Wita pięknie nas... Warszawski dzień!

Warszawa, miasto stołeczne Warszawa – stolica i największe miasto Polski, położone w środkowo-wschodniej części kraju, na Nizinie Środkowomazowieckiej, na Mazowszu, nad Wisłą. Od 2002 r. miasto stołeczne Warszawa jest gminą miejską mającą status miasta na prawach powiatu.
Warszawa jest największym polskim miastem pod względem liczby ludności (1 711 324 mieszkańców w  czerwcu 2012 r.) i powierzchni (517,24 km² łącznie z Wisłą). W skali kraju rzeczywistą liczbę mieszkańców Warszawy i okolic można porównywać jedynie do konurbacji górnośląskiej. Ludność Warszawy stanowi około 4,5% mieszkańców całego kraju. Liczba ludności systematycznie wzrasta, na co istotny wpływ ma dodatnie saldo migracji – 2,1‰.

Widok na wieżowce z prawobrzeżnej Warszawy widziane nocą - fotografia: WIKIPEDIA

Nazwa miasta pojawia się w XIV-wiecznych zapiskach jako Warseuiensis (1321), Varschewia (1342) i XV wieku jako Warschouia (1482). Średniowieczna nazwa brzmiała Warszewa, Warszowa. Najprawdopodobniej pochodzi ona od formy dzierżawczej imienia Warsz (skróconej formy popularnego wówczas staropolskiego imienia Warcisław, Wrocisław), używanego m.in. wśród przedstawicieli rodu Rawów (Rawiczów) herbu Rawa, właścicieli części terenów w dzisiejszym centrum miasta, np. Solca i Mariensztatu.

Zmiana nazwy na Warszawa wynikła z mazowieckiej wymowy dialektycznej. Do końca XV wieku samogłoska -a- przechodziła w -e- po spółgłoskach miękkich (-sz- była w tamtym okresie spółgłoską miękką). W XV wieku formy z wtórnym -e- zaczęły być postrzegane jako gwarowe. Dlatego też zastępowano -e- przez -a-. Taka zmiana nie była uzasadniona etymologicznie, więc takie formy nazywa się hiperpoprawnymi (np. siadlisko, królawski). Tak też nastąpiła zmiana nazwy z Warszewa na Warszawa, którą upowszechnił XVI wiek.

Legendarna etymologia wywodzi nazwę od imion rybaka Warsa i jego żony Sawy.

Warszawa: widok na nowoczesne centrum miasta, Zamek Królewski, Rynek Starego Miasta, Pałac Prezydencki, pałac w Wilanowie - fotografia: WIKIPEDIA

Warszawa to jedno z najciekawszych miast środkowej Europy. Posiada, jak każda stolica europejska, wiele atrakcji turystycznych, które umożliwiają lepsze poznanie miasta. Warszawa to miasto niezwykłe, frapuje przyjezdnych historią i klimatem, zaciekawia swoją odmiennością. Tu przenikają się wpływy kultury zachodniej i wschodniej Europy. Tutaj po wojennych zniszczeniach zabytkowe pałace, kościoły, gmachy i zespoły architektoniczne zrekonstruowano z wielką pieczołowitością.

Długa tradycja miasta królewskiego przeplata się tu z szybkim, nowoczesnym stylem życia warszawiaków, tworząc unikalną atmosferę. Bogata historia miasta odcisnęła swój ślad zwłaszcza w zabudowie dzielnicy Stare Miasto, które słynie z klimatu małych knajpek i uroczych zaułków. Znajdziemy tu między innymi wspaniały Zamek Królewski oraz Rynek Starego Miasta, na którym stoi słynny pomnik Warszawskiej Syrenki. Historyczne centrum Warszawy zostało w 1980 wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Do rejestru zabytków wpisano natomiast m.in. układy urbanistyczne i zespoły budowlane, dzieła architektury i budownictwa, dzieła budownictwa obronnego, obiekty techniki, cmentarze, parki, ogrody oraz zabytki archeologiczne. W rejestrze zabytków nieruchomych w 2006 r. wpisanych było ok. 1300 obiektów z obszaru Warszawy.

Warszawska Syrenka na Rynku Starego Miasta - fotografia: WIKIPEDIA

Dziedzictwo naszej stolicy można również poznać zwiedzając liczne warszawskie muzea. Najciekawsze z nich to: Pałac w Wilanowie, Muzeum Narodowe oraz Muzeum Powstania Warszawskiego.

Warszawa posiada unikalne kompleksy zieleni. Są to zwłaszcza Łazienki Królewskie z otaczającym je parkiem. Ich piękna sceneria sprzyja romantycznym spacerom, a wyczuwalny spokój tego miejsca cudownie odpręża i relaksuje. Stolica posiada również wciąż rosnącą sieć ścieżek rowerowych. Można poruszać się nimi np. wzdłuż Wisły, lub wybrać się na nieco dłuższą wyprawę, np. do Puszczy Kampinoskiej czy też pięknego ogrodu botanicznego - Powsina.

Rozpoczynając numizmatyczny spacer po Warszawie nie sposób nie zacząć od Mennicy Polskiej S.A.

Początki mennicy sięgają reformy monetarnej przeprowadzonej przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1766 r. 10 lutego 1766 r. urzędnicy królewscy wydali uniwersał, który w imieniu Komisji Skarbu Koronnego wprowadził w życie nowy system monetarny. Datę tę przyjmuje się za moment powołania Mennicy Warszawskiej. W 1791 r.  wprowadzono litery M. - V. oraz M. - W. jako znak menniczy.

Litery M. - W. jako znak Mennicy Warszawskiej używane były też później w XIX w., a w postaci tej stały się ponownie znakiem Mennicy od 1965 r.. W 1795 r. mennica została przejęta przez Komisję Skarbową. W 1796 r., po trzecim rozbiorze Polski, zamknięta w ich wyniku. W 1810 r. ponownie rozpoczęła działalność, bijąc monety Księstwa Warszawskiego aż do 1815 r., a od początku 1816 r. – Królestwa Polskiego. W 1824 r. uzyskała monopol na produkcję stempli i pieczęci państwowych. W czasie powstania listopadowego w 1830 r. mennica pełniła funkcję zakładów zbrojeniowych. W 1868 r. została przez władze carskie zamknięta, a w 1907 r. jej budynek przy ul. Bielańskiej rozebrany. Działalność wznowiła dopiero w 1924 r. w budynku przy ul. Markowskiej 18.

Po rozpoczęciu II wojny światowej mennica została częściowo zniszczona a jej zbiory zrabowane przez wojska niemieckie. W latach 1941-1944 władze okupacyjne biły cynkowe monety dla ziem polskich. 12 września 1944 r. budynki zakładu zostały wysadzone. Mennica wznowiła działalność jeszcze w 1944 r. przy ul. Markowskiej, nie wytwarzała jednak monet. W 1952 r. została przeniesiona do nowej siedziby przy ówczesnej ul. Ceglanej. Pierwsze powojenne monety, jeszcze z napisem "Rzeczpospolita Polska" i datą wsteczną 1949 r., wybito w 1953 r. W 1957 r. na monetach jako nazwa państwa pojawiła się "Polska Rzeczpospolita Ludowa". W 1966 r. przedsiębiorstwo zostało odznaczone Orderem Sztandaru Pracy I klasy.
Od 20 września 1990 r. na monety powrócił napis "Rzeczpospolita Polska" i orzeł w koronie. W kwietniu 1994 r. mennica została przekształcona w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa "Mennica Państwowa Spółka Akcyjna", a we wrześniu otwarto nowy budynek przy ul. Żelaznej. 7 kwietnia 1998 r. miało miejsce pierwsze notowanie akcji mennicy na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. 31 maja 2005 r. firmę spółki zmieniono na obecną: Mennica Polska Spółka Akcyjna.

Budynek Mennicy Polskiej przy ul. Żelaznej w Warszawie – fotografia: http://www.mennica.com.pl/

Obecnie Mennica Polska S.A. jest jedynym w Polsce producentem monet obiegowych i kolekcjonerskich emitowanych przez Narodowy Bank Polski. Produkcja monet to nie jedyny obszar jej działalności, zajmuje się także biciem sztabek lokacyjnych, medali i odznaczeń.

Przykłady monet z mennicy warszawskiej:
1- Talar Stanisława Augusta Poniatowskiego (1795);
2 – 3 grosze / Księstwo Warszawskie (1811); 
3 – 10 złotych / Królestwo Polskie (1827)

W okresie pozostawania Polski pod zaborami na terenie Warszawy funkcjonowały różne walory pieniężne. W czasie istnienia Księstwa Warszawskiego były to BILETY KASOWE. Ich nominały to: JEDEN TALAR, DWA TALARY i PIĘĆ TALARÓW.

Kiedy Księstwo Warszawskie zostało zlikwidowane, a jego miejsce zajęło Królestwo Polskie, również emitowało ono podobne jednostki monetarne. Początkowo były to także BILETY KASOWE, o nominałach: 5 ZŁOTYCH, 10 ZŁOTYCH, 50 ZŁOTYCH i 100 ZŁOTYCH. Bilety kasowe zostały następnie zastąpione przez WALUTĘ ZŁOTOWĄ, emitowaną przez BANK POLSKI. Emitowano nominały: 5 ZŁOTYCH, 50 ZŁOTYCH i 100 ZŁOTYCH.

Po upadku powstania listopadowego BANK POLSKI emitował WALUTĘ RUBLOWĄ, o nominałach: 1 RUBEL SREBREM, 3 RUBLE SREBREM, 10 RUBLI SREBREM i 25 RUBLI SREBREM.

Ostatnim etapem były BANKNOTY NIEMIECKICH WŁADZ OKUPACYJNYCH OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ. Nominały w obiegu: 20 KOPIEJEK, 50 KOPIEJEK, 1 RUBEL, 3 RUBLE, 10 RUBLI, 25 RUBLI i 100 RUBLI.

