688, kiedy to na zawsze zaprzestała swej działalności.

 

Zachowały się dwa precyzyjne inwentarze mennicy z 1672 i 1702 roku, które stały się podstawą do odtworzenia układu przestrzennego, form architektonicznych i funkcji obiektu.

Do napędu urządzeń bydgoskiej mennicy szeroko wykorzystywano wodną siłę napędową nurtu rzeki Brdy (kanału Międzywodzie), co na równi z dogodnym położeniem Bydgoszczy przy wodnym szlaku komunikacyjnym (Brda, Wisła), umożliwiającym dogodny transport kruszcu z Gdańska oraz w głąb kraju - przyczyniło się do rozwoju zakładu.

Bydgoszcz, widok na Wyspę Młyńską z Białym Spichlerzem (Zbudowany na fundamentach spichlerza z XV wieku nad Brdą, z przeznaczeniem na magazyn zbożowy. Posiada gotyckie piwnice z ok. 1480 r. Od 1979 r. użytkowany przez Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego (w 1997 r. przekazany muzeum na własność), od 1992 r. mieścił się tu dział historii, obecnie Muzeum Archeologii) – fotografia: http://a-lexis.pl/

Bydgoska mennica wg. lustracji zajmowała wschodnią część dzisiejszej Wyspy Młyńskiej i była odseparowana od miasta przez ogrodzenie i cieki wodne (rzeka Brda i Młynówka, kanał Międzywodzie). Na terenie wyspy znajdowało się szereg obiektów technicznych, a także śluzy, w których regulowano dopływ wody poruszającej maszyny mennicze. Kompleks budowli liczył dwanaście obiektów m.in.: piekarnię, kuźnię, koła młyńskie, kierat konny, strzygalnię, piece do topienia srebra. W zakładzie przerabiano dziennie ok. 700 kg kruszcu. Pracowało jednocześnie minimum 50 wykwalifikowanych rzemieślników, nie licząc dostawców surowca (m.in. miedź, srebro) i pośredników.

 

Bydgoszcz to miasto, którego elementem są akcenty numizmatyczne. W mieście znajdziemy Muzeum Pieniądza oraz ulicę nazwaną od nazwiska znanego bydgoskiego numizmatyka.

  

Muzeum Pieniądza

W 2005 roku w związku z rewitalizacją Wyspy Młyńskiej powstał projekt skansenu numizmatycznego z wykorzystaniem jedynego zachowanego budynku mieszczącego w sobie resztki zabudowań mennicy (kamienica przy ul. Mennica 4). Ostatecznie Europejskie Muzeum Pieniądza w Bydgoszczy otwarto w 2009 roku. Mieści ono muzeum, w którym można podziwiać m.in. eksponaty archeologiczne i okazy monet z mennicy bydgoskiej z różnych okresów jej działalności, jak również inne wystawy związane z obiegiem pieniądza.

Europejskie Muzeum Pieniądza w Bydgoszczy / Budynek wzniesiony w XVII w., przebudowany w 1786 r., na przełomie wieków XIX-XX na mieszkania dla urzędników młyna. Od 2008 r. użytkowany przez Muzeum Okręgowe im. L. Wyczółkowskiego, jako Europejskie Muzeum Pieniądza
Żeton wybity dla Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy – producent: Mennica Mazowiecka

Dział Numizmatyki Muzeum Okręgowego im. L. Wyczółkowskiego w Bydgoszczy powstał już w 1966 roku. Wyodrębniony on został z Działu Historycznego. Gromadzi monety, banknoty i medale okolicznościowe i pamiątkowe; posiada kolekcję monet ze wszystkich mennic czynnych w Polsce na przestrzeni wieków, od monet piastowskich aż do współczesnych. Z mennicy bydgoskiej (1594-1688) zebrano półtalary i talary, trojak z 1650 roku oraz dwudukat z 1660 roku. Ponad 400 okazów zawiera kolekcja medali związanych z Bydgoszczą (od XIX wieku do czasów współczesnych).

  

Ulica Stanisława Niewiteckiego

Patron bydgoskich kolekcjonerów Stanisław Niewitecki uhonorowany został własną ulicą. Jej otwarcie odbyło się 19 października 2011 roku.

