Kalisz – podsumowanie badań archeologicznych 2013

Badacze z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN podczas tegorocznych wykopalisk na Starym Mieście w Kaliszu odnaleźli osiem monet wczesnośredniowiecznych, w tym trzy bardzo rzadkie denary Bolesława Śmiałego, wyroby ze szkła oraz prawdopodobnie pozostałości po karczmie. Prace wykopaliskowe w tym roku były kontynuowane na działce położonej na zapleczu posesji przy ul. Stare Miasto 13. Badania prowadzi Instytut Archeologii i Etnologii PAN oraz miasto Kalisz we współpracy z kaliskim muzeum.

Zdjęcie: Adam Kędzierski

Tegoroczne prace badawcze miały na celu rozpoznanie terenu w/w. posesji wraz z próbą uchwycenia zasięgów stanowiska, które położone jest w pobliżu współczesnego koryta rzeki Prosny. Obiekt uważany wcześniej za mieszkalny, okazał się pozostałością pracowni rzemieślniczej związanej najprawdopodobniej z wytwarzaniem przedmiotów ze szkła. Świadczą o tym odnalezione tam fragmenty tygli – naczyń glinianych – z charakterystyczną warstwą „szklanej” polewy będącej pozostałością procesów technologicznych.  Prawdopodobnie mieszkał tu rzemieślnik, zajmujący się między innymi wyrobem szklanej biżuterii oraz przetwórstwem metalu.

W czasie tegorocznych badań odkryto również obiekt, który ze względu na odkryte w jego wypełnisku zabytki, można uznać za jedno z najciekawszych odkryć w 2013 roku. W obiekcie tym, wykorzystanym wtórnie jako jama na odpadki, archeolodzy wśród licznych kości zwierzęcych i fragmentów naczyń glinianych odkryli osiem monet wczesnośredniowiecznych. Większość z nich nosiła ślady przepalenia. Wskazuje to na to, że pochodzą one z jakiegoś spalonego budynku, skąd następnie zostały usunięte z innymi przedmiotami w trakcie prac porządkowych.

Cztery z odnalezionych monet to krzyżówki – najpopularniejszy rodzaj monet w 2. połowie XI stulecia używanej na terenie Polski, trzy to bardzo rzadkie denary Bolesława Śmiałego, wybijane najpewniej w mennicy założonej w stołecznym Krakowie. Najstarszy z nich pochodził jeszcze w z okresu książęcego władcy (do 1076 r.), a dwa z czasów królewskich (1076-1079). Ósma moneta to brakteat – denar jednostronnie wybity na cienkiej srebrnej blaszce. Moneta ta jest zdecydowanie najmłodszym elementem znalezionym w tym miejscu. Pochodzi najpewniej z 2. połowy XIII w. i wiąże się zapewne z ostatnim etapem funkcjonowania ośrodka protomiejskiego na Starym Mieście w Kaliszu. Moneta przedstawia najpewniej wyobrażenie zwierzęcia: wołu, kozła lub lwa. Taki typ denara nie był dotychczas znany w polskiej numizmatyce.

Odkryte w tym sezonie badawczym zabytki, świadczą o niezwykłej randze wczesnośredniowiecznego Kalisza, poświadczając istnienie na terenie osady wysoko wyspecjalizowanej produkcji rzemieślniczej.

  

Autor: Józef Smurawa

Źródło: http://www.calisia.pl/ - Pierwszy etap badań archeologicznych na Starym Mieście za nami – podsumowanie / HB za A. Kędzierski (26/07/2013)