Przykłady różnych walorów pieniężnych z okresu pozostawania Polski pod zaborami:
1- JEDEN TALAR / BILET KASOWY Księstwa Warszawskiego (1810);
2 - 10 ZŁOTYCH / BILET KASOWY Królestwa Polskiego (1824);
3 - 5 ZŁOTYCH / WALUTA RUBLOWA Królestwa Polskiego (1830);
4 - 1 RUBEL SREBREM / WALUTA ZŁOTOWA Królestwa Polskiego (1858);
5 - 50 KOPIEJEK / BANKNOT NIEMIECKICH WŁADZ OKUPACYJNYCH OKRESU I WOJNY ŚWIATOWEJ

Okres polskiej niewoli dobiegł końca wraz z zakończeniem I wojny światowej. Wolna Polska zaczęła emisję swoich pieniędzy. Pierwszym banknotem z wizerunkiem Warszawy było 1 000 000 MAREK POLSKICH z 1923 r. Przedstawia on widok Starego Miasta Warszawy od strony Wisły.

Producent: Państwowe Zakłady Graficzne, Warszawa; Zakłady Graficzne Biblioteki Polskiej, Bydgoszcz.

Stare Miasto w Warszawie – najstarszy ośrodek miejski Warszawy będący zwartym zespołem architektury zabytkowej, przeważnie z XVII i XVIII wieku o średniowiecznym układzie zabudowy, otoczone pierścieniem murów obronnych z XIV–XVI wieku. Jego obszar jest stosunkowo niewielki. Rynek rozmieszczony jest na planie prostokąta.

Widok na Stare Miasto od strony Pragi, obraz Canaletta – ilustracja: WIKIPEDIA

Drugim banknotem z warszawskimi wizerunkami z tego okresu jest 50 ZŁOTYCH z 1925 r. / II emisja – 1929 r. Na rewersie banknotu przedstawiono dwa budynki Banku Polskiego – z lewej stary budynek z 1828 roku na placu Bankowym, z prawej nowy, międzywojenny przy ulicy Bielańskiej.

50 ZŁOTYCH / Emisje: 1925 r. i 1929 r.; producent: Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S-ka. Akc., Warszawa; wymiary: 127 x 88 - 186 x 99 mm

W latach dwudziestych okresu międzywojennego funkcjonowały w Polsce BANKNOTY MINISTERSTWA SKARBU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ – BILETY ZDAWKOWE.

Warszawskie wizerunki występują na trzech z nich.

• 10 GROSZY z 1924 r. / pośrodku biletu Kolumna Zygmunta III, na tle Zamku Królewskiego w Warszawie, posąg Zygmunta modelował Clement Molli, w brązie wykonał go Daniel Tym, projektantem architektonicznej części pomnika był Constantino Tencalla

10 GROSZY / Emisja: 1924 r.; producent: Państwowe Zakłady Graficzne, Warszawa; wymiary: 64 x 42 - 68 x 46 mm

Kolumna Zygmunta pochodzi z roku 1644 i jest najstarszym świeckim pomnikiem w Warszawie. Została wystawiona z fundacji jego syna Władysława IV Wazy, który chciał w ten sposób uczcić pamięć swojego ojca. Monumentalny pomnik króla stał poza murami miasta aż do 1818 r. Koncepcję kolumny opracowali Augustyn Locci i Constantino Tencalla. Brązowy posąg króla pierwotnie złocony wykonał bolończyk Clemente Molli, a odlew z brązu wykonał królewski ludwisarz Daniel Tym. Trzon kolumny wykonano z pochodzącego z Gór Świętokrzyskich permskiego zlepieńca. Skała ta nazywana jest obecnie zlepieńcem zygmuntowskim.

Kolumna Zygmunta III Wazy w Warszawie – fotografia: WIKIPEDIA

• 20 GROSZY z 1924 r. / pośrodku pomnik Mikołaja Kopernika w Warszawie, dzieło duńskiego rzeźbiarza Bertela Thorvaldsena

20 GROSZY / Emisja: 1924 r.; producent: Państwowe Zakłady Graficzne, Warszawa; wymiary: 74,5 x 44,5 - 79  x 49 mm

Po obu stronach czarnego cokołu pomnika są wyryte i  złocone napisy: z lewej strony po łacinie Nicolao Copernico Grata Patria (pol. Mikołajowi Kopernikowi Wdzięczna Ojczyzna), z prawej strony Mikołajowi Kopernikowi Rodacy

Pomnik Mikołaja Kopernika w Warszawie - fotografia: WIKIPEDIA

• 50 GROSZY z 1924 r. / pośrodku pomnik księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie, dzieło duńskiego rzeźbiarza Bertela Thorvaldsena

50 GROSZY / Emisja: 1924 r.; producent: Państwowe Zakłady Graficzne, Warszawa; wymiary: 79 x 48 - 85 x 53 mm

Pomnik przedstawia księcia Józefa Poniatowskiego dosiadającego konia i trzymającego w prawym ręku miecz, a sama postać wzorowana jest na pomniku Marka Aureliusza z rzymskiego Kapitolu. Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego powstał staraniem polskiej arystokracji. Zgodę na postawienie monumentu przed Pałacem Namiestnikowskim wyjednała u cara Anna z Tyszkiewiczów Potocka.

Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie - fotografia: WIKIPEDIA

W czasie II wojny światowej dla Generalnej Guberni emitowane były banknoty przez władze okupacyjne. Dwa z nich prezentowały warszawskie wizerunki.

• 10 ZŁOTYCH z 1940 r. / pomnik Fryderyka Chopina z warszawskich Łazienek

10 ZŁOTYCH / Emisja: 1940 r.; producent:  Wiener Staadsdruckerei, Wiedeń; Zakłady Graficzne Banku Emisyjnego, Kraków; Wytwórnia Papierów Wartościowych, Warszawa.; wymiary: 190 x 70 - 170 x 85 mm

Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie – secesyjny pomnik Fryderyka Chopina w Parku Łazienkowskim w Warszawie, przedstawiający odlaną w brązie postać kompozytora siedzącą pod stylizowaną mazowiecką wierzbą. Obok pomnika Syrenki, Kolumny Zygmunta, Pałacu Na Wodzie czy Pałacu Kultury i Nauki, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych widoków związanych z Warszawą. Pomnik doczekał się nie tylko niezliczonych reprodukcji kalendarzowych, pocztówkowych, filatelistycznych itp., ale także kopii, z których najbardziej znana, w skali 1:1, znajduje się w Japonii w mieście Hamamatsu.

Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie - fotografia: WIKIPEDIA

• 100 ZŁOTYCH z 1940 r. / budynek Banku Polskiego w Warszawie na placu Bankowym

100 ZŁOTYCH / Emisja: 1940 r.; producent: Wiener Staadsdruckerei, Wiedeń; Zakłady Graficzne Banku Emisyjnego, Kraków; Wytwórnia Papierów Wartościowych, Warszawa.; wymiary: 120 x 86 - 190 x 106 mm

Po II wojnie światowej Warszawa prezentowana była na następujących banknotach:

• 50000 ZŁOTYCH (1989) / Stanisław Staszic - Pałac Staszica w Warszawie

50000 ZŁOTYCH / Emisja: 1989 r.; producent: PWPW, Warszawa; wymiary: 138 x 63 mm

Pałac został zbudowany w latach 1820-1823 w stylu klasycystycznym według projektu Antonio Corazziego dla Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. 11 maja 1830 r. ówczesny prezes Towarzystwa Julian Ursyn Niemcewicz odsłonił przed wejściem do pałacu pomnik Mikołaja Kopernika dłuta Bertela Thorvaldsena. Pałac Staszica w Warszawie znajduje się przy ulicy Nowy Świat 72.

Pałac Staszica w Warszawie - fotografia: WIKIPEDIA

 

• 100 000 ZŁOTYCH (1990) / Stanisław Moniuszko – Teatr Wielki w Warszawie

100000 ZŁOTYCH / Emisja: 1990 r.; producent: PWPW, Warszawa; wymiary: 138 x 63 mm

Teatr Wielki — Opera Narodowa w Warszawie – budynek zlokalizowany przy placu Teatralnym w Warszawie, będący siedzibą Opery Narodowej. W Salach Redutowych mieści się Muzeum Teatralne oraz dwie spośród trzech scen Teatru Narodowego.

Teatr Wielki — Opera Narodowa w Warszawie - fotografia: WIKIPEDIA

 

• 200 000 ZŁOTYCH (1989) / panorama Warszawy

Postępująca inflacja wymusiła wprowadzenie do obiegu wysokiego nominału w krótkim czasie. Złej jakości papier, mało skomplikowana technika druku (tylko offset) oraz brak zabezpieczeń widocznych w promieniach UV spowodowały, że banknot ten stał się łatwym przedmiotem fałszerstw. Szybko został wycofany.

200000 ZŁOTYCH / Emisja: 1989 r.; producent: PWPW, Warszawa; projekt: Andrzej Heidrich - tło giloszowe wykonał Jan Moczydłowski; wymiary: 135 x 64 mm

 

• Banknoty z warszawskimi wizerunkami, które nie weszły do obiegu

Podobnie jak wcześniej omawiane miasta, również Warszawa znalazła się kilkukrotnie na projektach banknotów, które ostatecznie z różnych względów nie znalazły się w obiegu.

Pierwszym takim banknotem jest 1000 zł z datą 2 stycznia 1962 r. Banknotu nie wprowadzono do obiegu ze względu na niewłaściwe podpisy. Prezes NBP Adam Żebrowski którego podpis widnieje na banknocie przestał być prezesem.