Stanisław Niewitecki  urodził się 26 kwietnia 1904 roku w Gołańczy koło Wągrowca. Po ukończeniu szkoły ludowej w rodzinnej miejscowości kontynuował naukę w Miejskiej Szkole Handlowej w Bydgoszczy. Z miastem swojej młodości związał się na całe życie. Tutaj pracował i jednocześnie udzielał się społecznie. Miał szerokie zainteresowania, ale jego życiową pasją była zawsze numizmatyka. Przy jego czynnym uczestnictwie 22 listopada 1935 roku powstało Towarzystwo Numizmatyczne w Bydgoszczy. W nowo powstałym Towarzystwie pełnił funkcję skarbnika.

Medale z wizerunkiem Stanisława Niewiteckiego
1 – Pamiątkowy medal z popiersiem swojego patrona wydany przez Oddział Bydgoski PTN
2 - Pamiątkowy medalion z okazji 80-lecia poznańskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego, z podobiznami Stanisława Niewiteckiego i jego żony, Wandy Niewiteckiej, autorstwa Józefa Stasińskiego

Wojna, zarówno dla Stanisława Niewiteckiego, jak również dla Towarzystwa Numizmatycznego, okazała się okresem niezwykle ciężkim. Po jej zakończeniu powrócił do wyzwolonej Bydgoszczy. Pracował w wielu przedsiębiorstwach, pełniąc w nich odpowiedzialne stanowiska. Prowadził też przedsiębiorstwa własne. Pozostawał czynny zawodowo do 1960 roku, kiedy to ze względu na stan zdrowia przeszedł na rentę.

Po wojnie ponownie włączył się w dzieło utworzenia w Bydgoszczy organizacji numizmatycznej. Miał duży udział w powołaniu 26 października 1954 roku Oddziału Bydgoskiego Polskiego Towarzystwa Archeologicznego. W powstałym Oddziale Bydgoskim pełnił początkowo funkcję kierownika zespołu numizmatyków, a następnie od 1960 roku, kiedy wyodrębniono koło numizmatyczne, sprawował najpierw funkcję kierownika koła, a od 1964 roku. funkcję prezesa tegoż koła. Na tym stanowisku pozostał do chwili śmierci. Stanisław Niewitecki aktywnie pracował społecznie w wielu innych organizacjach sportowych, turystycznych i innych. Był też inicjatorem kilku ważnych dla Bydgoszczy akcji. Wymienić należy tutaj przede wszystkim działalność w Komitecie Budowy Pomnika Henryka Sienkiewicza oraz zainicjowanie wydania medali poświęconych Adamowi Grzymale – Siedleckiemu i Henrykowi Sienkiewiczowi. Udzielał się w pracach Rady Bibliotecznej przy Miejskiej Bibliotece Publicznej. Znany był z tego, że nigdy nie szczędził własnego czasu ani wysiłku w sumiennym dążeniu do wyznaczonego celu. W 1961 roku za swoje zasługi został uhonorowany odznaką „Bydgoszcz Zasłużonemu Obywatelowi”.

Stanisław Niewitecki zmarł 5 stycznia 1969 roku. Pochowany został na cmentarzu Nowofarnym w Bydgoszczy, a następnie w 1972 roku przeniesiony na cmentarz Junikowski w Poznaniu. W dowód uznania zasług Zmarłego dla środowiska bydgoskich numizmatyków Sekcja Numizmatyczna od 1970 roku, a później Oddział Bydgoski, nosi jego imię.

 

W latach po I wojnie światowej, w okresie braku na rynku drobnego pieniądza, również miasto Bydgoszcz emitowało pieniądz zastępczy. Takim przykładem jest moneta o nominale 10 PFENNIG.

10 Pf  - Bydgoszcz 1919, waga – ok. 3,1 g

 

W czasach współczesnych niestety nie doszukałem się monet czy banknotów o tematyce bydgoskiej. Najbliższym był akcent herbu województwa kujawsko-pomorskiego na monecie: 2 złote z serii „Herby województw” z 2004 roku.

Emitent: Narodowy Bank Polski, producent: Mennica Polska S.A., emisja: 20.022004 r.;
materiał: GOLDEN NORDIC (CuAl5Zn5Sn1); średnica : 27 mm; masa: 8,15 g;
nakład: 650 000 szt., projekt: Urszula Walerzak (awers), Andrzej Nowakowski (rewers)

Mennica Polska S.A. wyemitowała repliki monet mennicy bydgoskiej.
1 - Portugał Jana Kazimierza z 1652 roku (w ramach serii „Mennice Ziem Polskich”)

Oryginał replikowanego portugała został wybity w roku 1652 w mennicy bydgoskiej. Oryginał uznawany jest za unikat (znany w jednym egzemplarzu). Znajduje się on w kolekcji numizmatycznej British Museum w Londynie.
Awers: popiersie króla Jana Kazimierza w wieńcu laurowym.
Rewers: pod królewską koroną znajduje się owalna pięciopolowa tarcza z herbami polskimi. Poniżej tarczy znajduje się mały herb Wieniawa. podskarbiego Bogusława Leszczyńskiego. Po bokach inicjały mincerza C – G (Christofa Gutmmmana).

