Moneta była bita również w mosiądzu o nominale 3 krofeye  i srebrze o nominale 40 krofeyów.

BYTÓW - miasto w północnej Polsce, położone w centralnej części województwa pomorskiego nad rzekami Borują i Bytową oraz jeziorem Jeleń (region Kaszuby), siedziba  władz powiatu bytowskiego, powierzchnia: 8,72 km2, liczba mieszkańców: 16.733 (stan na 30.06.2009.).

Herb Bytowa - ilustracja: WIKIPEDIA

Historia Bytowa sięga wczesnego średniowiecza. Według przekazów, założycielem pierwszego grodu był człowiek o imieniu Byt, od którego pochodzi nazwa miasta. Pierwsza pisana wzmianka o mieście w formie „Butow” pochodzi z 1321 r. kiedy to stał się on prywatną własnością rodu von Behr. W 1329 r. miasto odkupił Zakon Krzyżacki. Z 1335 r. pochodzi pierwsza informacja o parafii w Bytowie. 12 lipca 1346 r. miała miejsce lokacja Bytowa na tzw. prawie chełmińskim – przyjmuje się, że nowa lokacja miasta była na tzw. „surowym korzeniu”, czyli w pewnym oddaleniu od dotychczasowych zabudowań. Miasto otrzymało samorząd z burmistrzem, sądownictwo oraz herb, zaś miejscowa parafia zmieniła patronkę ze św. Małgorzaty na św. Katarzynę. W latach 1398-1405 w miejscu dawnej warowni panów von Behr, powstaje nowoczesny jak na ówczesne warunki zamek obronny. Był on zachodnią strażnicą Zakonu oraz siedzibą krzyżackich urzędników zwanych prokuratorami.
Podczas wojny Polski z Zakonem Krzyżackim (1454-1466) ziemia bytowska przechodziła z rąk do rąk, by ostatecznie pod władzą księcia pomorskiego Eryka II, stać się dożywotnim lennem Polski. Jednak po śmierci Eryka, Bytów nie wrócił do Polski. Dopiero w 1526 r., po wieloletnich staraniach lenno lęborsko-bytowskie pod panowaniem książąt pomorskich z dynastii Gryfitów powróciło do Prus Królewskich.
W drugiej poł. XVI w. większość mieszkańców miasta i okolic przechodzi na luteranizm, mniejszość katolicka straciła swe świątynie na rzecz Lateran. Stan taki trwał aż do śmierci ostatniego księcia z dynastii Gryfitów, Bogusława XIV, w 1637 r. Wówczas to ziemie lęborsko-bytowskie wracają na dwudziestoletni okres pod bezpośredni zarząd Polski. Skutkuje to wzrostem znaczenia miejscowej szlachty kaszubskiej, zaś katolicy odzyskują kościoły zajmowane dotąd przez protestantów.
W wyniku osłabienia państwa polskiego podczas wojen szwedzkich, w 1657 r. ziemie lęborsko-bytowskie nadano jako polskie lenno elektorowi brandenburskiemu z dynastii Hohenzollernów. Stan taki trwał formalnie do 1773 r. w praktyce jednak lenno nie było odnawiane już od końca XVII w. Pod panowaniem niemieckim (ściślej brandenburskim, a od 1701 r. pruskim) Bytów znajdował się do 1945 r., kiedy to po 288 latach miasto powróciło do Polski.

Szymon Krofey - ewangelicki pastor w II połowie XVI wieku (około 1570 roku) w Bytowie oraz nauczyciel w miejscowej szkole, a później jej rektor. Według najnowszych badań prof. Zygmunta Szultki, który dotarł do genealogii Krofeyów, Szymon Krofey urodził się w Dąbiu około roku 1548. W 1586 roku Szymon Krofey, dzięki poparciu ówczesnych książąt zachodniopomorskich Barnima X i Jana Fryderyka, wydaje w Gdańsku "Duchowne piesnie D. Marcina Luthera y ynszich nabożnich mężów z niemieckiego w Slawięsky ięzyk wilozone ..." i prawdopodobnie w tym samym roku „Mały Katechizm”. Obie pozycje w przekładzie na język słowiański (polski) dla kaszubskiej ludności wyznania ewangelickiego, zamieszkującej w tym czasie wschodnią część państwa Gryfitów (m.in. okolice Bytowa). Do pojawienia się „Duchowych pieśni...” pastorzy posługiwali się tzw. Biblią radziwiłłowską. Szymon Krofey zmarł nie później niż w 1589 roku.
Do dziś nazwisko znanego bytowiaka wymienia się przy okazji wykładów o historii kaszubskiego piśmiennictwa. W Bytowie pamięć o tej nietuzinkowej postaci przetrwała w nazwach ulicy i placu. Pielęgnuje ją również miejscowy oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, który przed 10 laty ufundował poświęconą Szymonowi Krofeyowi tablicę. Została ona umieszczona na cerkwi św. Jerzego, nazywanej dawniej „kościółkiem kaszubskim” z racji ewangelickich kaszubsko-polskich nabożeństw, które odbywały się tu do połowy XIX wieku.)