Drugim banknotem jest 1000 zł z datą 2 stycznia 1965 r. W roku 1960 ogłoszono konkurs na nowe banknoty polskie z wizerunkami miast. Warszawa stała się motywem banknotu 1000 zł. Pomysł ten powrócił po pięciu latach kiedy to wydrukowano serie próbne banknotów. Ich ilość była bardzo znikoma – po jednym arkuszu (6 lub osiem banknotów) w dziesięciu kolorach. Każdy banknot przedstawiał zabytek z danego miasta i charakterystyczną postać, przedstawiciela zawodu związanego z nim. „Warszawski” banknot prezentuje kobietę w stroju ludowym oraz panoramę miasta.

Banknot ten wraz z pozostałymi w serii nigdy jednak nie wszedł do obiegu. Dziś banknoty te są prawie nieosiągalne. Czasem wypływa pojedynczy egzemplarz na aukcji, osiągając cenę kilkunastu tysięcy złotych.


Kolejnym banknotem, który nigdy nie wszedł do obiegu jest 5000 złotych z 1946 r. / pomnik Fryderyka Chopina z warszawskich Łazienek. Druk banknotu jednostronny na dwóch oddzielnych arkuszach.

Ostatni „warszawski” banknot, który nie wszedł nigdy do obiegu powstał w czasach przygotowań do denominacji złotówki, w roku 1989. Warszawa miała być tematem banknotu 10 zł. Na awersie znajdował się Zamek Królewski, zaś na rewersie pomnik Syrenki znajdujący się nad Wisłą. Autorem tego projektu był p. Waldemar Andrzejewski. Banknoty z datą 1 marca 1990 r. wydrukowano w Monachium, w ilości całkowitej 500 milionów sztuk. Projekt ten jednak przepadł przez słabe, a raczej przestarzałe zabezpieczenia. Było to również konsekwencją przesuwania w czasie denominacji. Banknoty z miastami dało się... wyprać z farby i nanieść wyższy nominał. Zaprojektowano i wydrukowano więc nowe banknoty, obecnie obowiązujące, z władcami Polski.

Większość banknotów z serii „Miasta Polski” trafiła na przemiał. Dla kolekcjonerów przygotowano tysiąc kompletów z wielkim napisem "specimen" na awersie. Zainteresowanie tymi banknotami było jednak tak wielkie, że NBP pozwolił na nieograniczoną sprzedaż - tym razem już bez numeracji i z nadrukiem "nieobiegowy".  Obecnie bez problemu można je kupić na aukcji w cenie ok. 120 zł za komplet.


W kwietniu 1939 postawiono nad Wisłą pomnik SYRENKI wykonany ze spiżu. Do rzeźby Ludwice Nitschowej pozowała Krystyna Krahelska.

Jesienią 2006 przed pomnikiem ustawiono tablicę informującą o srebrnym Krzyżu Virtuti Militari, który nadał Warszawie gen. Sikorski w uznaniu zasług obrony miasta we wrześniu 1939 r.

Pomnik Syrenki znajdujący się nad Wisłą - fotografia: WIKIPEDIA

Monety Narodowego Banku Polskiego z „warszawskimi” wizerunkami.

• 10 złotych (1965) VII Wieków Warszawy – Nike

10 złotych (1965) VII Wieków Warszawy – Nike / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; projekt: Wacław Kowalik; materiał: miedzionikiel (CuNi); nakład: 3 492 000 szt.; średnica: 31 mm; waga: 12,9 g; bok: ząbkowany

Warszawska Nike - pomnik Bohaterów Warszawy 1939-45. Pomnik został zaprojektowany przez Mariana Koniecznego, a odsłonięty 20 lipca 1964 roku.

Warszawska Nike - pomnik Bohaterów Warszawy - fotografia: WIKIPEDIA

 

• 10 złotych (1965 / 1966) VII Wieków Warszawy - Kolumna Zygmunta

10 złotych (1965) - Kolumna Zygmunta / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; projekt: Jerzy Jarnuszkiewicz; materiał: miedzionikiel (CuNi); nakład: 2 000 000 szt.; średnica: 31 mm; waga: 12,9 g; bok: ząbkowany

10 złotych (1966) - Kolumna Zygmunta / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; projekt: Jerzy Jarnuszkiewicz; materiał: miedzionikiel (CuNi); nakład: 102 000 szt.; średnica: 28 mm; waga: 9,5 g; bok: gładki z wklęsłą inskrypcją: W DWUSETNĄ ROCZNICĘ MENNICY WARSZAWSKIEJ

 

• 10 złotych (1965) / VII wieków Warszawy - próba , "CHUDA SYRENKA"

10 złotych (1965) / VII wieków Warszawy - próba, "CHUDA SYRENKA" / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: miedzionikiel (CuNi); nakład: 31 120 szt.; średnica: 31 mm; waga: 12,9 g; bok: ząbkowany

 

• 10 złotych (1965) / VII wieków Warszawy – próba

 

10 złotych (1965) / VII wieków Warszawy - próba / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: miedzionikiel (CuNi); nakład: 30 100 szt.; średnica: 31 mm; waga: 12,9 g; bok: ząbkowany

 

• 50 złotych (1983) / 150 lat Teatru Wielkiego

 

50 złotych (1983) / 150 lat Teatru Wielkiego / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; projekt: A. Jarnuszkiewicz / E. Olszewska-Borys; materiał: miedzionikiel (CuNi); nakład: 3 492 000 szt.; średnica: 30,5 mm; waga: 11,7 g; bok: ząbkowany

 

• 100 złotych (1975) / Zamek Królewski w Warszawie

 

100 złotych (1975) / Zamek Królewski w Warszawie / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: srebro (Ag.625); nakład: 50 177 szt. + 5 000 szt. (z napisem PRÓBA); średnica: 32 mm; waga: 16,5 g; bok: gładki

Zamek Królewski w Warszawie – barokowo-klasycystyczny zamek królewski znajdujący się w Warszawie przy placu Zamkowym.

Pierwotnie była to rezydencja książąt mazowieckich, a od XVI wieku siedziba władz I Rzeczypospolitej: króla i Sejmu (Izby Poselskiej i Senatu). W XIX wieku, po upadku powstania listopadowego, przeznaczony na potrzeby administracji rosyjskiej. W okresie I wojny światowej rezydencja niemieckiego generalnego gubernatora. Od 1920 do 1922 siedziba Naczelnika Państwa; 1926-1939 rezydencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Spalony i ograbiony przez Niemców w 1939 r., niemal doszczętnie zniszczony w 1944 r. Po 1971 r. odbudowany i zrekonstruowany. Obecnie stanowi pomnik historii i kultury narodowej, pełni funkcje muzealne i reprezentacyjne. Wpisany jest do Państwowego Rejestru Muzeów.

Zamek Królewski w Warszawie - fotografia: WIKIPEDIA

W swojej długiej historii Zamek Królewski był wielokrotnie grabiony i dewastowany przez wojska szwedzkie, brandenburskie, niemieckie i rosyjskie.

Ocalałe fragmenty zamku oraz Bibliotekę Królewską, pałac Pod Blachą i Arkady Kubickiego wpisano do rejestru zabytków w 1965. Rekonstrukcją zamku przeprowadzoną w latach 1971-1988 kierował Obywatelski Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. W 1979 r. powołano państwową instytucję kultury Zamek Królewski w Warszawie- Pomnik Historii i Kultury Narodowej. W 1980 r. Zamek Królewski wraz ze Starym Miastem został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W 1994 r. Zamek Królewski wraz z historycznym zespołem miasta z Traktem Królewskim i Wilanowem Królewskim uznano za pomnik historii.

• 100000 / 200000 / 300000 / 1000000 złotych (1990) / Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie

 

100000 złotych (1990) / Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: srebro (Ag.999); nakład: 10 000 szt.; średnica: 39 mm; waga: 31,1 g; bok: ząbkowany
200000 złotych (1990) / Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: srebro (Ag.999); nakład: 10 000 szt.; średnica: 65 mm; waga: 155,5 g; bok: ząbkowany
200000 złotych (1990) / Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: złoto (Au.999); nakład: 13 szt.; średnica: 32 mm; waga: 31,1 g; bok: ząbkowany
300000 złotych (1990) / Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: złoto (Au.999); nakład: 16 szt.; średnica: 39 mm; waga: 62,2 g; bok: ząbkowany
1000000 złotych (1990) / Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: złoto (Au.999); nakład: 1 szt.; średnica: 65 mm; waga: 373,2 g; bok: ząbkowany

• 20000 złotych (1994) / 225 LAT MENNICY WARSZAWSKIEJ

 

20000 złotych (1994) / 225 LAT MENNICY WARSZAWSKIEJ / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: bimetal: środkowy krążek - miedzionikiel, zewnętrzny pierścień - brąz; nakład: 100 000 szt.; średnica: 32,1 mm; waga: 9,45 g; bok: gładki / ząbkowany (na przemian)

• 20000 złotych (1994) / OTWARCIE NOWEGO GMACHU MENNICY PAŃSTWOWEJ

 

20000 złotych (1994) / OTWARCIE NOWEGO GMACHU MENNICY PAŃSTWOWEJ / producent: Mennica Państwowa, Warszawa; materiał: miedzionikiel (CuNi); nakład: 252 000 szt.; średnica: 29,5 mm; waga: 10,8 g; bok: ząbkowany

• 2 złote / 20 złotych (1995) / Pałac Królewski w Łazienkach

2 złote (1995) / Pałac Królewski w Łazienkach / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: miedzionikiel (CuNi); nakład: 300 000 szt.; średnica: 29,5 mm; waga: 10,8 g; bok: gładki / ząbkowany (na przemian)
20 złotych (1995) / Pałac Królewski w Łazienkach / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.999); nakład: 20 000 szt.; średnica: 40 mm; waga: 31,1 g; bok: gładki

Łazienki Królewskie w Warszawie – zespół pałacowo-parkowy w Warszawie z licznymi zabytkami klasycystycznymi, założony w XVIII wieku z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Całe założenie było zrealizowane przez architektów królewskich: Dominika Merliniego, Jana Chrystiana Kamsetzera i Jana Chrystiana Szucha.