Złoto (A.900) / emisja: grudzień 2020 r., nakład: 100 szt., średnica: 27 mm, waga: 15,5 g
Srebro (Ag.925) / emisja: grudzień 2020 r., nakład: 500 szt., średnica: 32 mm, waga: 14,14 g

2 - 100 dukatów Zygmunta III Wazy z 1621 roku

Awers: popiersie Zygmunta III Wazy.
Rewers: ukoronowana dziewięciopolowa tarcza herbowa.

Men­ni­ca Pol­ska wy­bi­ła: 222 re­pli­ki srebr­ne pla­te­ro­wa­ne 24-ka­ra­to­wym zło­tem o wa­dze 350 g (cena - 4,9  tys. zł), 444 szt. ośmio­gra­mo­wych  zło­tych  ko­pii du­ka­tów (cena -  2,5 tys. zł) oraz 19 szt.  numerowanych, zło­tych replik o wa­dze 357 g (cena -  ta z nu­me­rem 1  kosz­to­wała 110 tys. zł, a po­zo­sta­łe – 99 tys. zł).

  

Repliki 100 dukatów Zygmunta III Wazy oferuje również Skarbnica Narodowa. Są one wyprodukowane w Mennicy Berlińskiej.

Numizmat srebrny (Ag.999,9) platerowany 24-karatowym złotem
/ średnica: 40 mm, nakład: 100 szt., waga: 32 g
/ Średnica: 25 mm, nakład: pierwsze 1000 szt. numerowane na rancie, waga: 12 g

 

Dukaty lokalne, monety pamiątkowe i inne numizmaty o tematyce bydgoskiej.

1 - 3 DUKATY (2008)

Województwo kujawsko-pomorskie - jedno z 16 województw leżące w północnej części Polski centralnej. Zostało utworzone w 1999 roku z dawnych województw: bydgoskiego, włocławskiego i toruńskiego. W pierwotnym projekcie sejmowym region ten miał się stać częścią wielkiego województwa pomorskiego, na skutek protestów mieszkańców zrezygnowano jednak z tych planów. Siedzibą wojewody i urzędu wojewódzkiego jest Bydgoszcz. Siedzibą zarządu województwa, sejmiku wojewódzkiego i urzędu marszałkowskiego jest Toruń.

Emitent: Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki, producent: Mennica Polska S.A., nakład: 20 000 szt., materiał: mosiądz, średnica 22 mm, czas obowiązywania: 25.06.2008 - 31.07.2008,
projekt: Gazeta Pomorska

 

2 - 8 DUKATÓW BYDGOSKICH / 80 DUKATÓW BYDGOSKICH (2010)

Awers dukata przedstawia zbożowe spichrze konstrukcji szachulcowej z lat 1793-1800 (ul. Grodzka 9 i 11) oraz tzw. holenderski (ul. Grodzka 7) zbudowany w 1793 roku. Służyły do magazynowania produktów rolnych oraz spożywczych, transportowanych drogą wodną do Gdańska.

Obecnie znajduje się w nich Oddział Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego. Owe trzy spichrze, tak malowniczo wkomponowane w krajobraz Miasta, stanowią dzisiaj jeden z jego symboli.

Na rewersie dukata umieszczono herb Bydgoszczy.

8 dukatów bydgoskich / emitent: Mennica Polska S.A., patronat: Prezydent Miasta Bydgoszcz, producent: Mennica Polska S.A., nakład: 15 000 szt., materiał: bimetal (otok miedzionikiel, rdzeń: mosiądz),
średnica 27 mm, masa: 9 g, stempel: zwykły, czas obowiązywania: 2010-10-27 - 2010-12-31,
projekt: R. Kraszewski / model gipsowy – T. Tchórzewski
80 dukatów bydgoskich / emitent: Mennica Polska S.A., patronat: Prezydent Miasta Bydgoszcz, producent: Mennica Polska S.A., nakład: 500 szt., materiał: srebro (Ag.500), średnica 38,61 mm, masa: 20 g,
stempel: lustrzany, czas obowiązywania: 2010-10-27 - 2010-12-31, projekt: R. Kraszewski
/ model gipsowy – T. Tchórzewski

   

