Karol Wojtyła urodził się 18 maja 1920 r. w Wadowicach. Od śmierci matki w 1929 wychowywał go ojciec - emerytowany oficer. Karol, nazywany Lolkiem, był najlepszym uczniem w mieście, sportowcem i aktorem amatorem.

Po przenosinach do Krakowa rozpoczął studia na polonistyce na Uniwersytecie Jagiellońskim; przerwał je wybuch wojny. Był aktorem tajnego Teatru Rapsodycznego, pracował jako robotnik w kamieniołomie i fabryce chemicznej. W latach 1942-45 jako seminarzysta uczestniczył w tajnych kompletach Wydziału Teologicznego UJ.
1 listopada 1946 r. otrzymał święcenia kapłańskie od arcybiskupa Adama Sapiehy. Studiował teologię w Rzymie, a po powrocie do kraju został wikariuszem w Niegowici i w Krakowie, potem prefektem i duszpasterzem akademickim. W 1948 r. otrzymał stopień doktora, w 1953 r. habilitował się. W 1954 r., po zlikwidowaniu Wydziału Teologicznego UJ, rozpoczał wykłady z etyki filozoficznej na KUL-u. Dużo publikował w tym czasie. Zadebiutował w 1949 r. na łamach "Tygodnika Powszechnego" tekstem o francuskich księżach-robotnikach.
Opublikował m.in. "Miłość i odpowiedzialność?", "Osobę i czyn", dramaty "Brat naszego Boga", "Przed sklepem jubilera", a także wiersze - pod pseudonimem Andrzej Jawień, gdyż kardynał Sapieha uznał, że księdzu nie przystoi pisać wierszy pod swoim nazwiskiem.
W 1958 r. Karol Wojtyła został krakowskim biskupem pomocniczym, a w 1964 - arcybiskupem. Uczestniczył w soborze watykańskim II (1962-65). W 1967 r. otrzymał nominację kardynalską, ale nadal zachowywał się niekonwencjonalnie: jeździł na nartach, pływał kajakiem, wakacje spędzał ze świeckimi. W drugiej połowie lat 70. zbliżył się do środowisk opozycyjnych.
We wrześniu 1978 r. umarł Jan Paweł I. 16 października 1978 r. Karol Wojtyła został wybrany na papieża (po raz pierwszy od 456 lat nie został nim Włoch). Przybrał imię Jan Paweł II i wbrew zwyczajowi przemówił do tłumu na placu św. Piotra "w naszym języku włoskim". Podczas inauguracji pontyfikatu wygłosił przesłanie: "Nie lękajcie się! Otwórzcie drzwi Chrystusowi!".
W marcu 1979 r. Jan Paweł II ogłosił "Redemptor hominis" (o Chrystusie - Odkupicielu człowieka), pierwszą w dziejach encyklikę poświęconą chrześcijańskiej antropologii.
W czerwcu tego samego roku odbył pierwszą podróż do Polski, gdzie - jak pisał George Weigel w "Świadku nadziei" - "wywołuje rewolucję świadomości, która ostatecznie bez użycia przemocy powoduje upadek imperium sowieckiego w środkowowschodniej Europie".
13 maja 1981 r. Papież został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Ali Agcę - niemal cudem uniknął śmierci, co później skomentował: "Czyjaś ręka strzelała, ale Inna Ręka prowadziła kulę". W 1983 r. Papież odwiedził zamachowca w więzieniu.
W sierpniu 1985 r. Jan Paweł II przemówił do 80 tys. młodych muzułmanów w Casablance, w kwietniu 1986 r. jako pierwszy w historii zwierzchnik Kościoła rzymskokatolickiego odwiedził synagogę w Rzymie. Z jego inicjatywy w Asyżu odbył się w 1986 r. Światowy Dzień Modlitw o Pokój, w którym uczestniczyli przedstawiciele niemal wszystkich religii świata. Papież próbował w ten sposób zbliżyć też do siebie chrześcijan różnych wyznań - ogłosił list z okazji 500. rocznicy urodzin Marcina Lutra (1983), spotkał się z patriarchą Konstatynopola, złożył wizytę w katedrze Canterbury i w rzymskim zborze ewangelickim.
W 1991 r. Papież apelował o pokój w Zatoce Perskiej, a potem na Bałkanach. Przemawiając w 1995 r. w siedzibie ONZ, bronił uniwersalności praw człowieka i wzywał Narody Zjednoczone, by podjęły "ryzyko solidarności, a tym samym ryzyko pokoju".
W 1994 r. ukazała się książka "Przekroczyć próg nadziei", światowy bestseller przetłumaczony na 40 języków. W 1998 r. powstała trzynasta encyklika Jana Pawła II - "Fides et ratio" (Wiara i rozum).
W latach 1997-99 Papież odbył kolejne historyczne pielgrzymki - do Sarajewa, na Kubę i do Rumunii, gdzie spotkał się z patriarchą Teoktystem.
Podczas Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 Papież dokonał rachunku sumienia Kościoła i prosił Boga o wybaczenie jego win; odbył też podróż do Ziemi Świętej - Jordanii, Betlejem, Jerozolimy (historyczna wizyta w Instytucie Pamięci Narodowej Yad Vashem i modlitwa przy Ścianie Płaczu).
Rok 2001 przyniósł kolejną ważną wizytę - w Grecji i Syrii, a także na Ukrainie.
Ważnym wydarzeniem 2002 roku były dla Papieża niewątpliwie XVII Światowe Dni Młodzieży oraz późniejsze pielgrzymki do Gwatemali i Meksyku.
Trudno jest podsumować przeszło dwudziestoletni pontyfikat Jana Pawła II i wskazać w nim najważniejsze wydarzenia. To przede wszystkim wielki człowiek obdarzony dużym poczuciem humoru, kapłan, wielbiciel Tatr, pielgrzym, myśliciel, filozof, poeta. Zbiór wierszy Karola Wojtyły jest jedynym w swoim rodzaju wydarzeniem w historii literatury. Zgromadzona w nim została twórczość studenta, robotnika, seminarzysty, księdza, arcybiskupa, kardynała, a także papieża Jana Pawła II. Dzieła te mają wartość nie tylko literacką, ale są wydarzeniem natury duchowej.
Jan Paweł II stał się symbolem Papieża-Polaka, którego wzoru i następcy długo trzeba by szukać.
Zmarł 2 kwietnia 2005 roku w Watykanie.