Park spełnia dziś swoje zadania podobnie jak w momencie jego utworzenia. Jest miejscem licznych wydarzeń o charakterze kulturalnym, naukowym, rozrywkowym i sportowym, a także ulubionym miejscem spacerów warszawiaków. W parku nie wolno jeździć na rolkach, deskorolkach i rowerach, co sprawia, że jest bezpieczny również dla małych dzieci. Niedaleko Łazienek znajduje się Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego, chętnie odwiedzany nie tylko przez spacerowiczów, ale również przez studentów.

Pałac Królewski w Łazienkach - fotografia: WIKIPEDIA

 

• 20 złotych (1996) / IV Wieki Stołeczności Warszawy

20 złotych (1996) / IV Wieki Stołeczności Warszawy/ producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 16 500 szt.; średnica: 38,61 mm; waga: 31,1 g; bok: pięciokrotnie powtórzone daty 1596 – 1996 rozdzielone gwiazdkami

 

• 2 złote / 20 złotych (2000) / Pałac w Wilanowie

2 złote (2000) / Pałac w Wilanowie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: Nordic Gold; nakład: 500 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: napis – NARODOWY BANK POLSKI
20 złotych (2000) / Pałac w Wilanowie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 20 000 szt.; średnica: 38,61 mm; waga: 28,28 g; bok: gładki

Pałac w Wilanowie – pałac królewski w Warszawie, na Wilanowie Królewskim, barokowy, wzniesiony w latach 1681–1696 dla króla Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery według projektu Augustyna Locciego, skrzydła boczne dobudowano w latach 1723–1729; mieści Muzeum Pałac w Wilanowie.
W 1994 r. zespół pałacowy w Wilanowie Królewskim wraz z Morysinem został uznany za pomnik historii.

Pałac w Wilanowie - fotografia: WIKIPEDIA

Pałac wraz z otaczającym parkiem oraz zabudowaniami zachował niezmienioną formę architektoniczną, walory historyczne i artystyczne mimo zaborów, wojen i okupacji.
Zespół pałacowo-parkowy w Wilanowie jest również miejscem wydarzeń kulturalnych, koncertów i spotkań. Do najbardziej znanych imprez należą: Letnie Koncerty Królewskie w Ogrodzie Różanym oraz Międzynarodowa Letnia Akademia Muzyki Dawnej.

• 2 złote / 10 złotych (2004) / 60. rocznica Powstania Warszawskiego

 

2 złote (2004) / 60. rocznica Powstania Warszawskiego / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: Nordic Gold; nakład: 900 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
10 złotych (2004) / 60. rocznica Powstania Warszawskiego / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 92 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki

Powstanie warszawskie (1 sierpnia – 3 października 1944) – wystąpienie zbrojne przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza”, połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego.

Fragment Pomnika Powstania Warszawskiego w Warszawie (odsłonięty w 45. rocznicę) - fotografia: WIKIPEDIA

Straty powstańcze ocenia się na 18 tys. zabitych i zaginionych, 25 tys. rannych. Do niewoli dostało się ok. 15 tys. żołnierzy i oficerów, w tym mianowany naczelnym wodzem generał T. Komorowski (Bór). Straty ludności cywilnej wyniosły ponad 180 tys. zabitych (głównie pomordowanych). Niemcy stracili w walkach 10 tys. zabitych, 6 tys. zaginionych, 9 tys. rannych oraz ok. 300 pojazdów opancerzonych.

Ok. 25% budynków na terenach objętych walkami uległo zniszczeniu, a dalsze Niemcy systematycznie burzyli po upadku powstania warszawskiego. Po kapitulacji powstania żołnierzy umieszczono w obozach jenieckich, ludność cywilną w obozie przejściowym w Pruszkowie, skąd rozsyłano ją po terenie Generalnego Gubernatorstwa lub kierowano do obozów pracy w Niemczech.

• 2 złote / 10 złotych / 200 złotych (2004) / 100. rocznica utworzenia Akademii Sztuk Pięknych

 

2 złote (2004) / 100. rocznica utworzenia Akademii Sztuk Pięknych / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: Nordic Gold; nakład: 850 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
10 złotych (2004) / 100. rocznica utworzenia Akademii Sztuk Pięknych / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925) + oksyda + emalia; nakład: 75 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki
200 złotych (2004) / 100. rocznica utworzenia Akademii Sztuk Pięknych / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: złoto (Au.900); nakład: 5 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 15,5 g; bok: gładki

Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie – najstarsza wyższa uczelnia artystyczna w Polsce. Jej główna siedziba znajduje się przy ul. Krakowskie Przedmieście 5 w Warszawie. Od 2012 r. jej rektorem jest prof. Adam Myjak.

Akademia Sztuk Pięknych, siedziba Akademii Sztuk Pięknych Krakowskie Przedmieście 5 - fotografia: WIKIPEDIA

• 2 złote / 10 złotych / 200 złotych (2006) / 100-lecie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie

2 złote (2006) / 100-lecie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: Nordic Gold; nakład: 1 000 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
10 złotych (2006) / 100-lecie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 59 000 szt.; średnica: 32 mm (dziewięciokąt foremny wpisany w okrąg); waga: 14,14 g; bok: gładki
200 złotych (2006) / 100-lecie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: złoto (Au.900); nakład: 8 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 15,5 g; bok: gładki

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie (SGH, w latach 1949–1991 Szkoła Główna Planowania i Statystyki, SGPiS) – najstarsza uczelnia ekonomiczna w Polsce, a zarazem jeden z wiodących uniwersytetów ekono micznych w Europie. Jej siedziba mieści się na warszawskim Mokotowie, przy al. Niepodległości, w bezpośrednim sąsiedztwie stacji metra Pole Mokotowskie.

Szkoła istnieje nieprzerwanie od 1906 r. i rocznie wydaje ponad 2,5 tys. dyplomów ukończenia studiów wyższych. Szacuje się, że od początku istnienia, uczelnia wykształciła ponad 70 000 absolwentów wszystkich typów studiów (stacjonarnych, niestacjonarnych, doktoranckich i podyplomowych).

Inne, historyczne nazwy uczelni to: Prywatne Kursy Handlowe Męskie Augusta Zielińskiego, Wyższe Kursy Handlowe im. Augusta Zielińskiego, Wyższa Szkoła Handlowa, Miejska Szkoła Handlowa, Kursy Akademickie w Częstochowie. Angielska statutowa nazwa uczelni to Warsaw School of Economics.

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie - fotografia: WIKIPEDIA

• 2 złote / 10 złotych (2008) / 40. rocznica Marca ’68

 

2 złote (2008) / 40. rocznica Marca '68/ producent: Mennica Polska S.A.; materiał: Nordic Gold; nakład: 1 400 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
10 złotych (2008) / 40. rocznica Marca ’68/ producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 59 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki

MARZEC 1968

Pod tym pojęciem kryje się kilka różnych, niekoniecznie ze sobą powiązanych wątków. Co więcej, w zależności od tego, kto odwołuje się do Marca, podkreśla przede wszystkim to, co w największym stopniu dotyczy jego samego i środowiska, w którym wtedy się obracał. Zrozumiałe jest więc, że osoby, które po Marcu wyemigrowały z Polski oraz ich bliscy, którzy pozostali w kraju, najczęściej wspominają haniebną kampanię antysemicką; skrywaną nieudolnie przez czynniki oficjalne pod hasłami antysyjonistycznymi. W takim klimacie w latach 1968–1972 wyemigrowało z Polski ponad 15 tys. Żydów i osób żydowskiego pochodzenia.
Dla ludzi, którzy w 1968 r. studiowali, najważniejszy jest zwykle właśnie studencki nurt Marca. W pamięć tych osób najmocniej wryły się wiece, strajki i manifestacje studenckie. Studenci kontestujący w Polsce w 1968 r. występowali pod hasłami wolnościowymi, odwołując się do lewicowej frazeologii. Walczyli o demokratyzację i liberalizację systemu, a także o prawo do życia w prawdzie. Stąd może wzięło się jedno z najbardziej popularnych wówczas haseł: „Prasa kłamie!”. Dla ludzi ze świata kultury, nauki i sztuki Marzec jawi się głównie jako pogrom inteligencji, okres, w którym w środkach masowego przekazu atakowano z niezwykłą brutalnością – wymienianych z nazwiska – pisarzy i naukowców. Cechą wspólną tych wszystkich wystąpień (będących kalką wypowiedzi działaczy partyjnych) było odmawianie atakowanym nie tylko walorów ideowo moralnych, ale także po prostu zawodowych kwalifikacji.
W obronie kolegów relegowanych z uczelni, w związku z tymi protestami, studenci zorganizowali 8 marca 1968 r. wiec na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego. Zgromadzenie zostało brutalnie rozpędzone pałkami przez przybyły na teren Uczelni „aktyw robotniczy” oraz zwarte oddziały MO. Wiec ten zapoczątkował falę solidarnościowych wystąpień studenckich w szkołach wyższych niemal w całej Polsce. Do ulicznych demonstracji i starć z milicją doszło w kilkunastu miastach.
Wystąpieniom młodzieży towarzyszyła kampania antyinteligencka i antysemicka. Wiele osób na eksponowanych stanowiskach usuwano wtedy z partii i z zajmowanych stanowisk. „Czystka” objęła aparat partyjny i administrację państwową, świat nauki, kultury i sztuki, media, wojsko; wcześniej dokonano jej w aparacie bezpieczeństwa. Polska miała wówczas jednoznacznie złą opinię na Zachodzie. Na jej dalsze pogorszenie wpłynął udział Wojska Polskiego w inwazji na Czechosłowację i stłumieniu Praskiej Wiosny.