3 - Żeton (DUKAT OKOLICZNOŚCIOWY) - Bydgoszcz Speedway Grand Prix of Poland (2010)

(Pamiątkowy żeton w formie monety / dukat okolicznościowy)

Logo miasta Bydgoszcz

Miasto Bydgoszcz wyemitowało dukata żużlowego z okazji „Grand Prix Polski w Bydgoszczy 2010„.Tą niezwykłą pamiątkę dla kibiców czarnego sportu przygotowano wraz z organizatorami 2010 FIM Bydgoszcz Speedway Grand Prix of Poland. Dzięki podjętej z Mennicą Polską współpracy wyprodukowany został specjalny dukat okolicznościowy upamiętniający zawody 2010 FIM Bydgoszcz Speedway Grand Prix of Poland. Jest to numizmat, który wszystkim Polakom będzie kojarzył się zapewne ze złotym medalem Indywidualnych Mistrzostw Świata zdobytym przez Tomasza Golloba oraz zdobycie przez reprezentację Polski złotego medalu Żużlowych, Drużynowych Mistrzostw Świata.

DUKAT ŻUŻLOWY - mosiądz / emitent: Mennica Polska S.A., patronat: Prezydent Miasta Bydgoszcz, producent: Mennica Polska S.A., nakład: 3 000 szt., materiał: mosiądz (M), średnica 27 mm, masa: 8,4 g, stempel: zwykły, emisja: 9 października 2010  (z okazji otwarcia na bydgoskim Starym Rynku Miasteczka Żużlowego oraz odbywających się zawodów Bydgoszcz Speedway Grand Prix of Poland 2010)
DUKAT ŻUŻLOWY – srebro (Ag.500) / emitent: Mennica Polska S.A., patronat: Prezydent Miasta Bydgoszcz, producent: Mennica Polska S.A., nakład: 100 szt. (do nabycia wyłącznie w ekskluzywnym zestawie z dukatem mosiężnym, w drewnianym etui i z certyfikatem Mennicy Polskiej), materiał: srebro (Ag.500), średnica 32 mm, masa: 14,14 g, stempel: lustrzany, emisja: 9 października 2010  (z okazji otwarcia na bydgoskim Starym Rynku Miasteczka Żużlowego oraz odbywających się zawodów Bydgoszcz Speedway Grand Prix of Poland 2010)

BKS Polonia Bydgoszcz (Bydgoski Klub Sportowy) – wielosekcyjny klub sportowy z Bydgoszczy założony w 1920 roku jako klub piłkarski.
W czasach powojennych piłkarze Polonii Bydgoszcz grali w Ekstraklasie, a ich największym sukcesem jest 5. lokata w sezonie 1960. Sekcja hokejowa natomiast jest czterokrotnym medalistą mistrzostw Polski seniorów (srebro 1954, 1955 oraz brąz 1964, 1965) oraz mistrzem Polski juniorów w 1966 roku.
Obecnie najbardziej znaną sekcją jest sekcja żużlowa, od 2003 roku istniejąca oddzielnie, jako BTŻ "Polonia" Bydgoszcz. Od 2007 roku zespół Polonii Bydgoszcz stał się spółką akcyjną i nosi nazwę Żużlowy Klub Sportowy Polonia Bydgoszcz SA.

Bydgoszcz, wejście główne na stadion Polonii – fotografia: WIKIPEDIA

 

4 - 160. Lecie firmy Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA (2011)

Okolicznościowy żeton w formie monety wydany z okazji przypadającego na rok 2011 jubileuszu 160-lecia firmy Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA.

Emitent: Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA, producent: Mennica Śląska Sp. z o.o., emisja: wrzesień 2011 r., średnica: 30,9 mm, waga: 11,9 g, bok: gładki, materiał:  Golden Nordic, nakład: 1500 szt. / + ozdobna okładka,
projekt: Monika Hochel

Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz – polska firma z siedzibą w Bydgoszczy produkująca oraz remontująca pojazdy szynowe dla transportu kolejowego (m.in. lokomotywy, zespoły trakcyjne, wagony) jak i miejskiego (tramwaje).

Zakład zajmuje się budową i naprawą taboru szynowego różnych typów:

-    elektrycznych i spalinowych wagonów silnikowych
-    elektrycznych i spalinowych zespołów trakcyjnych,
-    wagonów pasażerskich różnych typów, m.in. Euronight,
-    specjalizowanych wagonów towarowych do przewozu m.in. kruszyw, drewna, zbóż, chemikaliów, dłużycy,
-    tramwajów miejskich,
-    pasażerskich pojazdów specjalnych,
-    lokomotyw.

