Krugerrand – południowoafrykańska moneta bulionowa. Złoty krugerrand uważany jest za pierwszą na świecie monetę bulionową. Zaliczany jest także do grona tzw. wielkiej piątki – najbardziej rozpoznawalnych i renomowanych monet bulionowych świata.
Złote krugerrandy są bite w mennicy południowoafrykańskiej od 3 lipca 1967. Początkowo dostępne były tylko monety zawierające dokładnie jedną uncję trojańską (toz, ang. troy ounce), czyli 31,1035 g czystego złota. Od 1980 roku bite są również monety o wadze 1/2, 1/4 i 1/10 uncji. Z powodu polityki apartheidu wywóz krugerrandów do wielu krajów był zabroniony w latach 70. i 80.
Nazwa krugerrand jest dwuczłonowa i pochodzi od nazwiska Paula Krugera, prezydenta Republiki Południowoafrykańskiej w latach 80. i 90. XIX wieku oraz waluty RPA – rand. Pomimo nieposiadania nominału krugerrandy są pełnoprawnym środkiem płatniczym w RPA. Jego wartość jest równa aktualnej cenie zawartego w monecie kruszcu. Południowoafrykański Bank Rezerwy jest zobowiązany do odkupienia monet po obowiązującej cenie złota.
Krugerrandy bite są ze złota 22-karatowego (próby 916) z niewielką domieszką miedzi (8,333%) w celu zwiększenia twardości i zabezpieczenia przed zarysowaniem i ścieraniem. Ponieważ zawierają dokładnie jedną uncję (lub odpowiednio 1/2, 1/4 lub 1/10 uncji) złota, ich rzeczywista masa jest odpowiednio większa.

Tabela - Wikipedia

Krugerrandy 1967-2024 (1 uncja Au)

Po raz pierwszy krugerrandy wybito ze srebra w wersji proof oraz brilliant uncirculated w 2017 r. z okazji 50. rocznicy bicia złotych krugerrandów. Standardową wersję bitych ze srebra próby 999 i wadze jednej uncji trojańskiej krugerrandów wprowadzono na rynek w 2018 r. Oprócz tego od 2020 r. wybijane są także dwuuncjowe srebrne i złote krugerrandy w wariancie proof.

Przykładowe krugerrandy bite w srebrze oraz złoty krugerrand o wadze 2 uncji

Moneta bulionowa to moneta wykonana ze szlachetnego metalu – ze złota lub srebra, ale także platyny czy palladu. Procentowa zawartość metalu szlachetnego w danej monecie określa wprost jej wartość. Należy zwrócić uwagę, że monety bulionowe są bite w celach inwestycyjnych, w przeciwieństwie do monet okolicznościowych czy kolekcjonerskich, które leżą w kręgu zainteresowań bardziej numizmatyków niż inwestorów/oszczędzających co do zasady nie mają ograniczonego nakładu. Masa monet bulionowych podawana jest w uncjach trojańskich, rzadziej w gramach.
Określenie „monety bulionowe” pochodzi od pojęcia „bulionizm”, a to od francuskiego słowa bullion (złoto lub srebro w sztabach), który to wykształcił się u schyłku średniowiecza. Wtedy też z uwagi na dynamiczny rozwój handlu zwiększyła się również emisja pieniądza — monety wykonywanej ze złota, co w efekcie doprowadziło to do wyczerpania się złóż metali szlachetnych, przez co władze zmuszone były zakazać wywozu kruszcu. Kraje zaczęły gromadzić złoto i srebro, tym samym wierząc, że ich posiadanie jest wyznacznikiem bogactwa danego kraju. Wierzono, że posiadanie tych kruszców ułatwia rozwój handlu i zwiększa dochody pieniężne państwa, toteż zakazywano ich wywozu poza granice kraju.