Podstawy fotografowania i obróbki zdjęć monet lustrzanych

24 września 2008.

Monety bite stemplem lustrzanym posiadają matowy relief oraz idealnie wypolerowane tło, które – podobnie jak lustro – ma właściwość odbijania znajdujących się przed nim przedmiotów. Cecha ta może utrudniać niedoświadczonym osobom wykonywanie estetycznych fotografii, ale jednocześnie stwarza nowe możliwości wykorzystywania oryginalnych efektów. W tym przewodniku postaramy się zaprezentować najprostsze techniki pozwalające na uzyskanie profesjonalnych zdjęć takich monet w zwyczajnych, domowych warunkach, ograniczając do minimum ilość niezbędnego sprzętu i wymaganej fachowej wiedzy.

Przygotowanie

Pierwszą podstawową kwestią jest wybór odpowiedniego cyfrowego aparatu fotograficznego. Idealna byłaby wysokiej klasy lustrzanka, ale dla naszych potrzeb powinien w zupełności wystarczyć tańszy aparat kompaktowy. Warto zwrócić uwagę, czy sprzęt posiada tryb makro, zoom optyczny i możliwie wysoką rozdzielczość (przynajmniej 4 megapiksele). Podczas fotografowania monet zaleca się także użycie statywu, ewentualnie również samowyzwalacza, co pozwoli uniknąć rozmycia zdjęć.

Cała sztuka polega przede wszystkim na odpowiedniej manipulacji oświetleniem. W zależności od oczekiwanego efektu będziemy potrzebować naturalnego światła dziennego, bądź sztucznego. Nie warto jednak korzystać z wbudowanej lampy błyskowej (jeżeli ją stosujemy należy założyć dyfuzor rozpraszający światło, w celu uniknięcia odblasków, które są częstym problemem przy fotografii makro). Doświadczeni numizmatycy fotografują monety ze zdjętą pokrywą kapsuły ochronnej, jednak w domowych warunkach odradza się jej otwieranie, gdyż bardzo łatwo wówczas nieumyślnie uszkodzić monetę.

Białe lustro

Wykonanie fotografii monety, by jej lustro miało jasną, białą barwę jest proste. Potrzebujemy w tym celu jedynie naturalnego, dziennego, rozproszonego światła. Najłatwiej więc ustawić monetę na parapecie okiennym i zadbać, by nie odbijały się w niej żadne przedmioty, np. futryna okna lub gałęzie drzew.

Ilustracja 1. Moneta z białym lustrem przy naturalnym, rozproszonym świetle dziennym.

Podobny efekt można również osiągnąć wykorzystując światło sztuczne. Należy przygotować lampkę biurkową, prostokątny kawałek szkła lub innego przeźroczystego tworzywa oraz prostopadłościenny przedmiot, kilkukrotnie większy od monety. Ustawiamy źródło światła pod bardzo małym kątem do poziomej powierzchni, fotografowany obiekt kładziemy kilkadziesiąt centymetrów od lampki, stawiając pomiędzy nimi np. dowolne pudełko w taki sposób, żeby rzucało cień na monetę. Niewielką przeźroczystą szybę ustawiamy przy przeciwnym boku monety pod kątem około 45 stopni, by odbijała światło żarówki, jednocześnie je rozpraszając i kierując na lustrzany pieniądz.

Ilustracja 2 i 3. Sposób na uzyskanie białego lustra monety przy sztucznym oświetleniu.

Ilustracja 4. Ostateczny rezultat po prostej obróbce fotografii w programie graficznym. Wadą tego typu zdjęć są niemal niewidoczne niektóre niedoskonałości monety (np. zarysowania czy zabrudzenia powierzchni).

Czarne lustro

Czarne lustro tworzy znakomity kontrast pomiędzy matowym wizerunkiem monety, a tłem. Uwidacznia również większość ewentualnych zabrudzeń czy zarysowań powierzchni. Aby uzyskać taki efekt najłatwiej posłużyć się zwykłą lampką biurkową, ustawiając ją w zaciemnionym pomieszczeniu na niewielkiej wysokości nad fotografowaną monetą, nieznacznie przesuniętą, by źródło światła nie odbijało się bezpośrednio w lustrze numizmatu.

Ilustracja 5. Najprostszy sposób na uzyskanie czarnego lustra.

Ilustracja 6. Gotowy rezultat (zdjęcie w odcieniach szarości).

Czarne tło numizmatu można również stworzyć przy rozproszonym świetle dziennym przy pomocy ciemnej kartki papieru, wykorzystując metodę opisaną w kolejnej części przewodnika.

Efekt czarno-białego lustra

Efekt czarno-białego lustra na fotografiach monet bitych stemplem lustrzanym publikowanych np. przez Mennicę Stanów Zjednoczony i kilka innych mennic pozwala uczynić ich wizerunek ciekawszym, podkreślając jednocześnie lśniącą powierzchnię.

Ilustracja 7. Przykłady ujęć z efektem czarno-białego lustra („Sokół wędrowny” i „Bielik amerykański”).

Istnieje kilka sposobów na osiągnięcie podobnego rezultatu. Kierując się myślą przewodnią niniejszej publikacji, zaprezentujemy najprostszy z nich, możliwy do zastosowania nawet przez początkujących w domowych warunkach. Potrzebujemy jedynie wyciętego pofałdowanego kawałka sztywnego i – co najważniejsze – czarnego papieru.

Ilustracja 8. Pofałdowany kawałek czarnego papieru niezbędny do osiągnięcia opisywanego efektu.

