NBP: 10 złotych - Wielcy polscy ekonomiści – Stanisław Grabski - prezentacja monety
Narodowy Bank Polski zaprezentował piątą monetę z serii pt. „Wielcy polscy ekonomiści”. Numizmat prezentuje Stanisława Grabskiego, brata Władysława Grabskiego, autora reformy walutowej z 1924 r. Dziełem życia Stanisława Grabskiego była dziesięciotomowa Ekonomia społeczna. Wśród innych jego prac warto wymienić książki Naród a państwo, Państwo narodowe oraz Kryzys myśli państwowej. Moneta o nominale 10 złotych zostanie wybita w srebrze (Ag.925). Wejdzie do obiegu 22 września 2020 roku. 14 października br. ukaże się kolejny numizmat z tej serii, z wizerunkiem Leopolda Caro.
10 ZŁOTYCH - Wielcy polscy ekonomiści – Stanisław Grabski
Specyfikacja monety:
Emitent: Narodowy Bank Polski
Producent: Mennica Polska S.A.
Materiał: srebro (Ag.925)
Stempel: lustrzany
Średnica: 32 mm
Masa: 14,14 g
Nakład: do 12 000 szt.
Projekt: Robert Kotowicz
Data emisji: 22-09-2020
Stanisław Grabski (1871–1949) łączył role polityka, naukowca i publicysty. Był bratem Władysława Grabskiego, autora reformy walutowej z 1924 r. W młodości działał w ruchu socjalistycznym, lecz stopniowo zbliżył się do obozu narodowego. Przez wiele lat wykładał ekonomię na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza. W okresie I wojny światowej został członkiem Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu, w którym zajmował się zagadnieniem przyszłych granic Polski. Przyczynił się zasadniczo do okrzepnięcia ruchu narodowego u zarania II Rzeczypospolitej. Po zakończeniu walk polsko-bolszewickich był jednym z głównych negocjatorów podczas rokowań pokojowych w Mińsku i Rydze. Grabski dwukrotnie piastował stanowisko ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego. Współtworzył ramy konkordatu zawartego ze Stolicą Apostolską w 1925 r. Po zamachu majowym niemal zupełnie wycofał się z działalności politycznej. We wrześniu 1939 r. został aresztowany przez NKWD i skazany na pobyt w obozie pracy przymusowej. Zwolniony w 1941 r. w wyniku zawartego układu Sikorski-Majski. Kolejne lata II wojny światowej spędził w Londynie, obejmując stanowisko przewodniczącego Rady Narodowej. Po zakończeniu wojny wrócił do Polski. W konsekwencji działań władz komunistycznych stwarzających pozory przygotowań do wolnych wyborów Stanisław Grabski został jednym z zastępców przewodniczącego poszerzonej wówczas fasadowej Krajowej Rady Narodowej. Po sfałszowanych przez komunistów wyborach w styczniu 1947 r. oraz likwidacji KRN poświęcił się wyłącznie pracy naukowej. Zmarł w 1949 r.
Jako ekonomista i myśliciel Stanisław Grabski postrzegał życie gospodarcze jako organiczną wspólnotę narodową łączącą jednostki ze społeczeństwem. Stworzył tym samym własny program ekonomii społecznej. Był zwolennikiem szkoły historycznej. Krytykował zarówno liberalizm, jak i marksizm, widząc w nich kierunki fałszywie opisujące rzeczywistość. Choć opowiadał się za gospodarką opartą na istnieniu dużej liczby prywatnych małych i średnich przedsiębiorstw, to jednak ważną rolę przypisywał państwu jako czynnikowi regulującemu istotne kwestie społeczno-ekonomiczne.
Jego dziełem życia była dziesięciotomowa Ekonomia społeczna. Wśród innych prac Grabskiego warto wymienić książki Naród a państwo, Państwo narodowe oraz Kryzys myśli państwowej.
Na awersie monety umieszczono stylizowany wizerunek wykresu słupkowego utworzonego z ornamentu roślinnego (osie) oraz kłosów zboża (słupki), a także tytuł najważniejszego dzieła Stanisława Grabskiego: Ekonomia społeczna.
Na rewersie monety znajduje się wizerunek Stanisława Grabskiego oraz daty jego urodzin i śmierci.
Grzegorz Jeż
Autor: Józef Smurawa / Źródło: Narodowy Bank Polski