Tramwaj z bydgoskiej PESY na bydgoskich ulicach – fotografia: WIKIPEDIA

Pojazdy PESA są dostarczane dla odbiorców polskich i zagranicznych. W Polsce głównymi odbiorcami nowych pojazdów są samorządy i spółki samorządowe. Pojazdy kolejowe PESA jeżdżą także we Włoszech, na Ukrainie, Białorusi i Litwie, a w trakcie realizacji są zamówienia dla Czech, Niemiec i Rosji. Tramwaje natomiast jeżdżą w Segedynie na Węgrzech, w Rumunii i Rosji, a planowane są dostawy do Bułgarii i Kazachstanu.

  

5 - 60 MERKURYCH BYDGOSKICH (2011)

Żeton okazjonalny z okazji przypadającego na 4 czerwca 2011 rok jubileuszu 60-lecia Zespołu Szkół Ekonomiczno-Administracyjnych w Bydgoszczy.

Emitent: ZSE-A w Bydgoszczy, producent: Mennica Śląska Sp. z o.o., emisja: czerwiec 2011 r.. średnica: 30,9 mm, materiał i nakład: mosiądz  -  1000 szt. / srebro (Ag.500)  -  25 szt.

  

6 - 30 PLONÓW JUBILEUSZOWYCH (2011)

Pamiątkowy żeton w formie monety.

Żeton okazjonalny o nominale 30 PLONÓW JUBILEUSZOWYCH umieszczony w okolicznościowej pocztówce, wyemitowany przez Okręgowy Zarząd w Bydgoszczy z okazji przypadającego na rok 2011 jubileuszu 30-lecia Polskiego Związku Działkowców.

Emitent: Polski Związek Działkowców Okręgowy Zarząd w Bydgoszczy, producent: Mennica Śląska Sp z o.o., emisja: lipiec 2011, średnica: 30,9 mm, materiał:  Golden Nordic – 2 500 szt. / srebro (Ag.500) - 25 szt.

  

7 - ŻETONY PAMIĄTKOWE / 20 JANTARÓW BAŁTYCKICH (Szlak bursztynowy – GYGES ARD)

Producent: GYGES ARD / wzory produkcyjne dla przyszłych monet, nakład: po 10 szt.
MONETA PRODUKCYJNA / emitent: GYGES ARD, projekt: GYGES ARD / Robert Anders (AR), materiał: mosiądz,
na monecie miniaturowa rycina na płytce mosiężnej o grubości 0,2 mm, nakład: 100 szt., stempel: lustrzany, średnica: 32 mm

Budynki Rzeźni Miejskiej w Bydgoszczy – zabytkowe budynki poprzemysłowe dawnej Rzeźni Miejskiej, od 2006 r. część składowa kompleksu handlowo-rozrywkowego Focus Mall w Bydgoszczy.

Budynki Rzeźni Miejskiej w Bydgoszczy, budynek administracyjny z 1908 roku - fotografia: WIKIPEDIA

Budynki stoją w północnej pierzei ulicy Jagiellońskiej w Bydgoszczy w sąsiedztwie kompleksu Focus Mall, naprzeciw miejskiego dworca PKS.

 

8 - 20 BYDGOSKICH / 200 BYDGOSKICH - Zygmunt III Waza (2013)

Seria: TURYSTYCZNE MIASTA POLSKI
Emitent: GYGES ARD
Projekt: GYGES ARD / Robert Anders (AR)
Producent: GYGES ARD

Wydano:

- 20 BYDGOSKICH (KOPIA AUTORSKA DAWNEJ MONETY 100 DUKATÓW Z BYDGOSKIEJ MENNICY KRÓLEWSKIEJ) / WZORZEC PRZEDPRODUKCYJNY DLA MONETY - PRÓBA TECHNOLOGICZNA (moneta próbna, emisja - styczeń 2013 r.), materiał - miedź szlachetna patynowana / miedź oksydowana / miedź srebrzona oksydowana, średnica 32 mm, nakład - po 10 szt.

  

- 200 BYDGOSKICH (KOPIA AUTORSKA DAWNEJ MONETY 100 DUKATÓW Z BYDGOSKIEJ MENNICY KRÓLEWSKIEJ) / WZORZEC PRZEDPRODUKCYJNY DLA MONETY - PRÓBA TECHNOLOGICZNA (moneta próbna, emisja - styczeń 2013 r.), materiał - miedź szlachetna patynowana, średnica 80 mm, nakład - 5 szt.