Ustawiamy monetę na parapecie okna (na zewnątrz musi być jasno) i staramy się dobrać taką pozycję oraz kąt nachylenia aparatu, by jej lustro było idealnie białe. Wyciętą wcześniej tekturę unosimy nad fotografowanym krążkiem i ponownie dobieramy optymalne pozycje i kąty nachylenia dla aparatu i czarnej kartki względem monety oraz ustawiamy ostrość.

Ilustracja 9. Najprostsza technika nadania lustrzanej powierzchni monety efektownego czarno-białego koloru.

Fotografie artystyczne

Fotografowanie monet lustrzanych to nie tylko sztuka, ale również świetna zabawa. Nie bójmy się więc eksperymentować – często zupełnie przez przypadek, wykorzystując różne rodzaje oświetlenia i grafikę komputerową, można uzyskać ciekawe i niepowtarzalne efekty. Niech poniższe przykłady posłużą za inspirację do samodzielnych prób.

Ilustracja 10.Dzięki odpowiedniemu oświetleniu i właściwościom lustrzanej powierzchni monety, fotografia sprawia wrażenie tajemniczości i przyciąga wzrok.

Ilustracja 11. Srebrna moneta z zastosowanym efektem złocistym może do złudzenia przypominać numizmat z prawdziwego złota.

Ilustracja 12.Prosta obróbka w programie graficznym pozwala urozmaicić zdjęcia.

Obróbka zdjęć

Nawet najładniejsze zdjęcia monet wykonane aparatem fotograficznym można jeszcze dodatkowo ulepszyć. Korzystając z dobrodziejstw współczesnej grafiki komputerowej w kilka minut usuniemy wszelkie niedoskonałości i poprawimy jakość fotografii. Niezbędny w tym celu jest jednak specjalny program do obróbki obrazów. W naszych przykładach wykorzystaliśmy popularną aplikację Photoshop CS3 firmy Adobe Systems z Kalifornii. Niestety Photoshop jest produktem komercyjnym, dlatego użytkownikom, którzy nie mają możliwości zaopatrzenia się w zaproponowane oprogramowanie polecamy darmowy pakiet GIMP o zbliżonej funkcjonalności.

Skanując bądź fotografując monetę w kapsule ochronnej, szczególnie z efektem czarnego lustra, na zdjęciu często uwidaczniają się liczne zarysowania, znajdujące się w rzeczywistości na powierzchni kapsuły ochronnej. Aby się ich pozbyć wystarczy jedynie otworzyć taki obraz w programie graficznym, wybrać z paska narzędzi np. Pędzel (Brush Tool) i po prostu zamalować niepożądane elementy (wcześniej konieczna może się okazać selekcja właściwej barwy pędzla, takiej samej, jaką ma tło monety – najwygodniej wówczas skorzystać z funkcji pobierania koloru bezpośrednio z danego fragmentu obrazu). Podobne efekty uzyskamy również posługując się Stemplem (Clone Stamp).

Ilustracja 13. Zamalowywanie zanieczyszczeń widocznych na zdjęciu przy pomocy narzędzia Brush Tool.

Niekiedy potrzebny może się okazać sam wizerunek monety, bez widocznych brzegów kapsla ochronnego i powierzchni, na której numizmat sfotografowano. Najłatwiej wyciąć monetę stosując narzędzie Zaznaczenie eliptyczne (Elliptical Marquee Tool). Aby precyzyjnie zaznaczyć wizerunek warto narysować dwie prostopadłe linie pomocnicze, dotykające brzegu monety i przecinające się ze sobą (jak na ilustracji). Od punktu przecięcia prostych rozpoczynamy zaznaczenie eliptyczne, które przeciągamy wzdłuż całej monety. Po dopasowaniu zaznaczenia wycinamy lub kopiujemy opasany obszar i wklejamy go do nowego dokumentu.

Ilustracja 14.Wycinanie wizerunku monety z otoczenia.

Ponieważ monety fotografujemy często pod kątem, na zdjęciu mogą one nie mieć kształtu idealnych okręgów. Dlatego warto je rozciągnąć. Otwieramy okno Rozmiar obrazka (Image Size) z menu Obraz (Image), odznaczamy pole Zachowaj proporcje (Contain Proportions) i wpisujemy w polach Szerokość (Width) i Wysokość (Height), w obszarze Wymiary w pikselach (Pixel Dimensions), identyczne parametry. Monetę możemy również obrócić o dowolny kąt, dostosować kontrast, jaskrawość kolory itd.

Zachęcamy do zastosowania powyższych wskazówek w praktyce oraz podzielenia się uzyskanymi rezultatami na naszym forum dyskusyjnym.

Wszystkie fotografie wykorzystane w niniejszej publikacji, za wyjątkiem ilustracji 7 i 12, pochodzą ze zbiorów własnych autora. Właścicielem praw autorskich do fragmentów zdjęcia 7 jest Mennica Polska i Mennica Stanów Zjednoczonych, natomiast zdjęcia 12 – Leszek Porwit, któremu serdecznie dziękujemy za zgodę na publikację jego pracy.

Napisał: Romek (fah)

Serdecznie dziękujemy autorowi artykułu. W stworzenie go włożył mnóstwo pracy, poświęcił swój czas. Romek ten artykuł to prawdziwe mistrzostwo.

Pozdrawiamy

Zespół IKM

Polecamy

Polecamy

Podstawy fotografowania i obróbki zdjęć monet lustrzanych

Nowe zasady dotyczące ciasteczek (cookies). Wykorzystujemy pliki cookies, aby nasz serwis lepiej spełniał Wasze oczekiwania. W razie potrzeby można zablokować ciasteczka w przeglądarce jak to zrobić tutaj.
Akceptuję zapisywanie ciasteczek (cookie) dla tej strony: Akceptuję