Uniwersytet Warszawski – polska uczelnia państwowa, założona 19 listopada 1816 roku w Warszawie. Najlepszy uniwersytet w Polsce według The Times Higher Education Supplement (QS World University Rankings). W rankingu szanghajskim (ARWU) z 2012 roku uczelnia została sklasyfikowana na miejscach 301-400. Według ogólnoświatowego rankingu szkół wyższych Webometrics Ranking of World Universities ze stycznia 2013, opracowanego przez hiszpański instytut Consejo Superior de Investigaciones Científicas uczelnia zajmuje 1. miejsce w Polsce wśród uniwersytetów, a na świecie 234. pośród wszystkich typów uczelni. Corocznie, uniwersytet zajmuje 1-2 miejsce w rankingu polskich uczelni państwowych przeprowadzanych przez "Rzeczpospolitą" i "Perspektywy".

Brama główna Uniwersytetu Warszawskiego - fotografia: WIKIPEDIA

 

• 2 złote / 20 złotych / 200 złotych (2008) / 65. rocznica powstania w getcie warszawskim

2 złote (2008) / 65. rocznica powstania w getcie warszawskim / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: GOLDEN NORDIC; nakład: 1 750 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
20 złotych (2008) / 65. rocznica powstania w getcie warszawskim / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 59 000 szt.; średnica: 38,61 mm; waga: 28,28 g; bok: gładki
200 złotych (2008) / 65. rocznica powstania w getcie warszawskim / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: złoto (Au.900); nakład: 12 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 15,5 g; bok: gładki

Powstanie w getcie warszawskim (jidysz ‏וואַרשעווער געטאָ־אויפֿשטאַנד; warszewer geto-ojfsztand) – zbrojne wystąpienie żydowskich podziemnych formacji zbrojnych, które wybuchło na terenie warszawskiego getta pod koniec jego likwidacji przez Niemców w trakcie Operacji Reinhard (akcja zagłady Żydów polskich w ramach „ostatecznego rozwiązania”).

Żydowscy powstańcy, detal Pomnika Bohaterów Getta, rzeźba autorstwa Natana Rapaporta - fotografia: WIKIPEDIA

• 2 złote / 10 złotych (2009) / 90. rocznica utworzenia Najwyższej Izby Kontroli

2 złote (2009) / 90. rocznica utworzenia Najwyższej Izby Kontroli / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: GOLDEN NORDIC; nakład: 1 200 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
10 złotych (2009) / 90. rocznica utworzenia Najwyższej Izby Kontroli / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925) + hologram; nakład: 100 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14.14 g; bok: gładki

Najwyższa Izba Kontroli – najwyższy organ kontroli Rzeczypospolitej Polskiej, podlegający Sejmowi. Zgodnie z konstytucją Najwyższa Izba Kontroli kontroluje działalność organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności. Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności. Najwyższa Izba Kontroli może również kontrolować z punktu widzenia legalności i gospodarności działalność innych jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych w zakresie, w jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe lub komunalne oraz wywiązują się z zobowiązań finansowych na rzecz państwa. Jako rezultat przeprowadzonych kontroli Najwyższa Izba Kontroli przedkłada Sejmowi m.in. analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej oraz opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów.

Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa - ul. Filtrowa 57 - fotografia: WIKIPEDIA

• 2 złote / 10 złotych / 200 złotych (2009) / 180 lat bankowości centralnej w Polsce

Na monetach przedstawiono dwa budynki Banku Polskiego – z lewej stary budynek z 1828 roku na placu Bankowym, z prawej nowy, międzywojenny przy ulicy Bielańskiej.

2 złote (2009) / 180 lat bankowości centralnej w Polsce / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: GOLDEN NORDIC; nakład: 1 300 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
20 złotych (2009) / 180 lat bankowości centralnej w Polsce / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 59 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki
200 złotych (2009) / 180 lat bankowości centralnej w Polsce / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: złoto (Au.900); nakład: 8 500 szt.; średnica: 27 mm; waga: 15,5 g; bok: gładki

• 2 złote / 10 złotych / 10 złotych (2009) / 65. rocznica Powstania Warszawskiego – poeci warszawscy: Krzysztof Kamil Baczyński i Tadeusz Gajcy

 

2 złote (2009) / 65. rocznica Powstania Warszawskiego – poeci warszawscy / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: GOLDEN NORDIC; nakład: 1 400 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
10 złotych (2009) / 65. rocznica Powstania Warszawskiego – poeci warszawscy: Tadeusz Gajcy / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: rdzeń – srebro (Ag.925) platerowane złotem(Au.999), pierścień – srebro (Ag.925); nakład: 100 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki
10 złotych (2009)/ 65. rocznica Powstania Warszawskiego – poeci warszawscy: Krzysztof Kamil Baczyński / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: rdzeń – srebro (Ag.925), pierścień srebro (Ag.925) platerowane złotem (Au.999); nakład: 100 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki

Muzeum Powstania Warszawskiego, muzeum historyczne w Warszawie, samorządowa instytucja kultury m.st. Warszawy, założone w 1983 r. jako Muzeum i Archiwum Powstania Warszawskiego, otwarte w 2004 r., wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów (nr 81) w 2005 r., dokumentuje historię powstania warszawskiego. Muzeum mieści się w dawnej Elektrowni Tramwajów Miejskich w Warszawie, na Woli.

Muzeum zostało otwarte w przeddzień 60. rocznicy wybuchu powstania, 31 lipca 2004 r. Jest wyrazem hołdu warszawiaków wobec tych, którzy walczyli i ginęli za wolną Polskę i jej stolicę. Ekspozycja przedstawia walkę i codzienność powstania na tle okupacji, poprzez ukazanie złożonej sytuacji międzynarodowej, aż po powojenny terror komunistyczny i losy powstańców w PRL.

Muzeum prowadzi działalność naukowo-badawczą oraz edukacyjną poświęconą dziejom powstania warszawskiego oraz historii i dorobku Polskiego Państwa Podziemnego. Gromadzi zbiory poświęcone tym zagadnieniom. Inicjatywą Muzeum jest również utworzenie Archiwum Historii Mówionej gromadzącego nagrania wspomnień uczestników powstania.
Ekspozycja w Muzeum została przyjęta przez recenzje i opinię publiczną pozytywnie, jako nowatorska w dziejach muzealnictwa polskiego. Wykorzystuje najnowsze techniki audiowizualne pozwalające na interaktywne uczestniczenie w oglądaniu eksponatów.

Muzeum Powstania Warszawskiego - fotografia: WIKIPEDIA

• 200 złotych (2009) / Wrzesień 1939 r. – WARSZAWA

 

200 złotych (2009) / Wrzesień 1939 r. – WARSZAWA / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: złoto (Au.900); nakład: 10 500 szt.; średnica: 27 mm; waga: 15,5 g; bok: gładki

Obrona Warszawy – bitwa powietrzno-lądowa stoczona w obronie Warszawy w czasie kampanii wrześniowej przez Wojsko Polskie i ludność cywilną z oddziałami 3 i 4 Armii Wehrmachtu oraz jednostkami 1 i 4 Floty Powietrznej Luftwaffe.

Płonąca, zbombardowana przez Luftwaffe w nalocie dywanowym Warszawa, 24 września 1939 r. - fotografia: WIKIPEDIA

 

• 10 złotych (2010) / 95. rocznica urodzin ks. Jana Twardowskiego – Kościół pw. Św. Józefa Oblubieńca Niepokalanej Bogurodzicy Maryi w Warszawie

 

10 złotych (2010) / 95. rocznica urodzin ks. Jana Twardowskiego / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 50 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki

Kościół Wizytek w Warszawie, pod wezwaniem Opieki św. Józefa Oblubieńca Niepokalanej Bogurodzicy Maryi – późnobarokowy kościół, zbudowany w 1728–1761 według projektu Karola Baya, zlokalizowany w dzielnicy Śródmieście przy ulicy Krakowskie Przedmieście 34. Należy do parafii pod wezwaniem św. Krzyża.

Kościół Wizytek na obrazie Canaletta, ok. 1780 - fotografia: WIKIPEDIA

 

• 2 złote (2010) / Miasta w Polsce – Stare Miasto w Warszawie

 

2 złote (2010) / Miasta w Polsce – Stare Miasto w Warszawie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: GOLDEN NORDIC; nakład: 1 000 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.

• 2 złote / 5 złotych (2011) / Polskie Kluby Piłkarskie – Polonia Warszawa

 

2 złote (2011) / Polskie Kluby Piłkarskie – Polonia Warszawa / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: GOLDEN NORDIC; nakład: 800 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
5 złotych (2011) / Polskie Kluby Piłkarskie – Polonia Warszawa / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 50 000 szt.; średnica: 24 mm; waga: 7,07 g; bok: gładki

 

Polonia Warszawa (Klub Sportowy Piłkarski Polonia Warszawa) – klub piłkarski z siedzibą w Warszawie. Jest to drugi klub piłkarski, który powstał w Warszawie (po Koronie Warszawa powstałej w 1909 r.) i pozostaje obecnie najstarszym klubem w Warszawie oraz pierwszym wicemistrzem w dziejach polskiego futbolu i pierwszym mistrzem Polski po II wojnie światowej. W tabeli wszech czasów Ekstraklasy zajmuje 12. miejsce.