 

- 20 BYDGOSKICH - KLIPA/ WZORZEC PRZEDPRODUKCYJNY DLA MONETY - PRÓBA TECHNOLOGICZNA (moneta próbna, emisja - styczeń 2013 r.), materiał - miedź szlachetna patynowana, wymiary: 35 X 35 mm, nakład - 10 szt.

Stare Miasto w Bydgoszczy – najstarsza część Bydgoszczy, wywodząca się z XIV-wiecznego miasta lokacyjnego wraz z najbliższym otoczeniem.

Centrum Starego Miasta stanowi Stary Rynek, a miasto lokacyjne rozciąga się między Brdą na północy, ul. Wały Jagiellońskie na południu, rzeką Młynówką na zachodzie i ul. Przy Zamczysku na wschodzie. W szerszym ujęciu, uwzględniającym granice dawnych przedmieść oraz zagęszczenie zabudowy, granicami Starego Miasta są ulice:

-   od północy ul. Jagiellońska;
-   od południa tzw. Skarpa Południowa;
-   od wschodu ul. Bernardyńska;
-   od zachodu ul. Św. Trójcy.

Należy zaznaczyć, że Stare Miasto jest niewielkim elementem składowym dużej dzielnicy staromiejskiej Bydgoszczy, jaką jest Śródmieście. O ile Starówka w obrębie miasta lokacyjnego oferuje krajobraz nadrzeczny oraz historycznie rozplanowane ulice i place miejskie wraz z reliktami gotyckimi i barokowymi, to Śródmieście oferuje rozległą malowniczą zabudowę w stylach historyzujących (eklektyzm, neorenesans, neobarok, neogotyk, historyzm malowniczy, secesję i modernizm) wpisaną w zieleń parków.

Bydgoszcz, fragment południowej pierzei Starego Rynku – fotografia: WIKIPEDIA

  

- 20 BYDGOSKICH (OBRAZ MATKI BOŻEJ SZKAPLERZNEJ) - KLIPA/ WZORZEC PRZEDPRODUKCYJNY DLA MONETY - PRÓBA TECHNOLOGICZNA (moneta próbna, emisja - styczeń 2013 r.), materiał - miedź szlachetna patynowana, wymiary: 35 X 35 mm, nakład - 10 szt.

Obraz Matki Bożej Szkaplerznej w Bydgoszczy – barokowy obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, znajdujący się w ołtarzu bocznym kościoła katedralnego w Bydgoszczy.
Obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem pochodzi z rozebranego w 1822 roku kościoła karmelitów w Bydgoszczy. Jego powstanie jest datowane na ok. 1700 rok. Autor obrazu nie jest znany.

Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy – katolicki kościół zbudowany w XV w. w stylu gotyckim w Bydgoszczy; kościół farny, katedra diecezji bydgoskiej, sanktuarium Matki Bożej Pięknej Miłości.
Stanowi najwartościowszy zabytek staropolskiej architektury Bydgoszczy oraz doskonale wpisuje się w nadrzeczny klimat miasta. Zawiera dwa czczone i koronowane wizerunki maryjne: obraz Matki Bożej Pięknej Miłości (1467) w ołtarzu głównym oraz obraz Matki Bożej Szkaplerznej (1700) w ołtarzu nawy północnej.

Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy / Obraz Matki Bożej Szkaplerznej w Bydgoszczy – fotografia: WIKIPEDIA

  

- 20 BYDGOSKICH (OBRAZ MATKI BOŻEJ PIĘKNEJ MIŁOŚCI - typ I) - KLIPA/ WZORZEC PRZEDPRODUKCYJNY DLA MONETY - PRÓBA TECHNOLOGICZNA (moneta próbna, emisja - styczeń 2013 r.), materiał - miedź szlachetna patynowana, wymiary: 35 X 35 mm, nakład - 10 szt.

Matka Boża Pięknej Miłości – gotycki obraz Matki Bożej z Różą, znajdujący się w ołtarzu głównym kościoła katedralnego w Bydgoszczy. Sanktuarium maryjne od XVII w.
Słynący cudami, gotycki obraz przedstawia Madonnę Apokaliptyczną obleczoną w słońce, z księżycem pod stopami, Dzieciątkiem Jezus na lewej ręce i pąsową różą w dłoni prawej. Dzieło to nazywane Matką Bożą z Różą według opinii historyka sztuki prof. Tadeusza Dobrowolskiego zaliczane jest do najpiękniejszych wizerunków maryjnych na ziemiach polskich.

