„Znaleziska skarbów i monet z Ostrowa Lednickiego i okolicy”
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy od 2012 roku realizuje projekty badawcze „Znaleziska skarbów i monet z Ostrowa Lednickiego i okolicy” oraz „Topory średniowieczne z Ostrowa Lednickiego i Giecza”. Badania te dofinansowywane są ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Dziedzictwo kulturowe, priorytet 5 – Ochrona zabytków archeologicznych. W wyniku prowadzonych prac badawczych ukazały się dwie publikacje prezentujące dotychczasowe ustalenia naukowców. Z punktu widzenia numizmatyki bardziej interesująca dla nas jest pierwsza z nich.
Ostrów Lednicki z lotu ptaka – fotografia: http://regionwielkopolska.pl/
„Znaleziska skarbów i monet z Ostrowa Lednickiego i okolicy” to szczegółowe wyniki badań monet z Ostrowa Lednickiego i okolicy odkrytych zarówno w skarbach, których znaleziono aż sześć, jak i pojedynczo (46 numizmatów).
Na Ostrowie Lednickim mieściła się jedna z pierwszych siedzib historycznych władców Polski. Wykopaliska prowadzone na tym terenie obfitują w znaleziska pozostałości architektury oraz tysiące przeróżnych przedmiotów z tamtych czasów. Są to m.in. złote i srebrna ozdoby, militaria i wiele innych. W stanowisku archeologicznym o takim znaczeniu nie mogło rzecz jasna zabraknąć również monet. Wśród tych są: monety arabskie z dynastii Samanidów i Buwayhidów, duńskie z Hedeby, niemieckie różnych władców i mennic, czeskie, angielskie i polskie (w tym unikatowe okazy kwartników śląskich). Wyjątkowym znaleziskiem jest bizantyjski folis wybity w czasach panowania Bazylego II i Konstantyna VIII (976 – 1025). Badaniu w ramach projektu poddano także skarb groszy praskich, odkryty w leżącym 4 km od Ostrowa Imielnie.
Przeprowadzone badania określiły m.in. skład surowcowy monet, który okazał się bardzo zróżnicowany. Znalezione numizmaty można podzielić pod tym względem na kilka grup począwszy od monet wykonanych ze stopu miedzi i srebra o bardzo niskiej jakości (od 22 do 42 % srebra i do 76 % miedzi) z niewielkim dodatkiem cynku i ołowiu, aż po najlepszej jakości numizmaty wykonane ze stopu zawierającego dużo srebra (powyżej 88 %) oraz mało miedzi i ołowiu. Fakt dodawania do srebra miedzi, której zawartość dochodziła nawet do 25 % (tu na plan pierwszy wysuwają się bardzo popularne w skarbach wielkopolskich denary krzyżowe – większość monet pochodzi z mennic saskich, ale istnieją przesłanki wskazujące na to, że część powstała w mennicach polskich) może przyczynić się do pełniejszego uwiarygodnienia przynależności menniczej badanych monet. Skład surowcowy w lednickich monetach może tez powiedzieć nam wiele o ówczesnych praktykach emisyjnych.
„Topory średniowieczne z Ostrowa Lednickiego i Giecza” to drugi projekt nad którym prowadzono badania. Topory to znaczna część militariów średniowiecznych zgromadzonych w Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.
Militaria te znaleziono podczas prac archeologicznych na Ostrowie Lednickim – m.in. w trakcie badań Jeziora Lednica, w Gieczu i w Dziekanowicach. Zbiór ten to najcenniejszy w Polsce zespół średniowiecznego uzbrojenia pozyskany z jednego miejsca. Znajdują się w nim zarówno egzemplarze unikatowe w skali europejskiej, np. hełm z nosalem czy kolczuga, jak i inne występujące dość powszechnie. Najliczniejszym komponentem zbioru, obejmującym 168 sztuk, są topory/siekiery.
Szczegółowe wyniki badań można poznać dzięki publikacjom „Monety i biżuteria z Ostrowa Lednickiego i okolic” oraz „Topory średniowieczne z Ostrowa Lednickiego i Giecza”, które są dostępne w serwisie Dropbox, a także będzie je można pobrać ze stron Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.
Autor: Józef Smurawa
Źródło: http://archeowiesci.pl/ - Topory i monety z Ostrowa Lednickiego zdradzają swoje sekrety / Wojciech Pastuszka