• 2 złote / 10 złotych (2012) / 150 lat Muzeum Narodowego w Warszawie

 

2 złote (2012) / 150 lat Muzeum Narodowego w Warszawie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: GOLDEN NORDIC; nakład: 800 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
10 złotych (2012) / 150 lat Muzeum Narodowego w Warszawie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925); nakład: 45 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki

Muzeum Narodowe w Warszawie (MNW) – muzeum sztuki w Warszawie, założone w 1862 r. jako Muzeum Sztuk Pięknych w Warszawie, narodowa instytucja kultury; jedno z największych muzeów w Polsce i największe w Warszawie.
Muzeum Narodowe w Warszawie gromadzi zbiory sztuki starożytnej (egipskiej, greckiej, rzymskiej), malarstwa polskiego od XIII wieku, a także galerię malarstwa obcego (włoskie, francuskie, holenderskie, niemieckie i rosyjskie), zbiory numizmatyczne i rzemiosła artystycznego.
Modernistyczny Nowy Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie wzniesiono w latach 1927–1938 według projektu Tadeusza Tołwińskiego; skrzydło wschodnie zajmuje Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
W wyniku niemieckiej grabieży polskich dóbr kultury w czasie II wojny światowej Muzeum Narodowe w Warszawie utraciło ogromną część zbiorów, m.in. 99% numizmatów, 100% zegarów, 80% wyrobów złotniczych i jubilerskich, 63% tkanin, 60% mebli, 70% opraw, ksiąg i superekslibrisów królewskich. Muzeum Narodowe w Warszawie znacjonalizowano w 1945 r.

Muzeum Narodowe w Warszawie, Nowy Gmach - fotografia: WIKIPEDIA

• 2 złote / 10 złotych (2013) / 100 lat Teatru Polskiego w Warszawie

 

2 złote (2013) / 100 lat Teatru Polskiego w Warszawie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: GOLDEN NORDIC; nakład: 800 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 8,15 g; bok: ośmiokrotnie powtórzony napis "NBP", co drugi odwrócony o 180°.
10 złotych (2013) / 100 lat Teatru Polskiego w Warszawie / producent: Mennica Polska S.A.; materiał: srebro (Ag.925) + tampondruk; nakład: 28 000 szt.; wymiary: 40 x 26 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki

 

Dukaty lokalne, żetony pamiątkowe i inne numizmaty, których tematem jest miasto Warszawa.

• 7 / 70 DUKATÓW WARSZAWSKICH (2010)

 

Warszawski dukat lokalny z wizerunkiem ks. Jerzego Popiełuszki.

Ksiądz Jerzy Popiełuszko urodził się 14 września 1947 roku we wsi Okopy koło Suchowoli na Podlasiu. Od dzieciństwa był ministrantem w miejscowym kościele. Po maturze w 1965 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Warszawie. Na drugim roku studiów odbył zasadniczą służbę wojskową (wbrew umowie państwa z kościołem z roku 1950) w jednostce dla kleryków w Bartoszycach. Mimo licznych szykan, bronił swoich przekonań i poglądów.

28 maja 1972 roku z rąk Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego przyjął święcenia kapłańskie. Swoją posługę pełnił m.in. w parafiach: p.w. Św. Trójcy w Ząbkach i p.w. Matki Bożej Królowej Polski w Aninie oraz p.w. Dzieciątka Jezus i św. Stanisława Kostki w Warszawie. W roku 1978 został duszpasterzem środowisk medycznych w Warszawie.

Ksiądz Jerzy Popiełuszko szczególnie upodobał sobie pracę z dziećmi i młodzieżą. W roku akademickim 1979/80 pracował w Duszpasterstwie Akademickim Św. Anny. 

Od sierpnia 1980 roku ks. Jerzy Popiełuszko związał się ze środowiskami robotniczymi, aktywnie wspierał Solidarność. W stanie wojennym organizował liczne msze w intencji ojczyzny. Za swoją działalność władze PRL wielokrotnie oskarżały go o zbytnie zaangażowanie polityczne, stał się celem działań operacyjnych Służby Bezpieczeństwa. SB wielokrotnie rewidowało jego mieszkanie, odnajdując wiele przedmiotów podrzuconych przez samych siebie.

19 października 1984 r. ks. Jerzy Popiełuszko został zaproszony do parafii pw. Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy. Tego samego dnia podczas powrotu do Warszawy został uprowadzony. 30 października ze zbiornika wodnego we Włocławku wyłowiono zwłoki księdza. Były one skrępowane i nosiły ślady torturowania. Wielokrotne procesy nie wyjaśniły jednoznacznie kto faktycznie stoi za śmiercią księdza Jerzego Popiełuszki.

Zabójstwo księdza wywołało ogromny wstrząs. Pogrzeb kapłana przerodził się w wielką manifestację patriotyczną. Został pochowany na terenie kościoła św. Stanisława Kostki w Warszawie.

Proces beatyfikacyjny księdza otwarto oficjalnie 8 lutego 1997 r. w kościele pw. św. Stanisława Kostki w Warszawie, a etap diecezjalny procesu zakończono dokładnie cztery lata później. 3 maja 2001 r. swoje prace rozpoczęła Kongregację ds. Kanonizacyjnych. 19 grudnia 2009 r. papież Benedykt XVI podpisał dekret o męczeństwie ks. Jerzego Popiełuszki. W dniu 15 lutego 2010 r. metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz ogłosił datę beatyfikacji ks. Jerzego – 6 czerwca 2010 r.
Warszawski Dukat Lokalny z wizerunkiem Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki upamiętnia to wyjątkowe wydarzenie. Honorowy patronat nad akcją objął JE Arcybiskup Kazimierz Nycz Metropolita Warszawski.

7 DUKATÓW WARSZAWSKICH / emisja: 2010 r.; organizator i producent: Mennica Polska S.A.; projekt: Tadeusz Tchórzewski materiał: bimetal; nakład: 50 000 szt.; średnica: 27 mm; waga: 9,1 g; bok: gładki
70 DUKATÓW WARSZAWSKICH / emisja: 2010 r.; organizator i producent: Mennica Polska S.A.; projekt: Tadeusz Tchórzewski materiał: srebro (Ag.500); nakład: 1 000 szt.; średnica: 32 mm; waga: 14,14 g; bok: gładki

 

• 1 METRO (Żeton / Moneta okazjonalna)

Żeton z Metra Warszawskiego, był rozdawany 25 października 2008 r. na stacji Warszawa Młociny. Otrzymywali go pierwsi pasażerowie, którzy przyjechali metrem na tą stację. Nakład: 2000 szt. Średnica: 27 mm.

Metro w Warszawie – jedyny w Polsce system kolei podziemnej.

Spółka miejska zarządzająca tą koleją nosi nazwę Metro Warszawskie sp. z o.o.

Skład typu Metropolis - fotografia: WIKIPEDIA

• 10 MIEDZIAKÓW MIEJSKICH (MIASTA NASZEJ OJCZYZNY - WARSZAWA)

SERIA: Moje miasto...
STOP: mosiądz
MASA: 13 g
ŚREDNICA: 32 mm
STEMPEL: lustrzany
NAKŁAD:  3 000 szt. (w tym 1 500 szt. wybitych stemplem odwróconym)
Wydano również: 200 szt. - 10 MIEDZIAKÓW MIEJSKICH WARSZAWA (z otokiem na rewersie) oraz 300 szt. (w tym 150 szt. wybitych stemplem odwróconym) - 10 miedziaków miejskich / mosiądz platerowany srebrem
Czas obowiązywania: 2009-09-15 - 2009-09-30
PRODUCENT: Mennica Kresowa

 

• 1 RAKOLAND / Prywatny Pieniądz Zastępczy

1 Rakoland powstał dla uczczenia 35 rocznicy powstania Pracowni Mikromodelarstwa i Historii Wojskowej w Warszawie.

Nakład: 500 szt. (250 szt. - stempel lustrzany i 250 szt. - wersja srebrzona oksydowana)
Średnica: 32 mm
Emisja: 10.2009 r.
Producent: Mincerz Mazowiecki
Nowatorskim rozwiązaniem jest zostawienie miejsca na certyfikacie w którym można wpisać dowolne nazwisko czyniąc z zakupionego żetonu doskonały prezent.
Awers: przedstawia logo pracowni.
Rewers: przedstawia monogram założyciela i wieloletniego opiekuna pracowni.

Pracownia jest jednym z niewielu miejsc na świecie gdzie powstają całe armie w skali makro, a jakość odwzorowania szczegółów przy postaciach mierzących kilka milimetrów jest wprost niewiarygodna.

• 7 Dziadów Stołecznych - "Spieprzaj Dziadu"

Moneta wyemitowana dla uczczenia nowatorskiej metody komunikacji polityka ze społeczeństwem, która to metoda na stale zagościła w świadomości społecznej - 7 Lat tradycji "Spieprzaj Dziadu".

Moneta ma na celu przypomnienie kto (Lech Aleksander Kaczyński, wówczas kandydat na prezydenta Warszawy) i kiedy (04.11.2002) powiedział słynne: "Spieprzaj Dziadu".