Matka Boża Pięknej Miłości w Bydgoszczy – fotografia: WIKIPEDIA

Dzieło pochodzi z lat 1467–1475. Obraz namalował twórca polski lub zachodnioeuropejski. Przypuszcza się, że pochodził ze szkoły kolońskiej, nadreńskiej lub flamandzkiej. Dzieło zostało namalowane na drewnianej płycie o wymiarach 104 × 180 cm techniką temperową i wykończone laserunkami. U stóp Madonny klęczy postać męska, którą można kojarzyć z Mikołajem Szarlejskim bądź Janem Kościeleckim. Niektórzy dopatrują się w niej nawet króla Kazimierza Jagiellończyka, który był współfundatorem ołtarza i częstym gościem w Bydgoszczy w okresie wojny trzynastoletniej (1454–1466).

  

- 20 BYDGOSKICH (OBRAZ MATKI BOŻEJ PIĘKNEJ MIŁOŚCI - ty II) - KLIPA/ WZORZEC PRZEDPRODUKCYJNY DLA MONETY - PRÓBA TECHNOLOGICZNA (moneta próbna, emisja - styczeń 2013 r.), materiał - miedź szlachetna patynowana, wymiary: 35 X 35 mm, nakład - 10 szt.

   

- BYDGOSZCZ - WIELKA MONETA MEDALOWA

EMITENT: GYGES ARD
MATERIAŁ: mosiądz patynowany
ŚREDNICA: 190 mm
GRUBOŚĆ: 6 mm
WAGA: OK. 1000 g
NAKŁAD: 5 szt.
PROJEKT: Robert Anders (AR)
EMISJA: 2013 r. / Na żetonie rok emisji – 2008 r.
PRODUCENT: GYGES ARD

Kościół pobernardyński pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Pokoju w Bydgoszczy – zabytkowy kościół położony w Bydgoszczy przy ul. Bernardyńskiej
Patronem świątyni był do 1971 roku św. Jerzy, po czym prymas Stefan Wyszyński zmienił tytuł kościoła na obecny.
Początki kościoła związane są z przybyciem w 1480 rokubernardynów do Bydgoszczy. Pojawienie się tego zakonu było wyrazem zażyłości ówczesnych stosunków kulturalnych między Bydgoszczą, a Krakowem. Podczas wojny trzynastoletniej z Krzyżakami (1454-1466) na zamku bydgoskim całe miesiące spędzał król Kazimierz Jagiellończyk wraz ze świtą dostojników, m.in. Janem Długoszem, kanclerzami oraz biskupami. Wiadomo, że decyzja o sprowadzeniu franciszkanów-obserwantów do Bydgoszczy pochodziła bezpośrednio od króla.

Kościół pobernardyński pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Pokoju w Bydgoszczy w 1900 roku – ilustracja: WIKIPEDIA

5 grudnia 1480 roku biskup włocławski Zbigniew Oleśnicki erygował w Bydgoszczy klasztor bernardynów (franciszkanów-obserwantów) – trzeci konwent w Polsce po Krakowie i Warszawie. Oficjalnymi fundatorami byli: król Kazimierz Jagiellończyk, Hińcza z Rogowa, Jarand z Grabia, starosta bydgoski Jan Kościelecki oraz mieszczanie bydgoscy.

    

Wydano również żetony turystyczne (małe z tymi samymi wizerunkami) – Bydgoszcz / WZORCE PRZEDPRODUKCYJNE DLA MONET  (moneta próbna, emisja - 2013 r. – na żetonie rok emisji - 2008), materiał: mosiądz patynowany i mosiądz srebrzony oksydowany, średnica: 50 mm, nakład: po 10 szt.

  

9 - 15 ŁUCZNICZEK - BYDGOSZCZ (160 LAT KOLEI W BYDGOSZCZY - 150 LAT KOLEI WARSZAWSKO-BYDGOSKIEJ) / BON MIEJSKI

Emitent: Miasto Bydgoszcz
Wymiary: 140 x 65 cm
Nakład: 2 000 szt.
Emisja: 10 września 2011
Producent: Rolland V

Przy produkcji bonu zastosowane zostały profesjonalne zabezpieczenia przed fałszowaniem:

-papier chroniony ze znakiem wodnym,
-włókna świecące w świetle UV,
-gilosze,
-numeracja typograficzna,
-hologram z herbem miejskim.

Emisją pamiątkowego banknotu miejskiego o symbolicznym nominale „15 ŁUCZNICZEK" uczciła Bydgoszcz dwie ważne dla rozwoju miasta rocznice: 160-lecie kolei w Bydgoszczy oraz 150-lecie otwarcia warszawsko-bydgoskiej drogi żelaznej.