Kania - drapieżny ptak z rodziny jastrzębiowatych, występuje w dwóch gatunkach:

- Kania czarna (Milvus migrans) występuje w kilku podgatunkach (k. syberyjska, egipska i inne), w Polsce występuje nielicznie (ok. 300-400 par) w północnych i zachodnich regionach kraju. Długość ciała ok. 55-59 cm, rozpiętość skrzydeł 135-155 cm, waga ok. 0,9 kg. Obie płci ubarwione jednakowo. Grzbiet ciemnobrunatny, może robić wrażenie czarnego, ale nigdy rudego. Spód nieco jaśniejszy. Głowa jaśniejsza od tułowia, drobno kreskowana. Ogon nieznacznie wcięty (w przeciwieństwie do kani rudej, u której dodatkowo jest dłuższy, i mocno rozwidlony) - brunatny i drobno prążkowany. Dziób żółty z czarną końcówką, nogi żółte. Na pokrywach naskrzydłowych widać rozjaśnienia, które w locie widać jako jasne pasy na wierzchu skrzydeł. W porównaniu z kanią rudą ma ciemniejsze upierzenie i relatywnie mniejsze skrzydła.

- Kania ruda (Milvus milvus), w Polsce występuje nielicznie (ok. 600-700 par) w północnych i zachodnich regionach kraju. Długość ciała ok. 65-72 cm, rozpiętość skrzydeł 145-155 cm, waga ok. 1,2-1,5 kg. Obie płci ubarwione jednakowo. Upierzenie przeważnie rdzawo-brązowe. Ogon czerwonobrązowy z wierzchu i jasnoszary od spodu, dość głęboko wcięty (żaden europejski drapieżnik nie ma tak głębokiego wcięcia jak kania). Ogon jest zatem najważniejszym elementem rozpoznawczym tego ptaka przy locie na dużych wysokościach. Głowa, szyja i miejsca osadzenia skrzydeł jasnopopielate z kreskowaniem. Wierzch ciała rdzawobrązowy, spód ciała jaśniejszy. Na spodniej stronie skrzydła duża biała plama, na wierzchniej przekątny pasek. Dziób żółty z czarną końcówką, nogi żółte. Podobna kania czarna jest ciemniejsza i ma mniej wcięty ogon.

Kania ruda - fotografia: WIKIPEDIA

Ścinanie kani – obrzęd ludowy występujący jedynie w północnej i częściowo centralnej części Kaszub.
Wywodzi się on z przedchrześcijańskich jeszcze tradycji. Kania wówczas została wybrana na ptaka ofiarnego, który w wieczór świętojański przyjmował na siebie wszystkie grzechy, jakich dopuszczali się mieszkańcy Kaszub w ciągu całego roku.
Sam obrzęd ścinania kani, zawsze odbywa się w „noc świętojańską” (z 23 na 24 czerwca), ma bardzo bogatą i różnorodną formę. Przebiega on pokrótce tak: uczestnicy obrzędu już na kilka tygodni wcześniej przygotowując się do niego, wybierają z pośród siebie poszczególne postacie, biorące udział i „odgrywające” swe role w przedstawieniu. Ptak kania, wcześniej schwytany, jest „uwięziony” w jednym z gospodarstw, następnie odszukiwany przez uczestników obrzędu. Po odnalezieniu „winowajcy” odbywa się barwny korowód-procesja do miejsca jego „stracenia” – tj. ścięcia. Zazwyczaj jest to plac na obrzeżach miejscowości. Tam, wśród licznych przemówień uczestników obrzędu przedstawia się mu „zarzuty”, a sąd wydaje werdykt skazujący, następnie wybrany wcześniej kat dokonuje „ścięcia kani”. Kanię wraz z odciętą głową owijano w białą chustę, kładziono na nosze i tragarze zanosili zwłoki ptaka do wykopanego uprzednio grobu. Formował się kondukt żałobny, śpiewający pieśni religijne. Na jego czele szedł ksiądz lub pastor, za nim noszono nosze, pochód zamykał kat.
Obecnie, ze względu na prawną ochronę kani, do odtwarzania obrzędu stosuje się różne jego mniej lub bardziej udane atrapy, co wcale nie umniejsza atrakcyjności tej ceremonii.