Materiał: bimetal mosiądz/alpaka
Średnica: 27 mm
Rant: gładki
Czas obowiązywania: 2009-11-05 - 2010-01-04
Nakład: 10 000 szt.
Producent: Mennica Łebska
Wydano również: 7 Dziadów Stołecznych II o odwróconych kolorach (W związku z szybkim wyczerpaniem się nakładu 7 Dziadów Stołecznych), czas obowiązywania: 2009-12-12 - 2010-01-31, nakład: 30 000 szt., średnica: 27 mm, materiał: bimetal alpaka/mosiądz

 

• Seria (Turystyczne miasta w Polsce: Warszawa / Zamek Królewski)

 

Emitent I producent: Gyges Monetare

Wydano:
- 200 TURYSTYCZNYCH (stempel zwykły, rant gładki) / średnica - 50 mm, materiał: mosiądz srebrzony oksydowany - masa: 50,8 g, grubość krążka: 3 mm, nakład: po 200 szt., emisja: 10 kwietnia 2010 r.;
- 5 Grosiaków (stempel lustrzany, rant gładki) / średnica - 19 mm, materiał: mosiądz - masa: 3,5 g, aluminium - masa: 1,14 g, grubość krążka: 1,5 mm, nakład: po 1 000 szt., emisja: 10 kwietnia 2010 r.;
- 6 Grosiaków (stempel lustrzany, rant gładki) / średnica: 25 mm, materiał: mosiądz, aluminium, nakład: po 1 000 szt., emisja: 17 kwietnia 2010 r.;
- 7 Grosiaków (stempel lustrzany, rant gładki) / średnica: 27 mm, materiał: mosiądz, aluminium, nakład: po 1 000 szt., emisja: 24 kwietnia 2010 r.;
- 8 Grosiaków (stempel lustrzany, rant gładki) / średnica: 35 mm, materiał: mosiądz, aluminium, nakład: po 1 000 szt., emisja: 1 maja 2010 r.;
- 10 Grosiaków (stempel lustrzany, rant gładki) / średnica: 32 mm, materiał: aluminium, mosiądz, nakład: po 1 000 szt., emisja: 8 maja 2010 r.;
- 50 Srebrników (stempel lustrzany, rant gładki) / średnica: 38,5 mm, materiał: srebro (Ag 925) | srebro oksydowane, po nakład: 100 szt., emisja: 15 maja 2010 r.;
- 100 Złociszy (stempel lustrzany, rant gładki) / średnica: 22 mm, materiał: złoto próby 585, nakład: 50 szt., emisja: 22 maja 2010 r.

W okresie po przekształceniu Gyges Monetare w GYGES ARD wybito inne wersje niektórych w/w. żetonów, np. mosiądz srebrzony, mosiądz srebrzony oksydowany, mosiądz miedziowany itp.

Barbakan w Warszawie – barbakan wzniesiony około 1548 r. w pasie warszawskich murów obronnych na przejściu ze Starego do Nowego Miasta. Projektantem budowli był architekt Jan Baptysta Wenecjanin. Wraz z pobliską Bramą Łazienną i Basztą Prochową tworzył tzw. Bramę Zakroczymską.

Barbakan od strony Starego Miasta - fotografia: WIKIPEDIA

• 200 POLITYCZNYCH / Zwiastun serii (Polskie partie polityczne)

Emitent i producent: Gyges Monetare, stempel zwykły, rant gładki, średnica - 50 mm, materiał: mosiądz srebrzony oksydowany - masa: 50,8 g, grubość krążka: 3 mm, nakład: po 200 szt., emisja: 24 kwietnia 2010 r.

Sejm – od 1505 roku najwyższy organ władzy ustawodawczej w Polsce.

Rzeczypospolitej Sejm stanowi pierwszą izbę polskiego parlamentu. Składa się on z 460 posłów, wybieranych w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym (wybory pięcioprzymiotnikowe). Kadencja Sejmu, zgodnie z Konstytucją, trwa 4 lata; biegnie od dnia pierwszego posiedzenia nowo wybranego Sejmu i trwa do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji. Zakończenie kadencji może także nastąpić w wyniku jej skrócenia przez Prezydenta RP: obligatoryjnie (obowiązkowo), jeżeli procedura zasadnicza powoływania Rady Ministrów oraz obie procedury rezerwowe zakończą się fiaskiem, lub fakultatywnie (nieobowiązkowo), jeżeli Prezydent, w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia projektu ustawy budżetowej Sejmowi przez Radę Ministrów, nie otrzyma jej do podpisu (na wydanie postanowienia w  tej sprawie przysługuje Głowie Państwa czas 14 dni).
Budynek Sejmu i inne gmachy parlamentu usytuowane są nad skarpą wiślaną w rejonie ulic Wiejskiej, Górnośląskiej i Maszyńskiego w Warszawie. Najważniejszymi pomieszczeniami w Sejmie są Sala Posiedzeń i Sala Kolumnowa. Cały kompleks został zbudowany między 1925 a 1928 rokiem.

Obecny Sejm obraduje ciągle, pod przewodnictwem marszałka. Jego obrady są jawne (transmitowane przez radio i telewizję). Trzydniowe obrady odbywają się zazwyczaj co drugi tydzień. Do pomocy w jego działaniu powołana jest Kancelaria Sejmu.

Siedziba Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, ul. Wiejska 4/6/8, Warszawa - fotografia: WIKIPEDIA

• 20 WIELKICH / WIELKIE POWSTANIA NARODOWE - POWSTANIE WARSZAWSKIE

 

Emitent i producent: Gyges Monetare, średnica: 32 mm, materiał: mosiądz / mosiądz srebrzony oksydowany, masa: 13,6 g, grubość krążka: 2 mm, nakład: 5 000 szt. / 500 szt., stempel: lustrzany / moneta oksydowana – zwykły, rant: gładki, emisja: 4 sierpnia 2010 r.

•   DZIEJE MENNIC POLSKICH / MENNICA WARSZAWSKA 1766

Emitent i producent: GYGES ARD

Wydano żetony:
- 1 CUPRUM (Moneta próbna została wykonana w pełnym oprzyrządowaniu menniczym czyli PROJEKT - PROTOTYP I - PROTOTYP II - STEMPEL LUSTRZANY) - materiał: miedź próby 99,9, stempel: lustrzany | miedź próby 99,9, srebrzona i oksydowana , stempel: lustrzany
DANE MONETY: średnica: 50 mm, grubość krążka: 3 mm, masa: 50 g, emisja: 2010 r.
Nakład próbnych monet: 2 x 5 szt. jako próba technologiczna z napisem "PRÓBA", potwierdzone certyfikatem autentyczności wykonanym z mosiężnej płytki 40 mm x 40 mm.
- 1 CUPRUM - materiał: miedź próby 99,9 - stempel: lustrzany | miedź próby 99,9, srebrzona i oksydowana - stempel: lustrzany
DANE MONETY: średnica: 50 mm, grubość krążka: 3 mm, masa: 50 g, emisja: 2010 r.
Nakład próbnych monet: 2 x 50 szt., potwierdzone certyfikatem autentyczności wykonanym z mosiężnej płytki 40 mm x 40 mm.
- 1 ARGENTUM Ag999,9 - materiał: srebro, stempel: lustrzany | srebro oksydowane, stempel: lustrzany
DANE MONETY: średnica: 38,5 mm, grubość krążka: 2 mm, emisja: 2010 r., nakład: 2 x 25 szt.
- 1 ALUMEN Al99 / MONETA WYKONANA W TECHNICE 2D.
DANE MONETY: MATERIAŁ - ALUMINIUM, ŚREDNICA - 32 mm, GRUBOŚĆ - 2 mm, WAGA - 4.20 g, STEMPEL LUSTRZANY, NAKŁAD - 1000 SZT., MONETA POSIADA CERTYFIKAT, EMISJA - 2010 r.
- 1 ORICHALCUM CuZn37 / MONETA WYKONANA W TECHNICE 2D.
DANE MONETY: MATERIAŁ - MOSIĄDZ, ŚREDNICA - 32 mm, GRUBOŚĆ - 2 mm, WAGA - 13.6 g, STEMPEL - LUSTRZANY, NAKŁAD - 1000 SZT., MONETA POSIADA CERTYFIKAT, EMISJA - 2010 r.
- 1 ORICHALCUM CuZn37 / MONETA WYKONANA W TECHNICE 2D.
DANE MONETY: MATERIAŁ - MOSIĄDZ srebrzony oksydowany, ŚREDNICA - 32 mm, GRUBOŚĆ - 2 mm, WAGA - 13.6 g, STEMPEL - LUSTRZANY, NAKŁAD - 500 SZT., MONETA POSIADA CERTYFIKAT, EMISJA - 2010 r.

DZIEJE MENNIC POLSKICH / MENNICA WARSZAWSKA - PRZY ULICY MARKOWSKIEJ NA PRADZE 1945-1952

Emitent i producent: GYGES ARD

Wydano żetony:
- 1 ALUMEN Al99 / MONETA WYKONANA W TECHNICE 2D.
DANE MONETY: MATERIAŁ - ALUMINIUM, ŚREDNICA - 32 mm, GRUBOŚĆ - 2 mm, WAGA - 4.20 g, STEMPEL LUSTRZANY, NAKŁAD - 1000 SZT., MONETA POSIADA CERTYFIKAT, EMISJA - 2010 r.
- 1 ORICHALCUM CuZn37 / MONETA WYKONANA W TECHNICE 2D.
DANE MONETY: MATERIAŁ - MOSIĄDZ, ŚREDNICA - 32 mm, GRUBOŚĆ - 2 mm, WAGA - 13.6 g, STEMPEL - LUSTRZANY, NAKŁAD - 1000 SZT., MONETA POSIADA CERTYFIKAT, EMISA - 2010 r.
- 1 ORICHALCUM CuZn37 / MONETA WYKONANA W TECHNICE 2D.
DANE MONETY: MATERIAŁ - MOSIĄDZ srebrzony oksydowany, ŚREDNICA - 32 mm, GRUBOŚĆ - 2 mm, WAGA - 13.6 g, STEMPEL - LUSTRZANY, NAKŁAD - 500 SZT., MONETA POSIADA CERTYFIKAT, EMISA - 2010 r.