W lipcu 1851 roku do miasta dotarł pierwszy pociąg Pruskiej Kolei Wschodniej mającej połączyć Berlin z Królewcem i Kłajpedą. Oficjalnego otwarcia nowej drogi żelaznej dokonał cesarz Prus Wilhelm IV. Podczas głównych uroczystości przed budynkiem bydgoskiego dworca wystąpił śpiewając po polsku chór ludowy z Kujaw w strojach regionalnych. W 1861 roku z inicjatywy władz pruskich rozpoczęła się budowa Kolei Warszawsko-Bydgoskiej, która połączyć miała północne Niemcy z Rosją. Po pruskiej stronie powstał odcinek Bydgoszcz – Toruń, a po rosyjskiej odcinek z Aleksandrowa Kujawskiego do Kutna i Łowicza, gdzie linia łączyła się z Koleją Warszawsko-Wiedeńską. Bydgoszcz stała się ważnym ośrodkiem komunikacji kolejowej w regionie. Powstała tutaj Dyrekcja Kolei Wschodniej, która w 1894 roku zarządzała siecią dróg żelaznych na ogromnym obszarze od Berlina po Białystok i Kłajpedę. Była to pierwsza państwowa dyrekcja kolei w Europie i na świecie.

Dworzec kolejowy Bydgoszcz Główna – jeden z największych dworców kolejowych w Polsce oraz największy w województwie kujawsko-pomorskim. Według klasyfikacji PKP ma najwyższą kategorię A. Dworzec posiada wiele torów, budynek stacyjny (w obrębie: kasy biletowe, informacja kolejowa, przechowalnia bagażu, punkty gastronomiczne i handlowe, hotel dworcowy "Merlin"), 5 zadaszonych peronów, lokomotywownię, wieżę ciśnień, przejście podziemne i semafory świetlne.

Bydgoski dworzec zbudowany w 1915 roku – fotografia: WIKIPEDIA

Łuczniczka – rzeźba w Bydgoszczy, w parku Jana Kochanowskiego, naprzeciw Teatru Polskiego.
Jest jedną z najstarszych zachowanych rzeźb w mieście, uznawaną także za jedną z najcenniejszych i najpiękniejszych. Postać „Łuczniczki” należy do najbardziej wyrazistych symboli Bydgoszczy. Cztery kopie posągu znajdują się w różnych miastach Niemiec.
Posąg autorstwa berlińskiego artysty prof. Ferdinanda Lepcke jest wykonany z brązu i przedstawia młodą, nagą kobietę, napinającą łuk.

Bydgoszcz, posąg Łuczniczki w parku Jana Kochanowskiego / Hala Łuczniczka (hala widowiskowo-sportowa
w Bydgoszczy oddana do użytkowania 11 października 2002 roku, może pełnić funkcje sportowe, wystawowe
i koncertowe, nazwa obiektu nawiązuje do symbolu Bydgoszczy, jakim jest posąg Łuczniczki)
– fotografia: WIKIPEDIA

Sylwetka posiada klasyczne proporcje i atletyczną budowę ciała. Jedynym okryciem postaci są sandały typu rzymskiego, do których nawiązuje również inna bydgoska rzeźba „Przechodzącego przez rzekę”. Posąg stoi na cokole z różowego granitu. Wymiary rzeźby wynoszą: wysokość 210 cm, szerokość 128 cm i głębokość 35 cm. Natomiast figura „Łuczniczki” ma wysokość 175 cm, obwód w biuście 105 cm, w talii 77 cm i bioder 105 cm.

  

Choć Bydgoszcz zachęca pięknym i różnorodnym krajobrazem Puszczy Bydgoskiej, amatorów historii potrafi oczarować wspaniałymi zabytkami i bogatymi zbiorami muzeów, natomiast entuzjastów muzyki intryguje wspaniałą filharmonią, operą oraz wieloma muzycznymi festiwalami organizowanymi w ciągu roku kończę już spacer po tym mieście. Życzę przyjemnej lektury.

 

Autor: Józef Smurawa

Źródła:
- http://www.wikipedia.org/
- http://www.hotele-polskie.pl/miasto_bydgoszcz
- http://www.ptn.bydgoszcz.pl/
- PL Gumowski M., Mennica bydgoska, Toruń 1955
- http://www.kultura.wp.pl/
- http://www.poszukiwanieskarbow.com/
- http://www.pesa.pl/
- http://www.a-lexis.pl/
- http://www.rower.bydgoszcz.eu
- http://www.mennica.com.pl/