Mennica w budynku carskiego monopolu spirytusowego

Tuż po odzyskaniu niepodległości przez Polskę pojawiła się potrzeba przeprowadzenia reformy monetarnej oraz uruchomienia nowej mennicy. Na terenie kraju w 1918 r. funkcjonowały cztery waluty: marka niemiecka, korona austriacka, rubel carski i marka polska (czyli waluta Królestwa Polskiego). Już w 1920 r. Sejm Rzeczpospolitej ustanowił markę polską jedyną walutą obowiązującą w kraju. W obliczu kryzysu gospodarczego w 1923 r. tekę premiera otrzymał Władysław Grabski, który reformując finanse państwa powołał do życia Bank Polski jako emitenta nowej waluty- złotego polskiego.

W tak dynamicznej sytuacji powołanie firmy, która produkowałaby monety obiegowe, było koniecznością. Już 14 kwietnia 1924 r. została uruchomiona nowa Mennica w Warszawie. W budynkach po carskim monopolu spirytusowym na stołecznej Pradze, przy ul. Markowskiej. Przez niespełna rok na terenie Mennicy działały urządzenia gwarantujące realizację pełnego cyklu produkcyjnego, od topienia kruszców, poprzez walcowanie sztab, wycinanie krążków, bicie monet do sortowania i liczenia gotowych produktów. Na tłoczni monet pracowały prasy, które mogły wybijać 100 monet na minutę (dzisiejsze prasy są w stanie wytłoczyć 780 monet na minutę). Już dwa lata później na terenie firny powstał Gabinet Numizmatyczny, czyli muzeum mennictwa polskiego. W 1934 r. w jego zbiorach znajdowało się prawie 18 tys. okazów. Do 1939 r. Mennica stała się bardzo stabilną i uznaną na świecie firmą.

• WARSZAWSKIE DUKATY KOMUNIKACYJNE

Zarząd transportu Miejskiego w Warszawie już dwukrotnie zorganizował kampanię reklamową, w której nagrodami były żetony. Akcja nosiła nazwę: "WARSZAWSKIE DUKATY KOMUNIKACYJNE". Żetony wyprodukowała Mennica Polska S.A.

Materiał: mosiądz
Średnica: 27 mm
Emisja: 2011 r.
Projekt: Robert Kraszewski

Aby stać się posiadaczem takiego żetonu należało w wyznaczonych automatach biletowych zakupić bilet okresowy 30 lub 90-dniowy.

W 2011 r. tematem żetonów były postacie z WARSZAWSKICH LEGEND.

Seria ta składa się z pięciu żetonów:
a/ Syrenka Warszawska (dostępny w automatach do 28.02.2011 r. lub do wyczerpania zapasów)
b/ Wars i Sawa (dostępny w automatach do 28.03.2011 r. lub do wyczerpania zapasów)
c/ Złota kaczka (dostępny w automatach od 18.07.2011 r. do wyczerpania zapasów)
e/ Pan Twardowski (dostępny w automatach od 29.12.2011 r. do wyczerpania zapasów)
d/ Bazyliszek (nie został wyemitowany)

W 2012 r. tematem żetonów były „Legendy Komunikacji Warszawskiej”.

Seria ta składa się z czterech żetonów:
a/ San H-100 A
b/ Jelcz MEX 272 (tzw. „ogórek”)
c/ Chausson AH48
e/ Berliet PR 100

Dla 1000-a pierwszych pasażerów, którzy zebrali całą kolekcję i zgłosili się do Centrum Obsługi Klienta na stacji Metro Świętokrzyska przygotowano dodatkowy, unikatowy dukat kolekcjonerski, kończący serię. Jest to dukat z wizerunkiem omnibusa konnego platerowany 24 karatowym złotem i zdobiony farbami w technologii tampondruku (zapakowany w eleganckie etui). Autentyczność tej wyjątkowej emisji dukata kolekcjonerskiego potwierdza dołączony do niego certyfikat.

Omnibusy Konne poruszały się po stolicy od 1836 do 1881 r., jak i również w okresie okupacji niemieckiej. Po długiej przerwie w 2005 r. pojazdy znów ruszyły na ulice jako atrakcja turystyczna i obecnie kursują w okresie od 1 maja do 12 września.

• ŻETON PAMIĄTKOWY / Zamek Królewski - Royal Castle

 

Materiał: stal pozłacana, stempel: lustrzany, średnica – 31 mm

• Panoramy Polskich miast / WASZAWA (SZTABKA LOKACYJNA)

 

Mennica: PAMP,  rok emisji: 2008/2009, stempel: lustrzany, materiał: srebro (Ag.999), wymiary: 27 x 43 x 2,5 mm, waga: 1 uncja

Miasto Warszawa kolejną odsłonę numizmatów, podobnie jak wcześniej omawiane – Poznań  i Wrocław, miało przy okazji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej – EURO 2012. Warszawski Stadion Narodowy był jedną z aren tej imprezy.

Stadion Narodowy w Warszawie — wielofunkcyjny stadion sportowy (głównie piłkarski) na Kamionku w Warszawie, wybudowany w latach 2008-2011 w niecce byłego Stadionu Dziesięciolecia z myślą o turnieju finałowym Mistrzostw Europy UEFA Euro 2012 i oficjalnie otwarty w dniu 29 stycznia 2012 r. Posiada 4. kategorię w klasyfikacji UEFA (najwyższą). Na dwukondygnacyjnych trybunach znajduje się 58 500 miejsc (wszystkie dla osób siedzących) w tym 4600 miejsc o podwyższonym standardzie i 69 lóż (dla 800 osób).

Obiekt został zaprojektowany przez konsorcjum JSK Architekci Sp. z o.o., Gerkan, Marg und Partner International GmbH, we współpracy z Schlaich Bergermann & Partner GmbH odpowiedzialnych za wykonawstwo inżynieryjne. Za przygotowanie instrumentów zarządzania kompleksem sportowo-biznesowym oraz za zarządzanie obiektem i zabudową terenów przyległych do Ośrodka Sportu oraz zapewnienie przychodów umożliwiających pokrycie kosztów, a także promowanie marki Stadion Narodowy i komercjalizowanie praw marketingowych i reklamowych, odpowiada oficjalny operator stadionu, spółka Skarbu Państwa PL.2012+ (od 1 stycznia 2013 r.), powołana przez Ministra Sportu i Turystyki.

Stadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego, przydomek: "Narodowy" - fotografia: WIKIPEDIA

Z okazji tak doniosłej imprezy sportowej posypało się szereg emisji monet i żetonów okolicznościowych.

Narodowy Bank Polski wyemitował na tą okoliczność pokaźny zestaw monet. Między innymi była to moneta 10 zł w srebrze (Ag.925) z warszawskim akcentem jaki stanowi Syrenka. Moneta ta wchodzi w skład zestawu z trzema innymi, poświęconymi innym polskim miastom, w których rozegrane były mecze w ramach mistrzostw. Wszystkie cztery monety łączą się ze sobą tak jak puzzle.

4 x 10 zł (zestaw czterech monet składających się ze sobą jak puzzle),
stop - srebro (Ag.925),
stempel: lustrzany,
średnica: wymiary jednej monety 28,8 x 28,8 mm,
masa: 14,14 g,
nakład: 4 x 15 000 szt.,
emisja: czerwiec 2012 r.

Żetony okolicznościowe EURO 2012 z „warszawskimi” tematami.

A - ŻETONY - Miasta Gospodarze EURO 2012 (Kolekcja 4 numizmatów)

Mennica Polska S.A. wyemitowała serię czterech numizmatów upamiętniających polskie miasta – gospodarzy EURO 2012.
Numizmaty są dostępne pojedynczo lub w zestawie: Warszawa, Gdańsk, Poznań i Wrocław. Każdy z nich zapakowany jest w plastikowe etui z okolicznościowym nadrukiem i informacją o nim.

Awers: stylizowane godło państwowe, wspólne dla całej serii.
Rewersy: stylizowane wizerunki z najbardziej charakterystycznymi i rozpoznawalnymi elementami poszczególnych miast.

Producent: Mennica Polska S.A.,
materiał: miedzionikiel,
średnica: 38,61 mm,
nakład: 5 000 szt.,
stempel: lustrzany,
emisja: maj 2012 r.

B -  Mennica Śląska w Pszczynie / Seria numizmatów emitowana z okazji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2012

Emitent: Mennica Śląska Sp. z o.o.,
projekt: Monika Hochel,
emisja: kwiecień 2012 r.,
średnica: 30,9 mm,
materiał i nakład: golden nordic pozłacany 24-karatowym złotem – 1 000 szt. / srebro (Ag.925) - 150 szt.,
dystrybucja żetonów: Górnośląskie Centrum Edukacji w Mikołowie

C – GYGES ARD wyemitowało żeton 20 MISTRZOWSKICH (STADION NARODOWY W WARSZAWIE)

Producent: GYGES ARD
Projektant: Robert Anders
- WZORZEC PRZEDPRODUKCYJNY DLA MONETY - PRÓBA TECHNOLOGICZNA (moneta wykonana ręcznie, emisja: 2012 r.), materiał - miedź patynowana / miedź srebrzona oksydowana, TECHNOLOGIA DODATKOWA (MOSIĘŻNA MINIATUROWA RYCINA STADIONU, WYKONANA PRZEZ ROBERTA ANDERSA), średnica - 32 mm, nakład - 10 szt.

Spacer po Warszawie dobiegł końca. Myślę, że można go nawet nazwać wędrówką – „BĄDŹ CO BĄDŹ STOLICA”. Dziękuję wszystkim tym, którzy ją ze mną odbyli.



Autor: Józef Smurawa

Źródła:
– http://www.hotele-polskie.pl/miasto_warszawa/
– http://pl.wikipedia.org/
– http://www.mennica.com.pl/
– http://www.wilanow-palac.pl/
– http://www.monety.banknoty.pl/
– http://www.nbp.pl/
– http://coinz.eu/pol/
– http://monetowo.pl/Katalog-Monet/
– Prywatna Mennica – GYGES ARD